محسن کلانتری

محسن کلانتری

مدرک تحصیلی: دکترای جغرافیای انسانی، دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۸۰ مورد.
۱.

بررسی جغرافیایی جرایم در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر تهران جرم بخش مرکزی جغرافیای اجتماعی پراکندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸۶ تعداد دانلود : ۲۰۹۳
باتوجه به بالا بودن نرخ جرم وجنایت کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان به ویژه در شهر تهران به عنوان مرکز سیاسی و بزرگترین شهر کشور در این مقاله سعی شده ضمن بررسی پراکندگی جغرافیایی جرایم و شناسایی مکانهای جرم خیز در سطح شهر تهران به ارزیابی شرایط مکانی شهر و حوزه های جرم در رفتار و فعالیتهای غیر قانونی به پردازد در این بررسی از روشهای تحلیل همبستگی و فرصت های جرم بر اساس نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است نتایج تحقیق نشان می دهد که بین ارتکاب جرایم و ویژگهای محل وقوع جرم مثل تاریکی و خلوتی محیط ارتباط معناداری وجود دارد بعلاوه تراکم جمعیت به عنوان عامل موثر در بروز جرم عمل می کند این پدیده در بخش مرکزی شهر تهران سبب افزایش میزان جرایم شده است
۲.

مدیریت و تحلیل داده های بزهکاری در بخش مرکزی شهر تهران با استفاده از تکنیک های درون یابی و سامانه های اطلاعات جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران سامانه اطلاعات جغرافیایی تجزیه و تحلیل جغرافیایی جرم Geographical crime analysis نقشه برداری از جرم Crime mapping داده های بزهکاری Crime data تکنیک درون یابی Interpolation technique Geographical Information System روش کریجینگ Kriging method ارزیابی متوالی Cross Validation Tehran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۳۴
زمینه و هدف: طی دهه اخیر، استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و تکنیک های آماری و گرافیکی برای مقابله و پیشگیری از بزهکاری در مدیریت انتظامی و امور پلیسی بسیار اهمیت یافته است. زیرا انتخاب یک تکنیک درون یابی بهینه برای تخمین ویژگی های یک منطقه در نقاط نمونه گیری نشده نقش مهمی در مدیریت داده های انتظامی در جهت مقابله با بزهکاری دارد. هدف مقاله پاسخ به این سوال است که کدام یک از روش های زمین آماری موجود در نرم افزار ArcGIS، به منظور تعیین بهترین برازش مکانی (برآورد منطقه ای) محدوده های جرم خیز در بخش مرکزی شهر تهران برای مدیریت بهینه انتظامی این بخش از شهر مناسب است؟مواد و روش ها: برای تحلیل فضایی جرایم ارتکابی از چهار روش کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی، عکس مجذور فاصله و توابع پایه شعاعی استفاده شده است و بر همین مبنا نقشه های بزهکاری محدوده بخش مرکزی شهر تهران تهیه شده است. بدین منظور ابتدا به ازای هر مدل، نیم تغییرنمای آن محاسبه، ترسیم و سپس با استفاده از تکنیک ارزیابی متوالی و ریشه متوسط مجذور خطاها (RMSE)، خطای نقشه ها برآورد و از میان شانزده نقشه، یک نقشه به عنوان نمونه مناسب پهنه بندی نقشه بزهکاری بخش مرکزی جهت مدیریت بهینه داده ای انتظامی در این محدوده انتخاب شد.یافته ها: نتایج نشان می دهد برای درون یابی اطلاعات بزهکاری در بخش مرکزی شهر تهران، روش عکس مجذور فاصله با توان نسبت به دیگر روش ها، از دقت بالاتری برخوردار است. نتیجه هم پوشانی نقشه جرم و کاربری اراضی و توزیع جمعیت نشان می دهد که محدوده های تجاری و اداری بخش مرکزی این شهر و همچنین در محدوده های با جمعیت ساکن، کانون های بزهکاری کم اهمیت تری شکل گرفته است.نتیجه گیری: با استفاده از نتایج تحلیل نقشه های تولیدی به روش درون یابی ملاحظه می گردد که مکان های آلوده محدوده مورد مطالعه، نیازمند مدیریت بهینه انتظامی، اصلاح و طراحی فضای مقاوم و کنترل های مستمر از طریق گشت های منظم و نامنظم انتظامی است.
۳.

