نرجس توحیدی فر

نرجس توحیدی فر

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۴ مورد از کل ۱۴ مورد.
۱.

تحلیل گادامری دیالوگ و کارکرد روایی آن در تطبیق رساله الغفران ابوالعلاء معری و «طلب آمرزش» صادق هدایت

کلید واژه ها: صادق هدایت ابوالعلاء معری تطبیق دیالوگ گادامر رساله الغفران طلب آمرزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 865 تعداد دانلود : 523
ادبیات تطبیقی را می توان محفلی برای دیالوگ میان الگوهای اندیشگانی ملل گوناگون دانست؛ پس بررسی شکل های متنوع آن در این حوزه بسیار حائز اهمیت است. از حیث روایی، دیالوگ یکی از ابزارهای کانونی سازی متن از درون است که نویسنده آن را برای عینیت بخشیدن به رویدادهای روایت، نزدیکی بیشتر به خواننده، خالی کردن فضایی برای مشارکت خواننده و نیز به اشتراک گذاشتن باورهای درونی و بیرونی به کار می گیرد. پژوهش حاضر در پی آن است که با نوعی رویکرد ادبیات تطبیقی، از طریق بررسی دیالوگ های دو اثر رساله الغفرانِ ابوالعلاء معری و «طلب آمرزش» صادق هدایت، به تطبیق شکلی دیالوگ های دو اثر براساس الگوی گادامری بپردازد و نیز کارکرد بهره گیری از این شکل روایی را توسط دو نویسنده مقایسه کند. از آنجاکه گادامر به اهمیت دیالوگ در ارتباطات اجتماعی توجه بسیار دارد، این پژوهش می تواند در جهت خوانش جامعه شناسانه دو اثر یادشده مفید باشد؛ پس تحلیل او از دیالوگ مبنای کار پژوهش حاضر است. نتیجه ای که این پژوهش در پایان به آن می رسد این است که به کارگیری دیالوگ در دو اثر، کارکردهای مشترکی دارد؛ ازجمله بازگشت به گذشته، شخصیت پردازی، گفتن به جای نشان دادن، بیان اعتراف ها و اصلاح تفکر اشتباه درباره مردگان. همچنین «گشودگی» به عنوان شرط اساسی دیالوگ گادامری در دیالوگ های هر دو اثر دیده می شود.
۲.

قراءه بودریاریه لقصیده «صلاه الأشباح» لنازک الملائکه علی أساس نظریه الاصطناع(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 224 تعداد دانلود : 269
تعتبر نظریه "الاصطناع" لجون بودریار إحدی نظریات فلسفه ما بعد الحداثه التی تبحث فی کیفیه تشکل الحقائق الزائفه فی عقل الإنسان المعاصر. یمکن لهذه النظریه، إلی جانب قضایا مثل الاستهلاک فی حیاه الإنسان المعاصر وأسره فی قبضه الرأسمالیه، أن تکشف جیداً الطبقات العمیقه لحیره الإنسان ما بعد الحداثی. حیث یشرح بودریار فی مقالته تحت عنوان "الاصطناع" أنه من المستحیل التمییز بین الواقع والاصطناع، ویعتبر الاصطناع مختلفاً عن التمثیل، ویتکلم عن تحول العلامه إلی الشفره وهدم التمایز والنظام العینی للدال والمدلول فی جمیع المجالات، ویزعم بأن هذا الموضوع متجذر فی هدم التمایز بین الموت والحیاه. یعتبر تطبیق هذه النظریه علی النص الأدبی دراسه متعدده التخصصات. تقوم هذه الدراسه علی أساس المنهج الوصفی- التحلیلی بدراسه اصطناع بوذا فی قصیده «صلاه الأشباح» لنازک الملائکه من خلال تطبیق نظریه الاصطناع علی هذه القصیده وتقدیم قراءه ما بعد حداثیه لهذه القصیده بحیث توضّح من خلال استخدام النظریه البودریاریه کیفیه إنشاء بوذا جدید یخالف بوذا الحقیقی، فبوذا الجدید لن یکون منقذاً للبشریه، بل سیصیبها بالعذاب الدائم والحرمان من الراحه بامتلاکه للزمن. وتستنتج الدراسه بأن بوذا قد یصطنع النظام الرأسمالی الذی استعبد الإنسان ولم یسمح له حتی بالموت. یمکن اعتبار هذا البحث خطوه جدیده نحو التعرف علی فلسفه ما بعد الحداثه وتقدیم قراءه جدیده للنصوص الأدبیه باللغه العربیه.
۳.

