محمدرضا زین الدینی

  نزدیک به دو دهه است که در دنیا ارائه انواع خدمات الکترونیکی از سوی سازمان ها آغاز شده است و بسیاری از پژوهشگران از رویکرد هوشمند سازی دولت سخن گفته اند. با این وجود تعریف دقیقی از دولت هوشمند، اجزاء و ابعاد آن که دارای اجماع باشد وجود ندارد. از طرفی هزینه بالای اجرای پروژه های خدمات الکترونیکی در سطح کلان، دولت ها را به مدل سازی اولیه دولت الکترونیکی و کنترل هزینه ها تشویق می کند. ازاین رو در این حوزه بیش از یک دهه است که مدل های مختلف توسعه، ارائه خدمات، ارزیابی و دیگر ابعاد دولت الکترونیکی مطرح و بحث شده است اما به دلیل نو بودن مباحث دولت هوشمند به عنوان نسل جدید دولت الکترونیک هنوز چارچوب و مدل مشخصی ارائه نشده است. هدف از این پژوهش احصاء و شناسایی اجزاء و ابعاد دولت هوشمند و طبقه بندی آن هاست؛ بنابراین تلاش شده است تا با روش فراترکیب به مطالعه نظام مند مستندات علمی مرتبط با بحث پرداخته و مدلی برای دولت هوشمند ارائه شود. در پایان با استفاده از روش آنتروپی شانون شاخص های هر بعد با توجه به مطالعات پیشین رتبه بندی می شود. نتیجه پژوهش نشان می دهد که دولت هوشمند دارای شش بعد است: 1 مدیریت و رهبری هوشمند، 2 زیرساخت و فناوری هوشمند، 3 تعامل هوشمند، 4 خدمات هوشمند، 5 محیط هوشمند و 6 امنیت هوشمند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدل ارائه شده در مقایسه با پژوهش های دیگر کامل تر و دارای دسته بندی مشخص است. این پژوهش اولین پژوهش به منظور رتبه بندی شاخص ها و ابعاد دولت هوشمند است.