رویا مهدی پور

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر همزمان یادگیری مشاهده ای و tDCS بر یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال بود. روش پژوهش: در این پژوهش نیمه تجربی که با طرح پیش آزمون- پس آزمون و دوره پیگیری 7 و 21 روزه انجام گرفت، 30 دانشجوی مبتدی دختر در مهارت پرتاب آزاد بسکتبال به صورت مشارکت داوطلبانه انتخاب شدند و در دو گروه برابر تمرینات تحریک الکتریکی فراجمجمه ای همراه با مشاهده مدل و تحریک ساختگی همراه با مشاهده مدل قرار گرفتند. در مرحله پیش آزمون، شرکت کنندگان اقدام به 15 پرتاب آزاد بسکتبال کردند. مرحله تمرینی در 5 روز پشت سرهم انجام گرفت که در هر روز ابتدا تحریک قشر حرکتی (آند C3 و کاتد Fp2) و تحریک ساختگی همراه با مشاهده مدل ماهر انجام می گرفت و سپس شرکت کنندگان اقدام به 15 پرتاب آزاد بسکتبال می کردند. در آخرین جلسه تمرینی، مرحله پس آزمون؛ و 7 و 21 روز پس از آخرین جلسه تمرینی پیگیری کوتاه مدت و بلندمدت انجام گرفت. داده ها به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از این بود که تحریک الکتریکی فراجمجمه ای همراه با مشاهده مدل (615/0= η<sup>2 ،0001/0=sig، 327/22=F) و تمرین ساختگی همراه با مشاهده مدل (179/0= η<sup>2 ،023/0=sig، 044/3=F) موجب بهبود پرتاب آزاد بسکتبال شد. دیگر نتایج نشان داد که تحریک الکتریکی فراجمجمه ای همراه با مشاهده مدل در مقایسه با تمرین ساختگی همراه با تمرین مشاهده ای موجب بهبود بهتر پرتاب آزاد بسکتبال در مراحل پس آزمون ( 006/0 P= )، یادداری کوتاه مدت ( 002/0 P= ) و یادداری بلندمدت ( 001/0 P= ) شد. نتیجه گیری: به طور کلی نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای همراه با مشاهده مدل ماهر در بهبود بهتر مهارت پرتاب آزاد بسکتبال تأکید دارد.  

مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثر تحریک الکتریکی مستقیم مغز از قشر بینایی و حرکتی بر یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال انجام گرفت. در این مطالعه نیمه تجربی با طرح تحقیق اندازه گیری تکراری، 45 دانشجوی دختر مبتدی در پرتاب آزاد بسکتبال به صورت هدفمند انتخاب شدند، و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری تمرینات تحریک الکتریکی مغز از قشر حرکتی، تحریک الکتریکی مغز از قشر بینایی و تحریک ساختگی قرار گرفتند. شرکت کنندگان در پیش آزمون به اجرای 15 پرتاب آزاد بسکتبال پرداختند. مرحله مداخله در شش روز متوالی انجام گرفت که در هر روز ابتدا تحریک الکتریکی مغز از قشر حرکتی (آندC3 وکاتدFp2)، قشر بینایی (آندOz وکاتدCz) و تحریک ساختگی انجام می گرفت و سپس شرکت کنندگان به اجرای 15 پرتاب آزاد بسکتبال می پرداختند. در آخرین جلسه پس آزمون اجرا شد. یک هفته و 21 روز بعد از مرحله پس آزمون، به ترتیب مرحله یادداری کوتاه مدت و بلندمدت انجام گرفت. داده ها به روش تحلیل واریانس مرکب تحلیل شد. نتایج نشان داد که تحریک الکتریکی مغز از قشر حرکتی (547/0= η2،0001/0=sig، 908/16=F) و قشر بینایی (346/0= η2،001/0=sig، 410/7=F) موجب بهبود پرتاب آزاد بسکتبال شد. دیگر نتایج نشان داد که تحریک الکتریکی مغز از قشر حرکتی در مقایسه با قشر بینایی موجب بهبود بهتر پرتاب آزاد بسکتبال شد (05/0 p <). به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تحریک الکتریکی مستقیم جمجمه ای از قشر حرکتی در موارد مقتضیات زمانی می تواند به عنوان روش تمرینی جدید در کنار تمرین بدنی در بهبود بهتر مهارت پرتاب آزاد بسکتبال مؤثر باشد.