سید میثاق حبیب زاده

یکی از ابزارهای تولید محتوای تبلیغاتی در زمینه های مختلف، استعاره است. امروزه با توجه به روند پیشرفت تبلیغات از طریق رسانه های تصویری، استفاده از استعاره تصویری اهمیت و کاربرد روزافزونی در انتقال محتوای ایدئولوژیک پیدا کرده است. هدف تحقیق حاضر بررسی و تفسیر استعاره های تصویری، تصویری-کلامی و حوزه های مفهومی آن ها در پوسترهای علیه جنگ نرم در زبان فارسی براساس مدل تحلیلی فورسویل (1996) است. این پژوهش از نوع کیفی می باشد و روش انجام آن به صورت توصیفی–تحلیلی است. همچنین این پژوهش به دنبال نشان دادن ابزارهای شناختی دیگر در پوسترها می باشد. همچنین تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سوالات می باشد: 1- در پوسترهای علیه جنگ نرم از چه نوع استعاره های مفهومی برای انتقال مفاهیم استفاده شده است؟ 2- حوزه های مفهومی استعاره های مورد استفاده در پوسترهای علیه جنگ نرم کدام اند؟ 3- در استعاره های مورد استفاده در پوسترهای علیه جنگ نرم، چه مفاهیمی از حوزه مبدأ در حوزه مقصد نگاشته شده است؟ بدین منظور، از میان تصاویر و پوسترهای موجود، ده پوستر و تصویر به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که ابزار مختلفی توسط طراحان پوسترها و تصاویر استفاده شده است. این ابزارهای شناختی عبارتند از استعاره مفهومی، مجاز مفهومی، تلفیق، استفاده از رنگ های نمادین و استعاره های مخلوط و ایستا. در تصاویر و پوسترهای استعاری تک وجهی، تصاویر به تنهایی قادر به انتقال مفهوم مقابله با جنگ نرم بوده اند و در تصاویر و پوسترهای چند وجهی کلام با تصویر در می آمیزد و مفهوم مدنظر را به مخاطب ارائه می دهند.

سخنرانی رؤسای جمهور کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به لحاظ ایدئولوژی اهمیت بسیاری دارد. هدف مقاله حاضر، مقایسه ایدئولوژی موجود در سخنرانی های محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. این تحقیق توصیفی بوده و داده های آن از متن سخنرانی رؤسای جمهور نامبرده در سال های 1380، 1384، 1386، 1392 و 1397 گردآوری شده است. سپس داده ها در چارچوب رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف که شامل سه مرحله توصیف، تفسیر و تبیین است، بررسی شده اند. در مرحله اول، راهبردهای زبانی مورد استفاده در سخنرانی ها نشان داده شده اند. در مرحله تفسیر، بافت موقعیتی، بینامتنیتی و کاربردشناختی بررسی شده اند. در مرحله تبیین، دو سطح قبل در سطح جامعه گسترش یافته است و بررسی می شود. نتایج تحلیل و مقایسه داده ها حاکی از آنند که سخنرانی ها دارای شباهت ها و تفاوت هایی هستند. شباهت آن ها در ایدئولوژی دفاع از حقوق مردم ایران و کشورهای ستم دیده است، اما در این میان، محمد خاتمی در سخنرانی خود سعی در یکپارچه سازی جهان و قرار دادن همه کشورها در یک سمت و سو دارد، اما محمود احمدی نژاد و حسن روحانی به دلیل بافت موقعیتی و شرایط سیاسی، اقتصادی و منطقه ای زمان ریاست جمهوری آن ها سعی در دعوت کشورها به مقابله با کشورهای زورگو دارند.