بررسی جغرافیایی کانون های جرم خیز شهر زنجان (مورد مطالعه: جرایم مرتبط با مواد مخدر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجان کانون جرم خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر الگوی مکانی بی سیم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۶۳۳ تعداد دانلود : ۱۱۷۰
بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی، و از همه مهم تر وقوع جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر زنجان، از مشکلات عمده این شهر در مقطع کنونی و دغدغه ای برای مدیران شهری و دست اندرکاران قضایی و انتظامی آن است. این پژوهش با هدف تحلیل سازمان فضایی این ناهنجاری ها در شهر زنجان و شناسایی الگوهای مکانی و عوامل تسهیل کننده ارتکاب این جرایم و به منظور مقابله و کنترل محدوده های آلوده به آنها، با استفاده از مدل های آماری و گرافیکی و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است. روش پژوهش در این مقاله تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و تحلیل الگوهای فضایی توزیع جرایم در سطح شهر زنجان از آزمون های مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و آزمون خوشه بندی و شاخص های نزدیک ترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است.جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی جرایم مرتبط با مواد مخدر است که در دوره زمانی یک ساله ـ از فروردین لغایت اسفند سال 1383 ـ در محدوده قانونی شهر زنجان به وقوع پیوسته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که توزیع فضایی جرایم مورد بررسی در شهر زنجان از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند و مهم ترین کانون جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر زنجان بر منطقه اسکان غیررسمی بی سیم (نجف آباد) انطباق یافته است. این منطقه از محدوده های پرمساله شهر زنجان از نظر کالبدی، جمعیتی و با نرخ بالای تراکم و با محدودیت های زیاد از نظر سرانه های خدماتی و تجهیزات و تاسیسات شهری است، به گونه ای که بسیاری از کاربری های ضروری یا در این منطقه وجود ندارد و یا با کمبود شدید مواجه است. به نظر می رسد که برای افزایش ایمنی و کاهش ناهنجاری های اجتماعی در این محدوده از منظر جغرافیایی، نیاز به طراحی مجدد فضاهای بدون دفاع، ساماندهی فضاهای متروک و رها شده و تعادل بخشی به سرانه کاربری ها در این محدوده از شهر زنجان بیش از همه احساس می شود.
۴.

بررسی فضاهای بی دفاع شهری در سطح محله (مورد مطالعه: محله هرندی تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنتروپی شانون فضاهای بی دفاع ویکور محله هرندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۲۷۷
از مهمترین دلایل توزیع متفاوت جرایم در سطح محله های شهری تفاوت میزان فضاهای بی دفاع در سطح محله ها است. این فضاها به دلیل شرایط کالبدی و اجتماعی خود نقش بسزایی در افزایش جرایم و بزهکاری ها دارند. وجود چنین فضاهایی علاوه بر افزایش امکان وقوع جرم موجب کاهش احساس امنیت شهروندان می شوند. در همین راستا، بررسی فضاهای بی دفاع باتوجه به تأثیری منفی ای که بر امنیت و احساس امنیت شهروندان و همچنین کارکرد فضاهای اطراف خود دارند ضرورت دارد. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی و پهنه بندی فضاهای بی دفاع در سطح محله هرندی در منطقه12 تهران میباشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی–تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و میدانی است. شاخص های مورد استفاده در پژوهش حاضر به منظور بررسی پراکندگی فضاهای بی دفاع در سطح محله شامل تاریک فضاها، حضور(غیاب) مردم در فضاها، ضعف کالبدی، ضعف فعالیت و آلودگی محیط می باشند. برای پهنه بندی فضاهای بی دفاع در سطح محله، محله براساس معابر محلی اصلی به 20بلوک تقسیم شد. بعد از امتیاز دهی به بلوک ها در هر شاخص (امتیازی بین 0 و 3) شاخص های مورد بررسی با روش آنتروپی شانون وزن-دهی و درنهایت به کمک تکنیک ویکور بلوک های محله رتبه بندی شدند. نتیجه پژوهش نشان می دهد بین بلوکهای مختلف محله از نظر بی دفاع بودن فضاها تفاوت زیادی وجوددارد. همچنین، نتایج پهنه بندی محله هرندی از نظر فضاهای بی دفاع حاکی از منطبق بودن بی دفاع ترین بلوک محله پارک هرندی و فضاهای اطراف آن می باشد(بلوک 16). از دیگر بلوک هایی که در سطح محله هرندی امتیاز بالایی در بی دفاع بودن کسب نمودند میتوان به پارک حقانی(بلوک 13) و فضاهای اطراف آن و همچنین به بخش نزدیک به بازار تهران اشاره کرد(بلوک 20).
۵.