تحلیل اثربخشی اجتماعی- سیاسی گفتمان ادونیس در قصیده «البرزخ» بر اساس نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان لاکلا و موف ادونیس شعر زبان میراث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 640
نظریات تحلیل گفتمان با پلی که میان زبان شناسی و علوم اجتماعی و سیاسی زده، عرصه جدیدی را به روی نقد ادبی گشوده است. برخی از نظریات بیش تر به سمت زبان شناسی و برخی دیگر بیش تر به سمت علوم اجتماعی و سیاسی گرایش دارند؛ اما نقطه اشتراک همه آن ها کشف گفتمان های اجتماعی و سیاسی حاکم بر متن از طریق کشف نشانه ها است. نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف بیش از دیگر نظریه ها به سمت علوم اجتماعی و سیاسی متمایل است و همچنین به سیالیت نشانه ها تأکید دارد. گفتمان ادونیس نیز بر محور همین سیالیت بنا شده و از این رو روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف برای بررسی مؤلفه های این گفتمان در جهت رسیدن به اهداف اجتماعی- سیاسی اش می تواند نتیجه بخش باشد. این پژوهش در پایان به این نتیجه می رسد که گفتمان ادونیس، گفتمان تغییر و اصلاح طلبی است و به دنبال مبارزه ای است که سلاح آن، قدرتِ زبان است. وی راه برون رفت کشورهای عربی از عقب ماندگی را بازخوانی دوباره مفاهیم ارزشی می داند، چراکه معتقد است این مفاهیم در طول تاریخ به آنچه که نظام قدرت به آن ها تحمیل کرده، آلوده شده اند. همچنین نتیجه می گیرد که شعر با ترغیب افراد جامعه با ساختن جامعه بهتر، آن ها را به سوژه های انقلابی مبدل می سازد. روش پژوهش نیز بدین صورت است که دال های مختلف از درون شعر استخراج شده و در راستای پاسخ به سؤالات پژوهش طبق نظام تحلیل گفتمان لاکلا و موف که ارتباط میان دال ها و نیز میان گفتمان ها را بررسی می کند، به تحلیل اثرگذاری اجتماعی – سیاسی گفتمان ادونیس پرداخته می شود.
۴.

تحلیل بریقای امپرسیونیستی- اگزیستانسیالیستی در داستان کوتاه «ایستگاه» از طاهره علوی و دو داستانک «الوحید» و «تقابل» از عبدالحمید الغرباوی

تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 74
امپرسیونیسم و اگزیستانسیالیسم هر دو از مکتب هایی هستند که انسان و وجود داشتن او را مرکز مدار هستی می دانند. پژوهش حاضر در پی آن است تا به این پرسش پاسخ گوید که چرا و چگونه علوی در اثر خود، «ایستگاه» و الغرباوی در آثارش «الوحید» و «تقابل» از ترکیب امپرسیونیستی اگزیستانسالیستی بهره گرفته اند. اهمیت پژوهش نیز در آن است که به بررسی یک شکاف نقدی می پردازد. به نظر می رسد نقدهای میان رشته ای به شکل جامع تری می توانند به کشف متن نائل آیند و لذا پژوهش حاضر نیز تلاش دارد با ترکیب دو مکتب امپرسیونیسم و اگزیستانسیالیسم، شکل جدیدی از خوانش متن را تبیین کند. به این منظور سه متن کوتاه و خیلی کوتاه انتخاب شده اند که یکی از ادبیات معاصر فارسی و دو متن دیگر از ادبیات معاصر عربی است و ضمن تحلیل ویژگی های امپرسیونیستی آن ها، به تحلیل بریقای امپرسیونیستی اگزیستانسیالیستی در این نوشته ها پرداخته می شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علوی و الغرباوی درصدد بیان تنهایی و پوچی انسان معاصرند؛ اگرچه علوی بیشتر تمایل دارد این تنهایی را با نقد جنسیتی همراه سازد؛ اما هر دو نویسنده به منظور تلفیق یک لحظه شهودی و درک احساس پوچی فلسفی، به خوبی توانسته اند از دو مکتب امپرسیونیسم و اگزیستانسیالیسم بهره گیرند.
۵.

