محمدمهدی نظرپور

مطالعه حاضر درصدد آزمون مدل مفهومی است که در آن فشارزاهای شغلی میانجی ارتباط میان لنگرگاه های شغلی و رضایت شغلی می باشند. روش این پژوهش توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن شامل 502 نفر از مدیران و سرپرستان ده منطقه عملیاتی شرکت انتقال گاز ایران بود. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای انجام شد. شرکت کنندگان به پرسشنامه های لنگرگاه های شغلی، شاخص توصیفی شغل (JDI) و فشارزاهای شغلی واحد صنعتی (IUJSS) پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار AMOS انجام پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با روش بوت استرپینگ نشان داد که متغیر فشارزاهای شغلی به گونه ای جزئی ارتباط میان لنگرگاه های شغلی خدمت، استقلال و امنیت را میانجی گری می کند. چنین ارتباطی در مورد پنج لنگرگاه دیگر به دست نیامد. بر اساس یافته های این پژوهش، چنانچه سازمان ها توانمندی های منحصر به فرد هر فرد را مطابق با ویژگی های شغل و سازمان لحاظ کنند، از استرس ها و فشازراهای شغلی کاسته شده و این امر بروندادهای مختلفی همچون رضایت شغلی بالاتر را ایجاد می کند. لنگرگاه شغلی به عنوان متغیر ی که تناسب شغل و شاغل را نشان می دهد، می تواند به عنوان یکی از عوامل اصلی در گزینش، جذب و جانشین پروری افراد مورد استفاده قرار بگیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی شخصیت و رضایت شغلی بر اساس لنگرگاه های شغلی انجام شد و 505 نفر از سرپرستان، رؤسا و مدیران مناطق ده گانه و ستاد شرکت انتقال گاز ایران با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی و در دسترس، انتخاب و به پرسش نامه های شخصیتیِ پنج عاملی نئو، شاخص توصیفی شغل و لنگرگاه شغلی پاسخ دادند. یافته ها نشان داد بین مدیران با لنگرگاه شغلیِ غالبِ استقلال در مقایسه با لنگرگاه غالبِ شغلیِ تنوع، از نظر ویژگیِ شخصیتیِ وظیفه شناسی تفاوت معناداری وجود دارد و همینطور بین مدیران با لنگرگاه شغلی غالب استقلال در قیاس با لنگرگاه های خدمت، تنوع و مدیریت، از لحاظ رضایت شغلی تفاوت معنا داری وجود دارد. این یافته ها، اهمیت شناسایی لنگرگاه های شغلی را نشان می دهند و می توان دریافت برای نیل به رضایت شغلی و تناسب بیشتر شخصیت افراد با سازمان، باید نقش عوامل مهمی همچون لنگرگاه های شغلی را مورد دقت و توجه قرار داد.

هدف: هدف پژوهش مقایسه فشار زاهای شغلی و تمایل به ترک خدمت بر مبنای لنگرگاه های شغلی در مدیران شرکت انتقال گاز ایران بود. روش: پژوهشی مقطعی که جامعه آماری آن متشکل از کلیه مدیران شرکت انتقال گاز است. 494 نفر از  مدیران شرکت با روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم انتخاب شده و به پرسشنامه های فشارزاهای شغلی واحد صنعتی (صفارزاده، 1377)، لنگرگاه شغلی (شاین، 1985)  و تمایل به ترک شغل (اورایل ی، چ تمن و کالدول، 1991) پاسخ دادند. یافته ها: بین افرادی که لنگرگاه غالب آنها استقلال است در مقایسه با لنگرگاه خدمت تفاوت معنی داری از نظر آماری در میزان فشارزاهای شغلی وجود دارد. به عبارت دیگر فشارزاهای شغلی در لنگرگاه استقلال بالاتر از لنگرگاه خدمت است. علاوه بر آن بین افرادی که لنگرگاه غالب آنها استقلال است در مقایسه با گروه دارای لنگرگاه غالب خدمت، تنوع و مدیریت تفاوت آماری معنی داری در میزان تمایل به ترک خدمت وجود دارد. نتیجه گیری: لنگرگاه شغلی در رضایت شغلی و تمایل به ترک خدمت مدیران نقش به سزایی دارد. پیشنهاد می شود که در سازمان ها بسترهای لازم را جهت فعالیت پویای مدیران در راستای لنگرگاه غالب آنان فراهم آورند.

تفکرانتقادی به افراد کمک می کند طیف وسیعی از اطلاعات را درنظر گرفته و تجزیه و تحلیل کنند. اهمیت تقویت این مهارت برای مدیران دوچندان است زیرا باعث دستیابی به موفقیت و عبور از بحران ها می شود. آزمون واتسون-گلاسر یکی از ابزارهای سنجش تفکر انتقادی است و به نوعی طراحی شده که جنبه های مهارتی و گرایشی تفکر انتقادی را باهم درآمیخته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخصه های روان سنجی این آزمون در مدیران شرکت انتقال گاز ایران است و با استفاده از روش های اعتباریابی و پایایی سنجی ویژگی های روان سنجی آن را می سنجد تا از این طریق بتوان به ابزاری مناسب برای تشخیص و سنجش تفکر انتقادی در نمونه ایرانی به ویژه در بین مدیران دست یافت. نمونه پژوهش حاضر را 472 نفر از مدیرانی تشکیل می دهند که در سال 98-1397 در طرح "تدوین شناسنامه روانشناختی مدیران شرکت انتقال گاز ایران" شرکت داشتند و به صورت الکترونیکی به 80 پرسش این آزمون پاسخ دادند. یافته های این پژوهش نمایشگر این بود که آزمون در جامعه مذکور دارای چهار بعد تفکر تحلیلی، ارزشیابی، تفسیر و پیش فرض می باشد. این در حالی است که نسخه اصلی آن دارای پنج بعد است اما تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که دو مؤلفه استنباط و استنتاج باید در یکدیگر ادغام شوند و این مؤلفه ی جدید تفکر تحلیلی نام گذاری شد. همچنین تحلیل عاملی تأییدی مدل با چهار مؤلفه مذکور در تمامی شاخص های برازش مدل، معنادار و مطلوب بود. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، می توان از آزمون تفکر انتقادی واتسون- گلاسر در راستای دستیابی به هدف های پژوهشی بهره گرفت.