فریدون اکبرزاده

سازمان سیا از زمان تشکیل، علاوه بر نقش شناختی و نظارتی، نقش های اجرایی مختلفی بنام عملیات پنهان و عملیات سرّی را برابر خواست سیاستگذاران انجام داده که در برخی ناکام و در بعضی دیگر موفقیت هایی را بدست آورده است. این سازمان علاوه بر تأثیر گذاری روی شرایط سیاسی و اقتصادی کشورهای خارجی، بر روی شرایط نظامی نیز تأثیر داشته و در جنگ ها عملیات هایی را اجرا کرده که می توان آن ها را در قالب نقش اجرایی سازمان سیا دسته بندی کرد؛ چرا که معمولاً تا زمان افشای مأموریت پنهان مانده و تا آشکار شدن آن ضربه مؤثر را به طرف مقابل وارد کرده است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش اجرایی سازمان سیا در جنگ آمریکا علیه عراق است که در رده های سه گانه راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای تهیه شده نشان می دهد سیا در عراق علاوه بر نقش شناختی نقش اجرایی چشمگیری داشته و هرچند ناکامی آمریکا در عراق نقش اجرایی آن را نیز تحت تأثیر قرار داده ولی این سازمان در عملیات آزادی عراق تلاش مؤثری از خود نشان داده و باعث تسهیل عملیات و کاهش تلفات شده است؛ عملیات روانی قبل و حین و بعد از جنگ، حضور تیم های عملیاتی در کردستان عراق و مرز اردن، برقراری تأمین چاه های نفت قبل و حین عملیات را می توان از بارزترین آنها نام برد. این تحقیق نشان می دهد چگونه می توان از ظرفیت سازمان های اطلاعاتی در راستای دستیابی موفق به اهداف جنگ استفاده کرد و هزینه و تلفات جنگ را کاهش داد.

در دنیای کنونی دولتی موفق و جامعه ای توسعه مند است که بتواند سرمایه اجتماعی تمام یگرو ههای اجتماعی، فرهنگی، نژادی و جنسیتی جامعه را برای دستیابی به اهداف خود بسیج کند. مبنای بسیج سرمایه اجتماعی نیز حقوق سیاسی و مشارکت گرو ههای اجتماعی در نظام سیاسی است. یکی از تأثیرگذارترین و مهم ترین گرو ههای اجتماعی ایران در آستانه انقلاب 1357 ، زنان هستند. هدف پژوهش حاضر این است تا با تأکید بر نقش زنان در تحولات سیاسی اجتماعی ایران معاصر به ویژه انقلاب اسلامی، میزان سرمایه اجتماعی زنان و بهره مندی رهبران انقلاب از آن را به تصویر بکشد. به لحاظ روشی، روش توصیفی و تحلیلی و بهر هگیری از روش تحلیل ثانویه ملاک عمل است. ماهیت استبدادی حکومت پهلوی توجه و حضور زنان در عرصه سیاسی و اجتماعی را دستاویز دموکراسی صوری خود کرده و در نتیجه شاهد عدم مشارکت و عدم بکارگیری درست نیروی زنان و ایجاد احساس عدم اعتماد و سرخوردگی در میان آنها نسبت به نظام سیاسی حاکم م یباشیم؛ این امر در کنار عامل تضاد غرب گرایی و تجدد مفرط دولت با سنت حاکم بر جامعه، زنان را به مخالفان بالقوه استبداد پهلوی مبدل ساخت و منجر به حضور گسترده آنها در انقلاب اسلام یگردید.