سیده فاطمه معصومه جلالی

بر اساس آموزه های دینی، مبارزه با نفس، از واجبات هر مسلمان و کلیدی برای رشد اخلاقی اوست. چراکه هدف از زندگی دنیوی، صرفاً ارضای غرایز و تمایلات نفسانی نیست. بلکه هر انسانی، به ویژه مسلمانان، باید برای نیل به تعالی خویش که غایت خلقت اوست، تمایلاتش را مدیریت کند و به هر یک به اندازه ضرورت و نیاز بها دهد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع تفسیری به دنبال پاسخ به این سوال است که از دیدگاه حدیث ثقلین، چه راه کارهای عملی برای مقابله با تمایلات نفسانی وجود دارد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در آیات و روایات، راه کارهای متعددی به عنوان ابزارهای کارآمد در جهت مبارزه با هواهای نفسانی معرفی شده اند. از جمله این راه کارها می توان به تبعیت از عقل و شرع، یاد مرگ، محاسبه نفس، دوری از زمینه های گناه و... اشاره کرد. با به کارگیری این راه کارها می توان از غفلت رهایی یافته و به طور موثرتری با تمایلات نفسانی مقابله کرد.

سیاق آیه ی تطهیر از جمله موارد اختلاف میان علامه طباطبایی و ابن عاشور محسوب می شود، در این مقاله با استفاده از منابع تفسیری و بهره وری از روش توصیفی _ تحلیلی به این سؤال جواب داده شد که تفاوت بهره وری علامه طباطبایی و ابن عاشور در استفاده از سیاق آیه ی تطهیر چیست؟ از مطالب بیان شده این نتیجه به دست آمد که علامه طباطبایی در تفسیر آیه ی تطهیر، برخلاف باور ابن عاشور، سیاق برآمده از خود آیه و شواهد روایی را بر سیاق آیه با آیات قبل و بعد مقدم می دارد؛ ازاین رو آیه ی تطهیر را هم سیاق با آیات قبل و بعد نمی داند. ضمناً از بررسی آیات قبل و بعد به دست می آید که آیه ی تطهیر، مستقل از آیات گذشته نازل شده است، زیرا آیات قبل و بعد آن، اشاره به دستورات الهی در خطاب به همسران پیامبراکرم دارند، و پیامبر مأمور شدند که آن ها را به آنان ابلاغ کند؛ ضمناً از شواهد روایی می توان نتیجه گرفت که خداوند متعال عصمت و پاکی را فقط در حق پنج تن آل عبا اراده کرده است.

سلامت فردی یکی از اصول اجتناب ناپذیر در عرصه زندگی است، و عنصری ضروری در بهره وری از مزایا و مواهب حیات محسوب می گردد؛ واقعیات خارجی حکایت از این دارد که بروز اختلال وسواس فکری و عملی در افراد، مشکلات فراوانی را در ابعاد مختلف زیستی فردی بلکه اجتماعی برجای می گذارد. قطعا تبیین و بررسی دقیق آسیب های این بیماری مزمن از دیدگاه قرآن و حدیث ، کمک شایانی می کند تا در زمینه آن آگاهی سازی شود و اراده ی فرد مبتلا در جهت ترک وسواس، تقویت گردد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نوع پژوهش های بنیادی و به روش توصیفی - تحلیلی با ابزار فیش برداری از منابع کتابخانه ای است که به توصیف و تحلیل مطالب مرتبط با موضوع پرداخته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که بروز اختلال وسواس فکری و عملی، پیامدها و آسیب های جسمی و روحی خانمان سوزی همچون: بیماری آرتریت روماتوئید توهم، تردید، خشم و غضب، مختل شدن روابط خانوادگی و اجتماعی، سلب سلامتی و آرامش، فاصله گرفتن از معنویات را بر زندگی شخص بیمار برجای نهاده و سایه خواهد افکند.