جعفر گل محمدی

هدف: این پژوهش، به منظور جمع آوری و تحلیل دیدگاههای صاحب نظران درباره نگاه دین به تفکیک جنسیتی و ایجاد فضاهای ویژه مردان و زنان در دانشگاهها انجام شده است. روش: داده ها به روش کتابخانه ای و با نگاه توصیفی تحلیلی از کتب و مقالات مرتبط با موضوع، جمع آوری شده و در آمایش نظرات، پنج دیدگاه غالب در این موضوع طرح و تبیین شده است. در بخش تحلیلی دیدگاهها، عدم نگاه جامع به ادله و طولی بودن دستورات شرع و همچنین عدم در نظر گرفتن عناصر و ویژگی های تحدیدکننده موضوع، به عنوان نکات قابل نقد، مطرح شده است. یافته ها و نتیجه گیری: با در نظر گرفتن ملاحظاتی، طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاهها قابلیت اجرا دارد و همچنین از اهمیت و منطق لازم در نگاه شرع و عقل برخوردار است.

مکاتب اخلاقی برای تشویق به زیست اخلاقی از محرک های مختلفی استفاده می کنند که برخی از آنها دنیوی و شماری اخروی است. با توجه به انگیزش قوی در محرک های دنیوی، بسیاری از مکاتب اخلاقی بشری به ویژه در اخلاق اجتماعی و حرفه ای، فراوان از این محرک ها استفاده می کنند. هرچند بیم آن می رود استفاده از این محرک ها اخلاق انسان را از هدف اصلی خود (قرب الی الله) خارج کند و به سوی دنیوی شدن سوق دهد. براساس اعتبارسنجی محرک های دنیوی در نظام اخلاقی اسلام که مبتنی بر آموزه های قرآن و احادیث است، این محرک ها با بیانی که در مقاله ارائه خواهد شد دارای اعتبار مورد پسند شارع می باشند.

فریقین سند احادیث نهی از تفسیر به رأی را پذیرفته و درباره مفاد این احادیث به دو گروه کلی تقسیم شده‏اند؛ گروهی با استناد به این روایات هر نوع کوششی را برای استنباط مراد خدا از ظواهر آیات مردود و حرام می‏دانند و گروه غالب با ردّ این نگرش نهی از تفسیر به رأی را به معنای نفی مطلق تفسیر قلمداد نمی‏کنند و بر این باورند که مقصود از این روایات تفسیر بدون علم و یا تحمیل رأی بر قرآن است. برخلاف تصور برخی اختلاف نظر این دو گروه لفظی نیست؛ چه این که تقسیم این روایات به تفسیر به رأی جایز و غیر جایز بی‏مورد است. اکثر قرآن‏پژوهان فریقین معتقدند کاوش در حیطه ظواهر الفاظ قرآن برای درک مراد خدا پس از فحص و بررسی تمام شواهد و قراین درون نصی و برون نصی عنوان تفسیر دارد اما مصداق تفسیر به رأی نیست در این معنا و نیز مصادیقی که برای تفسیر به رأی ذکر کرده‏اند به نقاط مشترک فراوانی در بین فریقین بر می‏خوریم؛ از این رو هیچ کدام از دو فریق نمی‏توانند یکدیگر را متهم کرده تفسیرشان را در جرگه تفسیر به رأی محسوب کنند.