تحلیل ساختار فضایی جمعیت سکونتگاههای شهری و روستایی (مطالعه موردی: استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جمعیت استان زنجان سازمان فضایی سکونتگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹۴ تعداد دانلود : ۹۳۲
از چشم اندازهای جدید در برنامه ریزی توجه به مسئله فضا و سازمان فضایی است که نیازمندی ها، ویژگی های فضا و اجزای سازمان فضایی را بررسی می کند. یکی از اجزای کلیدی سازمان فضایی، جمعیت است. جمعیت یکی از عناصر بنیادی در برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود، بنابراین شناخت ساختار، ابعاد و گستردگی فضایی آن از ابزارهای مهم تصمیم گیری و برنامه ریزی به شمار می رود. درک توزیع و پویایی جمعیت در فضا، در برنامه ریزی برای منطقه جغرافیایی کاربرد بسیاری می تواند داشته باشد. لذا با توجه به اهمیتی که سازمان فضایی جمعیت در برنامه ریزی ها دارد، این پژوهش به تبیین ساختار فضایی توزیع جمعیت در قالب سکونتگاه های شهری و روستایی در سطح استان زنجان اختصاص دارد. هدف اصلی پی بردن به وضعیت تعادل و توازن در توزیع فضایی جمعیت استان زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی و نحوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای - اسنادی است. مدل های تجزیه و تحلیل سازمان فضایی از جمله مدل رتبه - اندازه، حد اختلاف طبقه ای، طبقه بندی سکونتگاه های شهری بر اساس طبقه بندی طرح پایه آمایش سرزمین کشور، مدل مجاورت نزدیک ترین همسایگی برای بررسی توزیع فضایی جمعیت در سطح استان زنجان استفاده شده است. نتیجه حاصل از تجزیه و تحلیل وضع موجود توزیع فضایی جمعیت در قالب سکونتگاه های شهری و روستایی نشان می دهد که درست اجرا نشدن برنامه های بلندمدت استان اسناد فرادست موجب ایجاد چند قطب رشد و به حاشیه رفتن برخی مناطق گردیده است و موجب به وجود آمدن بی تعادلی هایی با شکاف عمیق در میان سکونتگاه های استان و نیز موجب ایجاد تمرکز جمعیت و فعالیت نامتوازن در سطح استان شده است.
۷.

بررسی تاثیر نوع و میزان کاربری اراضی در شکل گیری کانون های جرم خیز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: قاچاق و سو مصرف مواد مخدر در شهر قزوین)

کلید واژه ها: کاربری زمین کانون های جرم خیز قاچاق و سوء مصرف مواد مخدر نقشه جرم سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۸۹
مقاله حاضر به منظور پیشگیری و کنترل کانون های جرم خیز انواع جرایم مواد مخدر در سطح شهر قزوین و سرعت بخشیدن به فعالیت ها و هماهنگی در اتخاذ سیاست های عملیاتی در مکان ها و زمان های مساله دار بر مبنای پژوهشی تدوین یافته است که در سال 1387 با عنوان «اطلس بزهکاری جرایم مواد مخدر شهر قزوین» انجام گرفت و در آن متغیر «مواد مخدر» به عنوان عمده ترین عامل زمینه ساز سایر جرایم شهری در ارتباط با نوع و ترکیب کاربری ها در خلق فرصت های این نوع خاص از جرایم بررسی قرار شد.روش تحقیق در این مقاله، تطبیقی و تحلیلی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در سطح شهر از مدل های آماری چون مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، شاخص نزدیک ترین همسایه، روش تخمین تراکم کرنل و تحلیل شبکه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تمام جرایم مرتبط با مواد مخدر است که در سال 87–88 در محدوده قانونی شهر قزوین به وقوع پیوسته استیافته های پژوهش نشان می دهد که در میان جرایم شهر قزوین، بزه قاچاق و سو مصرف مواد مخدر بیشترین آمار دستگیر شدگان را به خود اختصاص داده است. همچنین مهم ترین کانون های جرم خیز مواد مخدر شهر قزوین در هادی آباد، نواب و عمری محله واقع شده استنتایج پژوهش بیانگر این است که ارتباط معناداری مبنی بر تاثیر نوع کاربری و نحوه استفاده از اراضی در بخش مرکزی شهر قزوین در توزیع جغرافیایی جرایم مرتبط با مواد مخدر و شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری در شهر قزوین وجود ندارد. به نظر می رسد توجه به نوع و میزان کاربری ها، در پاک سازی پارک شهدا و تصحیح هندسی معابر در این محدوده ها و مکان یابی مجدد مراکز استقرار نیروی پلیس در پیشگیری از وقوع جرم و ارتقای سطح امنیت در شهر قزوین موثر خواهد بود.
۸.

