حسین داداش زاده

مقدمه و هدف: هدف ازاین پژوهش تعیین اثربخشی بازی درمانی بر مهارت های اجتماعی و رفتارهای کلیشه ای پسران دارای اختلال طیف اُتیسم با عملکرد بالا بود.   روش شناسی: پژوهش حاضر مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان شامل 17 کودک پسر مبتلا به اختلال طیف اُتیسم با عملکرد بالا بودند که در دامنه سنی 7 تا 10 سال قرار داشتند و به یکی از مراکز اُتیسم در شهر تهران مراجعه کرده بودند.  17 کودک توسط نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله در 12 جلسه 90 دقیقه ای، هر هفته دو جلسه انجام شد؛ و والدین آنها نیز در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون، مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی-نسخه والدین گرشام و الیوت، همراه با پرسشنامه مشکلات رفتاری جوهانس روهانس را پر کردند. نتایج: داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که بازی درمانی بر روی مؤلفه های همکاری (0.04=P)، رفتار های بیرونی (0.02=P) و درونی (0.04=P) در مهارت های اجتماعی و مؤلفه های رفتارهای کلیشه ای (0.001=P) در مشکلات رفتاری تاثیر گذار بوده است. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که  بازی درمانی بر روی مهارت اجتماعی و رفتارهای کلیشه پسران اتیسم تاثیرمثبت دارد.

هدف : هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در کاهش میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش : در چارچوب یک طرح تجربی پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه، آزمودنی های پژوهش (24 نفر دانشجوی دوره کارشناسی در رشته های بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران) که تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی داشتند و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، به تصادف در سه گروه هشت نفری (درمان شناختی- رفتاری گروهی، مواجهه درمانی و گروه گواه فهرست انتظار) جایگزین شدند. درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی به مدت 12 جلسه و بر پایه دستنامه راهنمای استاندارد برای آزمودنی ها اجرا شد و گروه گواه فهرست انتظار هیچ گونه درمانی دریافت نکردند. داده های پژوهش به کمک پرسش نامه هراس اجتماعی ، فرم کوتاه پرسش نامه ترس از ارزیابی منفی و فرم تجدید نظر شده پرسش نامه تعبیر، گرد آوری شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک طرفه بهره گرفته شد. یافته ها : درمان شناختی- رفتاری گروهی در مقایسه با مواجهه درمانی (01/0 p< ) و نیز در مقایسه با گروه گواه (001/0 p< ) به طور معنی داری سوگیری تعبیر را در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی کاهش داد. هم چنین مواجهه درمانی به تنهایی تأثیر معنی داری بر کاهش سوگیری تعبیر در اختلال اضطراب اجتماعی و تفاوت معنی داری با گروه گواه نداشت. از سوی دیگریافته ها نشان دادند که درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در مقایسه با گروه گواه به طور معنی داری کاهش ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی را در پی داشته است (به ترتیب 001/0 p< و 01/0 p< )، اما تفاوت معنی داری بین این دو روش درمانی دیده نشد. نتیجه گیری : درمان شناختی- رفتاری گروهی استاندارد و مواجهه درمانی، هردو کاهش میزان ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی را در پی دارد. درمان شناختی- رفتاری گروهی میزان سوگیری تعبیر را نیز در این اختلال کاهش می دهد در حالی که مواجهه درمانی چنین اثری ندارد .