رضا ابوالحسنی

فرم شهر تحت تاثیر فرایندهای اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،زیست محیطی،ارتباطی، سیاسی و ایدئولوژیکی در طول زمان شکل گرفته و رشد کرده است.تغییرات و تحولاتی که بعد از انقلاب صنعتی به عنوان فرایند با سرعت زیاد و در زمانی کوتاه اتفاق افتاد باعث ایجاد آشفتگی ها و بی نظمی و اختلال در سیستم شهر شد که در نتیجه آن برنامه ریزی شهری ضرورت پیدا کرد.در ایران در نتیجه تغییر و تحولات بسیار زیاد در فرایند هاو تاثیر گذاری آنها بر حرکات جمعیت از انقلاب مشروطه به بعد روند رشد و تکامل شهر ها تحول یافت به طوری که سیل بسیار زیادی از جمعیت به سمت شهرها حرکت کرد و مشکلاتی در شهر ها به وجود آورد که تا قبل از آن در روند رشد ارگانیک شهری سابقه ای نداشته است. این روند رشد در دهه 40 به با رشد شتابان همراه شد. از سال 1344 برنامه ریزی شهری در ایران با تهیه طرح های جامع شهری شکل گرفت و تا امروز ادامه پیدا کیده است. اکنون بعد از گذشت بیش از 4 دهه از تهیه طرح های توسعه شهری ضرورت دارد تا میزان کارایی آنها مورد بررسی قرار گیرد و با آسیب شناسی این طرح هابرنامه ریزی شهری موفق تری را در آینده داشته باشیم.این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلیو با استفاده از منابع اطلاعاتی، اسنادی، مطالعات کتابخانه ای، نقشه ها، گزارش ها به آسیب شناسی طرح جامع شهر خوراسگانبا استفاده از رویکرد سیستمیپرداخته است. و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات رقومی از نرم افزار GIS استفاده شده است. از یافته های پژوهش می توان به وجود مشکلات مدیریتی و اداری، ضعف های محتوایی طرح جامع، وجود مسائل پیرامونی و محیطی، ضعف های نظام برنامه ریزی، تحقق نیافتن پیش بینی ها اقتصادی و جمعیتی و پیشنهاد های کالبدی و جهات گسترش شهر و... در نتیجه بررسی طرح اشاره نمود.