تحلیل جغرافیایی کانون های جرم خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهرکرمانشاه

کلید واژه ها: کرمانشاه مکانی کانون جرم خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر الگوهای فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۵ تعداد دانلود : ۱۳۲۱
بزهکاری از جمله مفاهیمی است که به شدت تحت تاثیر مشخصه های مکانی و زمانی، زمینه های فرهنگی، مناسبات اجتماعی، ساختار اقتصادی و ملاحضات سیاسی قرار دارد. لزوم برقراری نظم و امنیت سبب شده است تا در تمامی جوامع، همواره رویارویی با بزهکاری مورد توجه قرار گرفته و حائز اهمیت باشد. بررسی ها نشان می دهد در بین انواع ناهنجاری های اجتماعی در شهر کرمانشاه جرایم مرتبط با مواد مخدر بیشترین میزان را به خود اختصاص داده و یکی از مشکلات مهم این شهر در مقطع کنونی محسوب می شود. این پژوهش با هدف تحلیل سازمان فضایی این ناهنجاری ها در شهر کرمانشاه با استفاده از مدل های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام یافته است. روش پژوهش تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی الگوهای فضایی توزیع جرایم در سطح شهر از آزمون مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، آزمون خوشه بندی، شاخص های نزدیک ترین همسایه، تخمین تراکم کرنل و تحلیل شبکه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تمامی جرایم مرتبط با مواد مخدر است که در دوره زمانی یکساله در محدوده شهر کرمانشاه به وقوع پیوسته است. یافته ها نشان می دهد منطقه اسکان غیررسمی جعفرآباد و چهارراه رشیدی از مهمترین کانون های وقوع بزهکاری در ارتباط با جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر کرمانشاه محسوب می شوند و توزیع فضایی جرایم مورد بررسی در این شهر از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند. بالا بودن کاربری های مسکونی و تجاری در این محدوده ها سبب شده است که بیشترین فراوانی وقوع جرایم در مجاورت این کاربری ها صورت بگیرد. همچنین بین تراکم جمعیت در این محدوده ها و نرخ وقوع بزهکاری در آنها رابطه مستقیم وجود دارد.
۱۰.

سیاست های مخارج اجتماعی دولت و مالیات ها و توزیع درآمد در کشورهای در حال توسعه

۱۱.

نقش مهاجرین در نوع و میزان جرایم ارتکابی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران جرم مهاجرت مجرم خاستگاه فرهنگی تفاوت های قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۷
مهاجرت و جابجایی مکانی تأثیرات متعدد اجتماعی و اقتصادی بر جامعه مبدأ و مقصد می گذارد. شهر تهران دارای بالاترین رقم جرم و جنایت در کشور است. همراه با رشد جمعیت، افزایش میزان مهاجرت به شهر تهران و رشد تصاعدی جرایم در این شهر طی سالهای اخیر از گسترش هنجار شکنی و عدم پای بندی به قوانین حکایت می کند. در این مقاله ارتباط خاستگاه فرهنگی و منشا مهاجرین با نوع جرم آنها مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین سعی شده است نقش شرایط زندگی و خصوصیات قومی و فرهنگی افراد مهاجر در نوع جرایم ارتکابی آنها در محدوده شهر تهران طی سال 1380 با استفاده از روشهای تحلیل همبستگی و فرصت های جرم مورد توجه قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که تنوع و تفاوت های قومی و فرهنگی در بخش های مختلف کشور در شکل دهی الگوهای رفتاری افراد جامعه و از جمله بزهکاران تاثیر دارد و با تغییر خاستگاه فرهنگی مبدأ مهاجرت این افراد، گرایش به نوع گرم ارتکابی آنها نیز تغییر می کند
۱۲.

