عباس محمدزاده

روزی در این فکر بودم که در مورد توسعه سازمان درگذشته ، حال و آینده چه می توان گفت ؛ برحسب اتفاق مقاله ای را یافتم که در سال ( 1362) برای ارائه در یکی از دوره های آموزشی مدیران عالی تدوین کرده بودم . در این مقاله دو محور مهم به چشم می خورد : 1 ) توسعه سازمان چیست 2 ) توسعه سازمان چگونه درآینده سازمانها نقش ایفاء خواهد کرد. با شگفتی فراوان متوجه شدم که این مقاله در زمان کنونی نیز مفید می آید. بنابراین ، تصمیم گرفتم برای بحث از گذشته ، حال و آینده توسعه سازمان ، این مقاله را همراه با توضیحات اضافی ارائه کنم

فناوری اطلاعات و ارتباطات، دارای آثار گسترده ای بر اقتصاد جامعه در سطح خرد و کلان است. تاثیر بر نوع و ماهیت مشاغل و بازار کار از جمله مهم ترین آن ها ICT، نوع مشاغل را از چهار طریق حذف، ایجاد و تغییر مشاغل و انجام کار از راه دور، تحت تاثیر قرار می دهد. فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ساختار مشاغل نیز تاثیر گذاشته و ماهیت مشاغل در جامعه را از طریق کاهش متوسط سختی کار، فکری تر شدن، ناپایدارتر شدن و تخصصی تر شدن مشاغل، متحول می کند. این مقاله، با استفاده از یک الگوی اقتصاد خرد، در چارچوب ارزیابی عوامل موثر بر اشتغال و با یک مدل لگاریتمی، به دنبال بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر میزان اشتغال است. از این رو، مدل مورد بررسی با رهیافت Panel Data، برای 47 کشور (شامل 22 عضو OECD و 25 کشور در حال توسعه)، طی سال های 1382-1379 برآورد شده است نتیجه، بیان گر اثر مثبت و معنی دار فناوری اطلاعات و ارتباطات، بر اشتغال است. هم چنین کشش اشتغال نسبت به هزینه های فناوری اطلاعات و ارتباطات، 0.11 بوده که نشان می دهد یک درصد افزایش در هزینه های ICT، به مقدار 0.11 درصد اشتغال را افزایش می دهد.

افزایش تحرک سرمایه میان کشورها بر مبنای اصل تخصیص بهینه منابع امری پذیرفته شده در میان پژوهشگران اقتصاد بین الملل است. بر این اساس، پس از کاهش کنترل سرمایه در کشورهای توسعه یافته از اوایل دهه 1970 و تاکید بر دستیابی به منافع قابل توجه، این برنامه از اوایل دهه 1990 با فشار کشورهای صنعتی در زمره برنامه اصلاحات ساختاری کشورهای در حال توسعه قرار گرفت. اما اجرای آن نتایج متناقضی را در برخی کشورهای در حالت توسعه ایجاد نمود و آنها را با مشکلاتی از جمله بحران ارزی رو به رو نمود. به این ترتیب، نظرات متفاوتی در خصوص سودمندی آزادسازی سرمایه برای کشورهای در حال توسعه شکل گرفت. در این پژوهش با هدف بررسی تجربی موضوع، 70 کشور منتخب در حال توسعه را در دوره 1996-2005 مورد مطالعه قرار داده ایم. برآورد مدل ارایه شده در این پژوهش با رویکرد اقتصادسنجی داده های تابلویی پروبیت نشان دهنده اثر معنادار کنترل سرمایه در کاهش بحران ارزی در کشورهای مورد مطالعه بوده است. بر این اساس، کشورهایی که از کنترل سرمایه بیشتری در برنامه های اصلاحی خود استفاده کرده اند، با بحران های ارزی کمتری نیز مواجه شده اند. این نتیجه ای است که امروزه سازمان های بین المللی مشوق این سیاست ها در دهه گذشته، به رغم میل باطنی به آن اذعان دارند.

سازمانها بدین دلیل دستخوش تغییرو تحول می گردند که در دستیابی به عملکرد مورد انتظار در سطح مطلوب با شکست روبرو می شوند . در بعضی از موارد رهبران سازمان می توانند تغییراتی را که برای بهبود عملکرد مطلوب ضروری است ، مشخص کنند ولی در پاره ای از موارد نیز به راهنمایی نیاز دارند . در این مقاله کوشش می شود راهنماییهای لازم به منظور هدایت سازمان در شرایط مختلف برای عملکرد مطلوب ارائه گردد. در مطالعات مربوط به تئوری اقتضائی سازمان ، چهار مدل سازمانی که در چهار اقتضای خاص می تواند مورد استفاده قرار گیرد ، شناخته شده است . با آگاهی بر این چهار مدل می توان نوع تغییر مورد لزوم برای بهبود عملکرد سازمان خاص خود را تعیین کرد . چهار مدلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار می گیرد عبارتند از : MECHHNICHI ( مکانیک ) ، ORGANIC (ارگانیک)، CRAFT ( سنتی – دستی ) و مکانیکی – ارگانیکی .

مدیریت مشارکتی فرآیند مدیریتی پیچیده ای است که برای اجرای مؤثر نیازمند تلاش و فعالیت فوق العاده است. اگر مدیریت مشارکتی به درستی اجرا شود، در بهبود عملکرد، بهره وری و رضایت کارکنان مؤثر است. برای اجرای اثربخش مدیریت مشارکتی، درک و شناخت کامل از چگونگی استفاده از مجموعه پیچیده شدن مدیریت و در نظر داشتن عوامل اقتضایی متعددی که در موفقیت و یا عدم موفقیت آن مؤثر است ضروری است. شاید مهمترین عامل مفقیت درجه مهارت در بکارگیری مدیریت مشارکتی باشد. در این مقاله آثار مدیریت مشارکتی و عوامل اقتضایی مؤثر بر آن و برخی از کاربردهای مدیریت مشارکتی به عنوان یک ضرورت اخلاقی در اداره سازمان ها مورد بحث قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ابراز وجود و کمال گرایی در انعطاف پذیری کنشی کارکنان یک مجموعه ی نظامی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی- مقطعی است و بدین منظور از 100 نفر پرسنل دو مجموعه ی نظامی، تعداد 80 نفر از کارکنان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسشنامه های جرأت ورزی گمبریل و ریچی (1975)، کمال گرایی مثبت و منفی تری شورت و همکاران (1995) و انعطاف پذیری کنشی کانر و دیویدسون (2003) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش ورود همزمان و با نرم افزار SPSS 20 انجام شد. بین ابراز وجود و کمال گرایی مثبت با انعطاف پذیری کنشی کارکنان رابطه مستقیم و بین کمال گرایی منفی و انعطاف پذیری کنشی یک رابطه ی غیرمستقیم و معنی دار وجود دارد (01/0P<). تحلیل رگرسیون نشان داد که کمال گرایی مثبت (β=0.034, P=0.005) و منفی (β=-0.19, P=0.004) و ابراز وجود (β=0.20, P=0.007) مجموعاً 27 درصد از تغییرات در انعطاف پذیری کنشی را پیش بینی می نمایند. پرسنل مجموعه های نظامی می توانند با ارتقای مهارت ابراز وجود و نیز کمال گرایی مثبت، خودکارآمدی شخصی را افزایش داده و با پیشگیری از کمال گرایی منفی، انعطاف پذیری کنشی خود را بیفزایند.