سید نادر موسوی

به لحاظ شرایط کنونی کشور از لحاظ محدودیت منابع مالی در دسترس بخش عمومی و لزوم هزینه کرد کارا و اثربخش در رسیدن به اهداف مدنظر در برنامه های توسعه و اهمیت استقرار بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد در بخش عمومی و باتوجه به خلاء مطالعاتی در ارتباط با شناسایی موانع و عوامل تاثر گذار این نظام بودجه ریزی در کشور، این مطالعه به دنبال ارائه مدلی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر استقرار بودجه ریزی بر مبنای عملکرد با تاکید بر نظارم حسابداری تعهدی در بخش عمومی و بویژه در بخش راه کشور خواهد بود. باتوجه به عدم کارکرد قطعی نظریات خارجی مطرح شده در ادبیات موضوع در مورد سازمان های داخلی و لزوم توجه به ابعاد و ماهیت بومی مساله در داخل کشور، در این راستا سعی گردید تا با به کارگیری روش نظریه سازی داده بنیاد و با استفاده از نمونه ای از متخصصان دانشگاهی و متخصصانی از سازمان های متولی پیاده سازی نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد به احصای موانع و چالش ها و همچنین راهکارهای غلبه بر موانع و عوامل تاثر گذار مذکور و همچنین پیامدهای مورد انتظار پس از اجرای موفق این نظام مالی در کشور پرداخته شود. یافته های این مطالعه حاکی از آن بود که خبرگان شرکت کننده در مصاحبه ها، مهمترین عوامل تاثر گذار پیش روی استقرار نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد در کشور را در شرایط ناپایدار حال حاضر فضای اقتصادی و سیاست گذاری کشور و ناپایداری منابع مالی دولتی و همچنین عدم تعریف فرآیند و مسیر دقیق و شفاف پیاده سازی این نوع نظام مالی در کشور دیده اند. همچنین با توجه به نظرات خبرگان و در طی مصاحبه های انجام یافته در نهایت تعداد 13 عنوان راهکار در راستای غلبه بر عوامل تاثر گذار مطرح شده استخراج گردید و تعداد 7 پیامد حاصل از اجرای موفقیت آمیز این نوع نظام مالی در کشور نیز ارائه گردید.

این مطالعه به دنبال شناسایی و رتبه بندی چالش های بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد با تاکید بر نقش های بهایابی و مبنای حسابداری تعهدی در بخش راه سازی کشور خواهد بود. برای دستیابی به این هدف سعی گردید تا از روش نظریه سازی داده بنیاد بر پایه مدل الماس در سه بعد برنامه ریزی، تجزیه و تحلیل هزینه ها و مدیریت عملکرد استفاده شود. پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و از نظر روش اجرایی توصیفی- پیمایشی می باشد و به منظور دستیابی به پاسخی برای سوالات تحقیق، اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش با توجه به موضوع و اهداف پژوهش، شامل متخصصان دانشگاهی و متخصصانی از سازمان های متولی پیاده سازی نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد می باشد. داده های تحقیق با استفاده از روش کدگذاری در نرم افزار اطلس.تی و تکنیک تاپسیس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از کاربرد تکنیک تاپسیس حاکی از آن بود که از بین 32 چالش مورد بررسی، چالش هایی که مربوط به فضای عمومی کشور و التهابات اقتصادی و سیاست گذاری کشور می گردید از نظر نمونه آماری به مراتب نسبت به چالش هایی که مختص بخش راه سازی کشور بود، از درجه اهمیت بالایی برخوردار بودند.