بررسی تاثیر نوع و میزان کاربری اراضی شهری در شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری (مطالعه موردی: جرایم مرتبط با مواد مخدر در بخش مرکزی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزهکاری کاربری اراضی الگوی فضایی بخش مرکزی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۹ تعداد دانلود : ۹۰۲
از مهمترین عوامل تاثیرگذار در بروز ناهنجاری های اجتماعی، ویژگی های مکانی و تسهیلات محیطی مکان های وقوع بزهکاری است. شکل و نوع کاربری ها و رابطه بین توزیع آنها در سطح شهر در وقوع انواع جرایم تاثیر بسزایی دارد از سوی دیگر توزیع نامتعادل کاربری اراضی در سطح شهر سبب توزیع ناموزون جمعیت و فعالیتها می شود و این موضوع در کاهش نظارت های اجتماعی و افزایش ناامنی و وقوع بزهکاری موثر است. در مقاله حاضر نوع و میزان کاربری اراضی شهری در شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش پژوهش با توجه به موضوع پژوهش، پرسش و فرضیه طرح شده، ترکیبی از روشهای توصیفی، تطبیقی و تحلیلی است. در تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل های آماری و گرافیکی در محیط GIS و نرم افزارهای Office/Excel استفاده شده است. برای تحلیل آماری و گرافیکی از نرم افزار Arc GIS 9.3 و افزونه (Case) و افزونه Crime Analysis در محیط Arcview استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش به صورت تمام شماری (بدون استفاده از روش های نمونه گیری) از پرونده های کیفری نیروی انتظامی و واحدهای اجرایی مرتبط فرماندهی انتظامی تهران بزرگ از تاریخ 1/1/87 لغایت 30/11/87 استخراج گردیده است. بدین ترتیب جامعه آماری مطالعه حاضر مجموعه جرایم ارتکابی قاچاق و سوء مصرف مواد مخدر است که در دوره زمانی پژوهش (فروردین تا اسفند 87) در محدوده بخش مرکزی شهر تهران به وقوع پیوسته است. نتیجه بررسی نشان می دهد یکی از مهمترین مشکلات بخش مرکزی شهر تهران عدم اجرای صحیح اصول و ضوابط برنامه ریزی کاربری اراضی شهری و عدم توزیع متعادل کاربری ها در این بخش از شهر است. این موضوع و دیگر مسایل کالبدی، اجتماعی در این بخش از شهر تهران سبب شده است، در برخی کاربری ها بویژه کاربری تجاری و خدماتی رخداد جرایم بسیار بیشتر از سایر کاربری ها باشد. تراکم بالای جمعیت و فعالیت ها و همچنین ازدحام و شلوغی جمعیت در طول روز در برخی کاربری های خاصی و در خیابان های مجاور آنها سبب شکل گیری کانون های تمرکز بزهکاری در این مکان ها شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که اقداماتی چون توانمندسازی ساخت و سازهای کالبدی و ساماندهی الگوهای کاربری اراضی در بخش مرکزی در کنار مدیریت بهینه فعالیت ها در بخش مرکزی تهران و در مجموع کاهش تنگناها و مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی این بخش تاثیر بسزایی در کاهش بزهکاری در بخش مرکزی شهر تهران دارد.
۱۳.

