محمدمبین شفیعی ناطق

نظام بانکی به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام اقتصادی ایران، منبع عمده تأمین مالی بنگاه های اقتصادی می باشد. در صورت عدم بازپرداخت وام های اخذ شده توسط بنگاه ها و در نتیجه عدم وصول مطالبات بانکی، مطالبات در سرفصل مطالبات غیرجاری قرار می گیرد و این موضوع بانک را در معرض ریسک قرار می دهد. عدم وصول مطالبات بانکی هم چنین باعث کاهش توان مالی ایشان در اعطای مجدد تسهیلات و خلل در عملیات بانکی می گردد. بنابراین نحوه اعطای تسهیلات توسط سیستم بانکی به بنگاه های اقتصادی به یکی از دغدغه های حاکمیت و همچنین یکی از چالش های مهم نظام اقتصادی تبدیل شده است. در این راستا پژوهش حاضر با مساله شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر بهبود وضعیت سیستم بانکی در اعطای تسهیلات و بازگشت موثر مطالبات انجام گرفته است. این پژوهش کیفی با انجام 19 مصاحبه نیمه ساختاریافته و استفاده از منابع کتابخانه ای به جمع آوری داده پرداخته و در نهایت با استفاده از روش تحلیل مضمون به شبکه مضامین دست یافته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عوامل موثر بر بهبود وضعیت سیستم بانکی در اعطای تسهیلات و بازگشت موثر مطالبات عبارت اند از: عوامل مرتبط با حاکمیت، عوامل مرتبط با رویه ها و فرآیندهای بانک و عوامل مرتبط با ضعف دانشی در نظام بانکی.

موفقیت سرمایه گذاری و رسیدن به سودآوری باتوجه به ماهیت شرکت های نوپا، که همواره همراه با ریسک شکست بالا می باشند، مهم ترین هدف شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر می باشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل کیفی و ارائه چارچوبی نظام مند از نتایج پژوهش های انجام شده در عوامل موثر در موفقیت شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر است تا از این طریق شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر بتوانند با تأکید بر عوامل مورد اهمیت در راستای موفقیت در امر سرمایه گذاری اقدامات اساسی را شناسایی کرده و اقدام به تدوین راهبرد نمایند. برای این منظور مطابق با روش فراترکیب کیفی که یکی از انواع روش های فرامطالعه است، پس از جستجو و پالایش منابع مرتبط با موضوع موفقیت شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر، از ۳۰۹ منبع اولیه، پس از طی مراحل غربالگری تعداد ۸۱ منبع انتخاب شده و سپس از طریق روش تحلیل مضمون ۲۱۰ کد اولیه و ۱۷۹ کد غیرتکراری حاصل گردید. بعد از پالایش و دسته بندی مجدد کدهای اولیه توسط تیم پژوهش، ۷۵ مضمون پایه، ۱۲ مضمون سازمان دهنده و ۳ مضمون فراگیر در رابطه با عوامل موثر بر موفقیت شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر حاصل گردید. مضامین فراگیر عبارت  است از ویژگی های مرتبط با مورد سرمایه گذاری، ویژگی های مرتبط با شرکت یا صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر و عوامل محیطی و کلان.

اهداف: نبودِ اطمینان محیطی و شدت رقابت در بازار های جهانی، شرکت ها و مجتمع های پتروشیمی را با چالش ها و ریسک های راهبردی متعددی مواجه کرده است. ریسک های راهبردی، ریسک هایی هستند که نظام راهبردی را بی تعادل می کنند و تأثیر منفی چشمگیری بر صنعت می گذارند. هدف این پژوهش، طراحی مدلی برای شناسایی و سطح بندی ریسک های راهبردی مالی در صنعت پتروشیمی است که مانع از تحقق اهداف راهبردی شده می شود و به شکل همه جانبه و کلان بر تمامی اجزا و ابعاد صنعت تأثیر می گذارد.روش: بدین منظور ابتدا از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۱۴ نفر از خبرگان و فراترکیب مطالعات پیشین، داده های اولیه گردآوری شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون داده ها در سه لایه مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر طبقه بندی شدند. در ادامه، با استفاده از مضامین سازمان دهنده شناسایی شده که عبارت است از: ریسک تحریم های مالی، تصمیمات مؤثر مالی دولت، اعتباری، نقدینگی، مالی حوزه تولید، اقتصاد کلان، بیمه و پوشش ریسک، بازار محصول و رقابت و مدیریت عالیه (راهبردی) پرسشنامه مدل سازی ساختاری – تفسیری طراحی شد و با نظرخواهی از ۱۵ نفر از خبرگان صنعت پتروشیمی روابط بین این ریسک ها ارزیابی و بررسی شد.نتایج: . در پایان در مدل نهایی که نشان دهنده سطوح ریسک های راهبردی مالی در صنعت پتروشیمی است، ریسک تحریم مالی به عنوان پرنفوذترین متغیر در مبنایی ترین سطح معرفی شده است.