محمدهادی سمتی

تربیت سیاسی، عنصری مهم در پویایی جامعه و عاملی مهم برای کنش گری مثبت افراد، مجریان و تئوریزه کنندگانی است که باید از جایگاه خود برای عمل به وظیفه عمل کنند. عرصه ها و مجریان تربیت سیاسی دو محور موردبحث در این مقاله هستند که از منظر شهید سید محمدباقر صدر بررسی شده است. ازآنجایی که عرصه و حوزه های تربیت سیاسی چندان روشن نیست و بازتعریف نشده است بنابراین در این بخش دو عنصر مرجعیت صالحه و ایجاد حزب به عنوان محورهای مهم و کلیدی موردبررسی قرارگرفته اند. در بخش مربوط به نهادهای متولی تربیت سیاسی، شهید صدر حوزه و روحانیت را با رویکرد دنیا نگری و تکلیف گرایی و علم آموزی هدفمند، مسئول هدایت سیاسی جامعه تلقی می کند که وظیفه دارند برخلاف آنچه استعمار می خواهد، مدیریت سیاسی جامعه را بر اساس آموزه های دینی اجرا کنند. وی با تأکید بر این مطلب که دولت، مظهر و نشانه والای وحدت سیاسی در میان جامعه انسانی است، تلاش برای جامعه پذیری سیاسی و مشارکت سیاسی را از وظایف دولت برمی شمارد که این هر دو از وظایف دولت در امر تربیت سیاسی محسوب می شوند. روش این تحقیق بر اساس دو علت از مجموعه علل اربعه - علت صوری و علت فاعلی - است که به ترتیب عرصه های تربیت سیاسی و کار ویژه حوزه و روحانیت و دولت را در تربیت سیاسی بررسی می کند. حوزه و روحانیت ازآن جهت که تبلیغ اسلام باید همه عرصه های زندگی - ازجمله سیاست - را در برگیرد و دولت از جهتی که استحقاق سیاسی و مدیریت عالی سیاسی اسلام را دارا است، در تربیت سیاسی جامعه نقش ویژه ای دارند.