تحلیل الگوهای مکانی - زمانی بزهکاری در مناطق شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزهکاری شهر الگوهای مکانی – زمانی سرقت به عنف شرارت باج گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۴۶
هدف: رشد بی رویه جمعیت در مناطق شهری موجب بروز مشکلاتی چون افزایش بزهکاری، حاشیه نشینی، بحران مسکن، شرایط نا مطلوب کار، مسائل زیست محیطی، حاشیه نشینی و ... گردیده است. یکی از مسائل مهم در شهرهای ایران امروز، افزایش میزان ناهنجاری های اجتماعی و ایجاد حس ناامنی در بین شهروندان است. همچنین این امر موجب شده تا طی چند دهه گذشته، توجه و علاقه فزاینده ای به تحلیل ابعاد مکانی - زمانی بزهکاری با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان یکی از ابزار های کنترلی پلیس در مناطق شهری پدیدار گردد. تحلیل های مکانی – زمانی دو بعد مهم از وقایع مجرمانه است. این نوع تحلیل، اطلاعات ارزشمندی را برای حل مسایل و پاسخ به مشکلات امنیتی و انتظامی تدارک می بیند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مکانی و زمانی ارتکاب جرایم در بخش مرکزی شهر تهران انجام گرفته است. روش: روش پژوهش با توجه به موضوع و پرسش های تحقیق، ترکیبی از روش های توصیفی، تطبیقی و تحلیلی است. در تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل های آماری و گرافیکی استفاده شده است. جامعه آماری مطالعه حاضر، مجموعه جرایم ارتکابی سرقت به عنف و شرارت و باج گیری است که در دوره زمانی پژوهش در محدوده بخش مرکزی شهر تهران واقع شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد وقوع جرایم سرقت به عنف، شرارت و باج گیری در بخش مرکزی شهر تهران از الگوهای مکانی و زمانی خاصی پیروی می کند و بیشتر جرایم در روزهای شنبه، یکشنبه و چهارشنبه و غالباً روز و وقت اداری رخ می دهد. مرکز تمرکز و ثقل این کانون ها در قسمت های مرکزی و شمال شرقی بخش مرکزی شهر تهران شکل گرفته است که این امر وضعیت نامساعد این مناطق را از نظر بزهکاری نشان می دهد. نتایج: نتایج این پژوهش نشان میدهد که مهم ترین کانون های جرم خیز بخش مرکزی تهران در قسمت های مرکزی و شمال شرقی آن بخش قرار دارد
۱۴.

تحلیل الگوهای فضایی بزهکاری در مناطق اسکان غیررسمی شهرها مورد مطالعه: منطقه اسکان غیررسمی بی سیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزهکاری زنجان اسکان غیررسمی الگوی فضایی بی سیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۹ تعداد دانلود : ۷۹۰
منطقه ی اسکان غیررسمی بی سیم از جمله مناطق بزرگ اسکان غیررسمی شهر زنجان است که طی دو دهه ی اخیر در اثر مهاجرت های بی رویه و کنترل نشده ی روستایی شکل گرفته و گسترش یافته است. این محدوده از نظر ویژگی های کالبدی با مشکلات و نارسایی های فراوانی روبروست. مجموعه ویژگی های ناهنجار کالبدی در کنار ویژگی های جمعیتی و اجتماعی حاکم بر این منطقه باعث شده است تا این محدوده محل تمرکز میزان قابل توجهی از جرایم شهر زنجان باشد. این پژوهش با هدف تحلیل الگوهای فضایی بزهکاری، بررسی عوامل مؤثر در بروز بزهکاری در منطقه ی بی سیم و شناسایی شرایط تسهیل کننده جرایم در این منطقه انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیلی، تطبیقی است و به منظور تحلیل الگوهای فضایی بزهکاری در منطقه بی سیم دو روش آماری آزمون خوشه بندی (شاخص نزدیک ترین همسایه) و روش تراکم کرنل در محیط سامانه های اطلاعات جغرافیایی به کار گرفته شده است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر مجموعه جرایمی است که در دوره ی زمانی یکساله در محدوده ی بی سیم به وقوع پیوسته است. یافته های پژوهش نشان می دهد مهم ترین کانون جرم خیز شهر زنجان بر منطقه اسکان غیررسمی بی سیم انطباق یافته است. بالا بودن میزان کاربری مسکونی، کمبود برخی کاربری های مورد نیاز شهروندان از جمله کاربری های فضای سبز، آموزشی، درمانی و تاسیسات شهری و نبود برخی کاربری های ضروری از جمله کاربری های فرهنگی، ورزشی و گذران اوقات فراغت و نیز فقدان کاربری انتظامی که نظارت رسمی در این محدوده از شهر را بسیار دشوار ساخته است، در شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری در این منطقه اسکان غیررسمی مؤثر بوده است.
۱۵.