فرآیند به کارگیری نقاب برای اسطوره سازی در تحلیل گفتمان لاکلا و موف(در قصیده «خروج رأس الحسین من المدن الخائنه» از قاسم حداد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقاب اسطوره سازی تحلیل گفتمان لاکلا و موف قاسم حداد امام حسین (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 608 تعداد دانلود : 59
انسان موجودی اجتماعی است و این مسأله ایجاب می کند به گونه ای رفتار نماید که مقبول طبع دیگران واقع شود. او همواره تلاش می کند خود را بهتر از آنچه هست نشان دهد. تکنیک نقاب که ابتدا در عرصه تئاتر مورد توجه قرار گرفت با ورود به تئوری های دانشمندانی چون یونگ و گافمن به روان شناسی و علوم اجتماعی هم راه یافت. همچنین رمزگرایی به عنوان یک مکتب ادبی زمینه ورود آن به میدان ادبیات را فراهم آورد. "اسطوره سازی" یکی از اهداف کاربرد این تکنیک است و از آنجا که مفهوم اسطوره سازی از مفاهیم کلیدی تحلیل گفتمان لاکلا و موف است، این پژوهش به تحلیل رابطه تکنیک نقاب و اسطوره سازی در قصیده «خروج رأس الحسین من المدن الخائنه» از قاسم حداد پرداخته و از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف برای تبیین مسأله بهره گرفته است. در پایان این نتیجه حاصل آمد که در نمونه مورد مطالعه، شاعر توانسته است با تولید فضای استعاری ای که با استفاده از تکنیک نقاب تولید شده، وجود امام حسین(ع) و حوادث مرتبط با قیام ایشان را که واقعی هستند به شکلی آرمانی برای مخاطب به تصویر بکشد. وی با انتقاد از جمود فکری و عملی اعراب و عدم خودباوری آنان، احیاء ارزش ها، خودباوری و شهادت طلبی را دال مرکزی گفتمان خود قرار داده و سر امام حسین(ع) را در گفتمان خود اسطوره سازی می کند.
۶.

تحلیل زیبایی پرستی عرفانی بر اساس فلسفه زیبایی شناسی (با تأکید بر آراء هگل)

کلید واژه ها: عشق مجازی شهود سماع هگل احسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 28 تعداد دانلود : 641
تطبیق پدیده ها راهی برای شناخت بهتر لایه های مختلف آن ها و نیز دریچه ای به سوی کشف لایه های جدید و پنهان آن هاست. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی تطبیقی به بررسی و تطبیق عرفان و زیبایی می پردازد؛ در ابتدا به تحلیل زیبایی، سپس به تحلیل خَلق و درک آن و در آخر به بیان نمونه هایش در عرفان پرداخته است؛ البته مقصود از عرفان، همان عرفان ایرانی اسلامی است. در این جستار جنبه منطقی زیبایی شناسی، کمرنگ تر و جنبه شهودی آن (که بیش تر با عرفان مرتبط است) پررنگ تر نشان داده شده و در آخر نتایج زیر حاصل آمده است: از منظر هگل، هنر، ثبت گذراترین لحظه هاست، که در لحظه ای امپرسیونیستی برای هنرمند رخ می دهد و آن گذرای ناپایدار را که در جزئیات جهان جاری است، به پایداری هنرمندانه می رساند؛ در عرفان اسلامی نیز عارف به علت توجه و التفات دائم به جمال حقّ، زیبایی هندسه آسمانی را در لحظه ای شهودی (که همان امپرسیونیسم در فلسفه زیبایی شناسانه هگلی است) در مظاهر خَلقیه یا هندسه زمینی مشاهده می نماید که شامل همه جزئیات از زیبایی صورت انسان در عشق مجازی تا کوچک ترین کائنات می باشد.
۷.

تحلیل حوار طه حسین فی کتاب «مع أبی العلاء فی سجنه»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أبو العلاء المعری الحوار الشخصیه الحدث النقد الأدبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 914 تعداد دانلود : 596
یشکل الحوار أداه للتواصل الإنسانی بوصفه مفهوماً قاراً فی المعرفه الإنسانیه، فهو یعزز وجود الإنسان بالآخر، ویعزز بنیانه المعرفی، فالحوار یعدّ أهم وجوه التعبیر الإنسانی وتواصله بین عالمه وبین الموجودات التی تمتلک لغه خاصه بها. فطه حسین الناقد المصری الکبیر یستعین فی مکتوباته بأسالیب الحوار بشکل ممتع. وهذا الأمر یتجلی بنوع خاص فی کتابه «مع أبی العلاء فی سجنه»؛ موضوع الکتاب هو النقد ولکن لا یعمل الکاتب علی منهج النقد العلمی البحت بل یحاول أن یدخل فی سجن المعری ویقرّب منه ویشاهد ظروف حیاته بشکل مباشر وهو فی الحقیقه بصدد إدخال القارئ فی هذا السجن. فطه من جانب یتمتع بالأسلوب الخطابی الرائع ومن جانب آخر یستعین بنوع من النقد النفسی الذی یثیر عاطفه المخاطب ویحثّه علی متابعه القراءه، کما یحثّه علی المشارکه الفعاله فی بیان آراءه کمخاطب للنص بأسلوب الإستفهام. هذه الدراسه التی تقوم بأسلوب تحلیلی- توصیفی تعمل بصدد معالجه کیفیه استخدام أسلوب الحوار بعناصره المتنوعه فی نص الکتاب المذکور.
۸.

بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در شعرهای جان دان و مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باروک مرگ جان دان مولانا شعر متافیزیکال(فرارونده)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 522
در این مقاله بر آن ایم که مفهوم «مرگ» را میان آثار جان دان - شاعر متافیزیکال عصر باروکِ انگلستان در قرن هفدهم میلادی- و مولانا - شاعر ایرانی قرن هفتم هجری قمری- به سبب هایی که در متن مقاله می آید مورد مداقه و سپس در صورت امکان مطابقت قرار دهد. از آن رو که هر دو نامبردگان، نخست از دو نگرگاه متفاوت اما دیگرگونه پدیده «مرگ» را میان آثارشان مورد نظر می آورند، پَسین شرایط دوپاره زندگی هر دوی آن ها و سپسین بن مایه های عرفانی و مذهبی درون آثارشان، نگارندگان را بر آن داشته تا با تبیین مفهوم «مرگ» در عصر باروک نزد جان دان - به عنوان سردمدار شعر متافیزیکال(فرارونده) در انگلستان قرن هفدهم میلادی - و نیز تأویل همین مفهوم نزد مولانا در محدوده زمانی حدود چهارصد سال پیش از آن به چیستی و چگونگی آن بپردازد. این مقاله هیچ تلاش بی ثمری جهت یک بررسی «این همان گونه» جهت تطبیقِ اجباری و مبتنی بر برساخته های ذهنی خود ندارد، تنها قرار بر این است که مفهوم «مرگ» به مثابه دو خط، یکی جان دان در عصر باروک و دیگری مولانا ، از یک مرکز (مرگ) بررسیده شده و وجوه مشارکت و مفارقت آن ها، که ممکن است حال در جایی موجب تقطیع این دو خط، موازات و یا اینکه جدایی آن ها شود را بَررسد.
۹.

أبوالعلاء المعری بین أبیقور وشوبنهور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أبوالعلاء المعرّی أبیقور شوبنهور المرأه الأدب الفلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 399 تعداد دانلود : 916
أبوالعلاء المعری شخصیه عبقریه فی تاریخ الأدب العربی الذی سلطت الضوء إلیه أفکار وأنظار کثیر من النقاد طول القرون. المعری یتعبد العقل وفی جدال دائم مع غریزته فتوجد صفات فی تفکیره وشخصیته التی تجعلنا أن نوازن بینه وبین بعض من الفلاسفه للثقافات الأخری. فأبیقور فیلسوف فی یونان القدیم الذی له مشابهات للمعری فی التفکیر والعیش. و شوبنهور فیلسوف ألمانی الذی کان یعیش فی القرنین 18 و19 من المیلاد وکان من رواد الفلسفات المعاصره. أیضاً له مشابهات کثیره بشاعرنا الفیلسوف المعری . فمن خصائصهم المشترکه الإعتماد علی العقل، وعدم الرغبه فی الزواج والنسل، وحبهم بالنسبه إلی الوحده والإنفراد والعزله عن المجتمع. فهذه الدراسه تهدف إلی تبیین مشابهات هذه الفلاسفه الثلاثه.
۱۰.

ایلیا أبوماضی بین التشکیک والریبه فی الحیاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: التشاؤم ابوماضی الخیام التفاؤل ابوالعلاء شوبنهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 11 تعداد دانلود : 295
ایلیا ابوماضی عاش فی القرن العشرین متنقلاً بین التقلید والتجدید، وأفکاره الفلسفیه بحته کلّها غیر عمیقه، وهو قد ترک شعره یبسطها علی صفحات دواوینه وقد اتخذ طریق الفلسفه التوماویه الجدیده التی تعود فی جذورها إلی آراء رجل الدین المسیحی توما الأکوینی فی القرن الثالث عشر؛ وقد اعتبرت هذه الفلسفه من أهمّ الحرکات فی هذا العصر والکنیسه وافقت علی هذه الفکره والحرکه الإعتقادیه. وقد غرق ابوماضی فی بحوثه فی بحر التشاؤم، فلذلک نری تیّار الحیاه قویٌّ یغرق کُلّ ما یصادف أمامه إن لم یقاوم، وشاعرنا من المقاومین الناجین، فإذا الوطن کلّه صفحهٌ سوداء فینتابها الجهل والظلم والتخاذل والتمزق والضعف والفوضی وسوء الحکم. فتشائمه کتشائم الخیام فی بعض أشعاره، ونحن علی عملٍ بأن نذکر هذه التشابهات والمفترقات مع الذکر علی تأثیره من أفکار أبی العلاء المعری ، لأنه کان یعیش بنفس الفکره التوماویه.
۱۱.

