مرضیه صمیمی فر

نتایج پژوهش های اخیر حاکی از تأثیر دوزبانگی بر بسیاری از فرایندهای شناختی و هیجانی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش دوزبانگی در پردازش هیجان خشم در زبان های اول و دوم دوزبانه های ترکی- فارسی می باشد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، تعداد 18 نفر دو زبانه متوالی ترکی- فارسی (با میانگین سنی 26 سال) از دانشجویان دانشگاه های تهران به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و در این پژوهش که یک پژوهش شبه تجربی است شرکت کردند. شرکت کنندگان علاوه بر پرسش نامه های تاریخچه زبانی، سلامت عمومی، و خلق مثبت و منفی، به آزمون کامپیوتری طراحی شده جهت القاء هیجان خشم و سپس انتخاب معناداری واژه های ترکی و فارسی و ناواژه پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که در موقعیت القاء خشم در مقایسه با موقعیت عادی، افراد به طور معناداری زمان بیشتری را صرف پاسخ به معنادار بودن یا نبودن واژه ها کردند. همچنین در گزینش واژه های ترکی در مقایسه با فارسی نیز به طور معناداری کندتر عمل کردند. به علاوه، در ارتباط با مقایسه هر دو زبان به صورت مجزا در هر دو موقعیت، نتایج مقایسه زوجی حاکی از این بود که زمان واکنش افراد به واژه های ترکی در موقعیت القاء خشم به طور معناداری طولانی تر بود. در نتیجه، می توان گفت که افراد دو زبانه ترکی- فارسی در موقعیت هیجانی و مشخصاً هیجان خشم، درگیری بیشتری با زبان اول دارند و زبان ترکی بار هیجانی و تداعی های احساسی بیشتر و عمیق تری برای آن ها داشته، و درگیری احساسی آن ها در زبان مادری شان بیش از زبان دومشان است.

مقدمه: طبق نتایج پژوهش های سال های اخیر، چنین اظهار شده که میزان هیجان زبان اول و دوم گویش وران دو زبانه متفاوت است و زبان دوم به لحاظ هیجانی فاصله بیشتری با فرد دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تفاوت هیجان خشم در زبان اول و دوم افراد دو زبانه ترکی_فارسی بود. روش کار: بدین منظور، 18 نفر دو زبانه متوالی ترکی_فارسی (با میانگین سنی 26 سال) از دانشجویان دانشگاه های تهران به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و در این پژوهش نیمه آزمایشی شرکت کردند. شرکت کنندگان ابتدا پرسشنامه های تاریخچه زبانی، سلامت عمومی، خلق مثبت و منفی، و برتری دست را تکمیل کردند. سپس، در یک آزمون شنیداری که محرک های آن واژه های خشم برانگیز و خنثی از هر دو زبان آنها بود شرکت کرده و هم زمان سیگنال الکتروانسفالوگرام آنها در 64 کانال نیز ثبت می شد. پس از استخراج مؤلفه های پتانسیل وابسته به رویداد، مؤلفه N400 با استفاده از آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها، میانگین تأخیر مؤلفه N400 برای واژه های خشم ترکی در مقایسه با واژه های خشم فارسی در برخی از کانال ها به طور معناداری کمتر بود (05/0>P). نتیجه گیری: پردازش سریع تر واژه های خشم ترکی نشان داد که زبان اول شرکت کنندگان توجه شان را سریع تر جلب کرده و باعث پردازش آسان تر واژگانی_هیجانی شده است. در مجموع، زبان اول باعث برانگیخته شدن هیجان بیشتری می شود و پیرو آن، دسترسی واژگانی و پردازش معنایی آسان تر می شود. در حالی که میزان خودکار بودن پردازش زبان دوم کمتر است. بنابراین، می توان گفت که واژه های هیجانی زبان اول به شکل عمیق تری رمزگذاری شده اند و دارای تداعی های هیجانی عمیق تری می باشند.