تحلیل فضایی الگوهای بزهکاری در منطقه 17 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جرم تحلیل فضایی خوشه ای منطقه 17

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۴۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۳۰
در بررسی پدیده بزهکاری، صرف نظر از این که بزهکار کیست و چه انگیزه­ای دارد و یا بزه­دیده کیست، این موضوع قابل ملاحظه است که در برخی مکان­ها و بعضی زمان­ها میزان جرایم بیشتر است. در واقع مکان و زمان در میزان بزهکاری و ایجاد انگیزه برای گذار از اندیشه به عمل مجرمانه نقش دارد. تحلیل فضایی جرایم در شهرها به شناسایی الگوهای رفتار مجرمانه، کشف کانون­های جرم­خیز و در نهایت به تغییر این شرایط و خلق فضاهای مقاوم در برابر جرم و رفع نابهنجاری­های شهری کمک می­کند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به تحلیل فضایی الگوهای رفتار مجرمانه و کانون­های جرم­خیز مواد مخدر و سرقت در سطح منطقه 17 شهرداری تهران پرداخته است. در تجزیه و تحلیل داده­های این پژوهش از روش­های آماری–گرافیکی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم­افزار Spss بهره گرفته شده است. بر مبنای نتایج شاخص نزدیک ترین همسایه، توزیع فضایی جرایم مرتبط با مواد مخدر و سرقت در منطقه 17 شهرداری تهران از الگوی خوشه­ای پیروی می­کند و محدوده­های خاصی از سطح منطقه 17 محل تمرکز جرایم مورد بررسی است. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن است که بین تراکم نسبی جمعیت و جرایم مواد مخدر و سرقت رابطه آماری معنی­داری وجود دارد.
۱۷.

تحلیل وضعیت نورپردازی و ارزیابی ایمنی فضاهای شهری با استفاده از راهبردهای CPTED و مدل ارزیابی Safety Audit (مطالعه موردی: پارک ملت شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجان ارزیابی ایمنی نورپردازی پارک ملت سپتد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری امنیت شهری
تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۵۷۳
احساس آسایش و ایمنی از جمله مسائل مهمی است که سبب پایداری شهرها می شود و وقوع بزهکاری از مهم ترین عوامل کاهش دهنده سطح ایمنی جامعه است. با توجه به هزینه بر بودن و ناکارآمدی دیگر روش های مقابله با بزهکاری، به کارگیری راهبردهای پیشگیری جرم از طریق طراحی محیط های شهری و مطالعه و بررسی اصول این رویکرد بیش از پیش ضرورت پیدا می کند. از جمله راهبردهای ایمن سازی محیط های شهری اصلاح روش های نورپردازی فضاهای شهری است. بر این اساس، در پژوهش حاضر وضع نورپردازی و سطح ایمنی محدوده پارک ملت شهر زنجان با تأکید بر اصول سپتد (cpted) و روش ارزیابی ایمنی (safety audit) مطالعه شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های تحت مطالعه به روش اسنادی و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. به منظور سنجش سطح ایمنی پارک تحت مطالعه از روش ارزیابی ایمنی (safety audit) و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه نقشه های پهنه بندی سطح ایمنی محدوده تحت مطالعه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت نورپردازی بخش های زیادی از پارک ضعیف است و همین امر سبب کاهش ایمنی این پارک شده است. افزون بر این، ارزیابی های انجام گرفته در زمینه میزان روشنایی و تجهیزات موجود بیانگر طراحی نادرست سامانه نورپردازی پارک و ناکارایی آن است که مغایر با اصول و راهبردهای طراحی محیطی پیشگیری از جرم (سپتد) است.
۱۸.