صور مثالی آنیموس یونگ در رمان سو و شون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صور مثالی آنیموس یونگ سیمین دانشور سو و شون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 304 تعداد دانلود : 229
"آنیما" و "آنیموس" دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند ؛ که ابتدا توسط روانشناسانی چون یونگ مطرح شدند، و بارها و بارها در آثار شاعران و نویسندگان مختلف نمود یافته اند. کهن الگوی آنیما نیمه زنانه در وجود مردان ، و آنیموس نیمه مردانه در وجود زنان است. این کهن الگوها تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد، و تحت تأثیر شرایط اجتماعی و زندگی هر شخص دچار تغییر و تحول می شود. سیمین دانشور یکی از نویسندگانی است که این تصویرها را در اشکال مختلف در آثار خود، و به ویژه در رمان "سو و شون" بروز داده است. در این مقاله به بررسی و تطبیق جنبه های صور مثالی آنیموس یونگ و سیمین دانشور با تأکید بر رمان "سو و شون" پرداخته خواهد شد.
۱۲.

دراسه حول النظریه الأدبیه المعاصره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المناهج النقدیه النظریه الأدبیه المعاصره البنیه المقفله البنیویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 566 تعداد دانلود : 874
شهد الأدب فی القرنین الأخیرین کثیراً من المناهج النقدیه التی أدّت إلی التفلسف فی الثروه الأدبیه العالمیه، التی کانت تجمع خلال القرون المتمادیه من تاریخ البشر. فمن هذه المناهج یمکن الإشاره إلی البنیویه فی النقد الأدبی التی تتطرق إلی بنیه الأثر الأدبی. نحن فی هذا المقال ننظر إلیها من مدخل جدید کما نتکلم عن النقد النسائی باختصار وهو من المناهج النقدیه المتأخره.
۱۳.

بررسی تطبیقی «رساله الغفران»، «کمدی الهی» و «آفرینگان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: صادق هدایت معری دانته کمدی الهی رساله الغفران آفرینگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 840
این مقاله کوششی است در بررسی و تطبیق چند معراج نامه که عبارتند از: «رساله الغفران» ابوالعلاء معری، «کمدی الهی» دانته و «آفرینگان» صادق هدایت. وجه شباهت هر سه آن ها، سفر به عالم ارواح و جهان پس از مرگ، و تفاوت آن ها در نگرش دینی «رساله الغفران» و «کمدی الهی» با نگرش نیهیلیستی «آفرینگان» است. هدف مقاله بررسی تاثیرپذیری «کمدی الهی» از «رساله الغفران» و نیز تبیین دو نگرش دینی و نیهیلیستی در زمینه جست جوی آدمی درباره جهان پس از مرگ است.
۱۴.

تأثیر حماسههای دینی فارسی بر مناجات نامه کردی غلام رضاخان ارکوازی

کلید واژه ها: بررسی تطبیقی مضامین مشترک غلام رضاخان ارکوازی مناجاتنامه کردی حماسههای دینی فارسی خاوراننامه حمله حیدری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 743
در این مقاله سعی شده است تأثیر حماسه های دینی فارسی بر اشعار کردی غلام رضاخان ارکوازی شاعر بزرگ کردی سرای شیعی ایلامی از نظر تطبیقی بررسی موارد مقتبس و ملهم از حماسه های دینی در شعر او نشان داده شده است. از آنجا که کردهای شیعه مذهب، بخش اعظمی از جمعیت ایران را تشکیل می دهند و در روند شکل گیری مذهب تشیع نقش داشته اند، بررسی تطبیقی این نوع ادبی در زبان فارسی و زبان کردی جنوبی (زبان کردهای شیعه مذهب) حائز اهمیت است؛ چراکه می تواند به شناخت زمینه های مذهبی و فرهنگی و ملی و طبعاً حرکت به سوی همگرایی افزون تر منجر شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان