مونا عبدالله پور

مباحث مرتبط با کارآفرینی در دنیای امروز، توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است. دربارهی ابعاد و شاخص های کارآفرینی پژوهش های متعددی انجام شده اما از دیدگاه این مقاله وجود بستر مناسب میتواند نقش تعیینکننده ای در توسعهی کسب وکارهای جدید داشته باشد، به این منظور این مقاله به بررسی رابطهی سرمایهی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران میپردازد. جامعهی آماری این پژوهش شامل 545 نفر از کارکنان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران و نمونهی انتخاب شده 118 نفر براساس فرمول نمونه گیری از جامعهی محدود و در سطح خطای 0.08، بوده است. برای سنجش سرمایهی اجتماعی از الگوی گروه کندی و برای سنجش کارآفرینی سازمانی از الگوی آنتونیک و هیسریچ استفاده شده و در این راستا با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی تغییرهایی در الگوی اصلی اعمال شد تا الگویِ متناسب با جامعهی آماری موردنظر به دست آید. نتایج نشان میدهد که رابطهی مثبتی بین سرمایهی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی وجود دارد.

این مقاله به بحث در مورد نقش سرمایه اجتماعی در کارآفرینی که امروزه بسیاری از سازمان ها بر آن تاکید دارند، پرداخته است. ابتدا به طور مختصر مفهوم کارآفرینی سازمانی بررسی می شود و در ادامه، مطالعه ای که توسط لیائو و ولش در مورد سازمان ها انجام گرفته است، مطرح می شود. مطالعات انجام شده در مورد سازمان ها را می توان به سه دسته کلی طبقه بندی کرد: شاخه اول، مطالعات متمرکز بر "فرد"، شاخه دوم مطالعات متمرکز بر "فرایند" و شاخه سوم، مطالعات متمرکز بر "نرخ". در نظر گرفتن مفهوم سرمایه اجتماعی در درک کارآفرینی حائز اهمیت است. از این رو در ادامه مقاله، سرمایه اجتماعی در هر یک از این دسته های فوق مورد بررسی قرار می گیرد. از آن جا که سرمایه اجتماعی خود ابعاد متفاوتی دارد، به هر یک از ابعاد آن که شامل بعد ساختاری، رابطه ای و هنجاری است، و نیز ارتباط هر بعد با "تمایل" و "توانایی" که مورد نیاز کارآفرینی است، پرداخته می شود. در پایان این بحث، با توجه به مباحث مطرح شده، مدلی از سرمایه اجتماعی می آید و رابطه سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی به تفصیل شرح داده می شود.