بررسی الگوهای مکانی بزهکاری در سطوح منطقه ای مورد شناسی: جرایم مرتبط با مواد مخدر در استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خراسان جنوبی سامانه اطلاعات جغرافیایی جرایم مرتبط با مواد مخدر الگوی مکانی بزهکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۰ تعداد دانلود : ۷۶۱
قاچاق مواد مخدر مسأله ای پیچیده است که همه ی کشورهای جهان را به نحوی به خود درگیر نموده است و پس از تجارت سلاح و مهمات، پرسودترین کسب و کار و یک تهدید جهانی است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل الگوهای مکانی بزهکاری و بررسی الگوهای فضایی ارتکاب جرایم سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر در استان خراسان جنوبی کوشیده است تا به مطالعه ی رابطه ی محل سکونت و فعالیت مجرمین با محل ارتکاب بزه آنها، نسبت جرایم با جمعیّت هر بخش و شهرستان استان و سکونتگاههای شهری و روستایی استان بپردازد. طبق یافته های پژوهش، مجموعه جرایم مرتبط با مواد مخدر شامل سوءمصرف، تهیه، توزیع، خرید و فروش، حمل و نگهداری مواد مخدر در دو شهرستان بیرجند و نهبندان بسیار بیشتر از سایر شهرستان های استان خراسان جنوبی رخ داده است و در سکونتگاههای شهری استان به دلیل تعدد و تنوع جمعیّت نسبت به نقاط روستایی جرایم بسیار بیشتری رخ داده است، هرچند در این استان بسیاری از نقاط روستایی درگیر پدیده قاچاق مواد مخدر و بزه های مرتبط با آن هستند. الگوی پراکندگی جرایم نشان می دهد در این استان بزه حمل مواد مخدر بیش از سایر جرایم رخ داده است که بیانگر این نکته ی مهم است که استان خراسان جنوبی بیشتر استانی تولید کننده و توزیع کننده مواد مخدر به دیگر استان های کشور میباشد. هر چند الگوی فضایی بزهکاری در این استان توزیع بسیار پراکنده ای دارد اما وجود محور ارتباطی اصلی حد فاصل نهبندان، شوسف، بیرجند، قائن و فردوس و قرارگیری شهرهای مهم استان در این محور ارتباطی و جریان حرکت مواد مخدر از شرق به غرب در شکل گیری الگوهای بزهکاری در این استان بسیار تأثیرگذار بوده است. ضمن اینکه مرکز ثقل همه ی جرایم مورد بررسی در سطح استان، در نقطه ای واقع در جنوب شرقی شهر بیرجند و در نزدیکی شهر مود قرار گرفته است.به نظر می رسد اولویت بخشی به راهبردهای پیشگیرانه، اتخاذ راهکارهای فرهنگی، آموزشی با هدف پیشگیری، تشویق مردم به مشارکت در امر پیشگیری از وقوع جرم، اولویت بخشی به فعالیت های پلیسی مبتنی بر فن اوری های نو از جمله مهم ترین راهکارهای مؤثر در کنترل بزهکاری در استان خراسان جنوبی است.
۲۰.

بررسی جغرافیایی جرایم در بخش مرکزی شهرها مورد مطالعه: بزه قاچاق و سوء مصرف مواد مخدر در بخش مرکزی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران بزهکاری بخش مرکزی نقشه جرم کانون جرم خیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۹۸۹
تهران به عنوان بزرگترین کلانشهر کشور به سبب شرایط خاص کالبدی، جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از بالاترین نرخ بزهکاری در بین شهرهای کشور برخوردار است. در بخش مرکزی این شهر که به طور تقریبی بر منطقه 12 و بخشی از منطقه 11 شهرداری تهران منطبق است، نسبت وقوع جرایم بسیار بیشتر از سایر مناطق است. هدف مقاله حاضر شناسایی نحوه توزیع فضایی نوع و میزان جرایم مرتبط با مواد مخدر در محدوده بخش مرکزی تهران و بررسی عوامل مکانی و کالبدی تسهیل کننده ارتکاب جرایم در این محدوده از شهر است. روش پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی، تحلیلی است و برای شناسایی الگوهای فضایی بزهکاری از آزمون های آماری مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، آزمون خوشه-بندی، روش درون یابی و تخمین تراکم کرنل در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش به صورت تمام شماری (بدون استفاده از روش های نمونه گیری) از پرونده های کیفری نیروی انتظامی و واحدهای اجرایی مرتبط فرماندهی انتظامی تهران بزرگ از تاریخ 1/1/87 لغایت 30/11/87 استخراج گردیده است. بدین ترتیب جامعه آماری مطالعه حاضر مجموعه جرایم ارتکابی قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر است که در دوره زمانی پژوهش (فروردین تا اسفند 87) در محدوده بخش مرکزی شهر تهران به وقوع پیوسته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد پراکندگی جرایم مورد بررسی در بخش مرکزی تهران از الگوی فضایی خوشه ای پیروی می کند، به این معنی که محل های خرید و فروش و سوءمصرف مواد مخدر تحت تأثیر ویژگیهای ساختاری و کالبدی این بخش و قرار گیری ایستگاههای مترو و راه آهن در این بخش تأثیر پذیرفته است. همچنین تفاوت در ساختار اجتماعی و اقتصادی ساکنین این محدوده، الگوی مصرف انواع مواد مخدر را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین ساماندهی و توانمند سازی کالبدی این بخش از شهر تهران جهت مقابله با ناهنجاری های اجتماعی مورد بررسی در کنار اتخاذ سیاست های پیشگیرانه اجتماعی و فرهنگی یک ضرورت محسوب می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان