سید رضا رضوی سعیدی

امروزه با توجه به تغییرات سریع محیط، عملکرد مدیران در موفقیت سازمان ها نقش حیاتی دارد و بهبود عملکرد مدیران را می طلبد. بدین منظور این تحقیق بر آن است تا ابعاد و شاخص های ارتقاء عملکرد مدیران از منظر کارشناسان را در شهرداری شناسایی نماید. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و از نوع آمیخته می باشد و در دو مرحله انجام شده است. در بخش کیفی با 13 نفر از کارشناسان شهرداری اصفهان که بیش از ده سال سابقه داشتند و با روش هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد تا اشباع نظری حاصل گردید. در بخش کمی بر اساس شاخص های استخراج شده از مصاحبه، پرسشنامه ای طراحی شد ودر بین 180 نفر از کارشناسان ستادی شهرداری اصفهان بصورت تصادفی توزیع گردید که روایی پرسشنامه با نظر خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ ارزیابی شد. در نهایت داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. نتایج چهار بعد مدیریتی، فردی، عملکردی و سازمانی را به عنوان ابعاد ارتقاء عملکرد مدیران بیان نمودند.

امروزه سازمان ها نسبت به گذشته بسیار پیچیده شده اند و لازم است مدیران شایستگی های جدید و مهمی را کسب کنند تا بتوانند سازمان ها را در رسیدن به اهداف خود یاری دهند. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی شایستگی های مدیران در سازمان های پیچیده می باشد که پژوهشی کاربردی محسوب می شود. این پژوهش در دو فاز صورت گرفته است که در فاز اول طراحی مدل و در فاز دوم اعتبار بخشی آن صورت گرفته است. در اولین مرحله از فاز نخست، بر اساس فراوانی پیچیدگی های مشاهده شده در ادبیات تحقیق و با مطالعه سیستماتیک مبانی نظری و همچنین بر اساس مصاحبه با خبرگان، سه نوع پیچیدگی ساختاری، فناوری و محیطی، مبنای ارزیابی پیچیدگی سازمان در نظر گرفته شد. در مرحله دوم که رویکردی کمی داشت و هدف آن شناسایی و انتخاب سازمان پیچیده بود، پرسشنامه ای 21 سوالی طراحی شد و روایی آن با نظر خبرگان و پایایی آن با محاسبه آّلفای کرونباخ تایید گردید و دربین291 نفر از مدیران میانی شهرداری توزیع شد که با انجام آزمون تی یک نمونه ای، سازمان پیچیده انتخاب گردید. در مرحله بعد که رویکردی کیفی داشت با 18نفر از خبرگان که با روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته انجام شد و مدل اولیه شایستگی های مدیران متناسب با هرنوع پیچیدگی، حاصل شد. در مرحله چهارم که رویکردی کمی داشت بر اساس مدل اولیه، پرسشنامه ای طراحی گردید و دربین 5 نفر از خبرگان به روش دلفی توزیع شده و بعد از انجام سه مرحله رفت و برگشت، مدل اصلاح شده حاصل گردید. در فاز دوم پژوهش که هدف آن اعتبار بخشی مدل اصلاح شده بود و رویکردی کمی داشت، بر اساس مدل اصلاح شده پرسشنامه ای طراحی شد و دربین 15 نفر از خبرگان توزیع گردید و با محاسبه ضریب نسبی روایی محتوا، مدل نهایی شایستگی مدیران متناسب با هر نوع پیچیدگی تدوین شد.

هدف: این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر اسلامی شدن دانشگاهها از منظر دانشجویان بود که در زمره پژوهشهای کاربردی است. روش: در این تحقیق از روش آمیخته استفاده شد. در مرحله اول، ضمن ﻣﻄﺎلعه ﺍﺩﺑیﺎﺕ ﻣﻮﺿﻮﻉ، با 19 نفر از دانشجویان که با روش هدفمند انتخاب شده بودند، تا رسیدن به اشباع نظری، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد و مدل اولیه عوامل مؤثر بر اسلامی شدن دانشگاهها با روش تحلیل محتوا به دست آمد. یافته ها: بر اساس شاخصهای مستخرج از مرحله قبل، پرسشنامه ای طراحی و در بین پنج نفر از دانشجویان بسیجی که با روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، توزیع شد. با انجام دو مرحله دلفی، مدل اصلاح شده حاصل شد. در مرحله سوم برای اعتباربخشی مدل، از معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد و پرسشنامه ای تدوین و در بین 390 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال توزیع شد. نتیجه گیری: مدل نهایی با 22 شاخص در پنج مؤلفه (عوامل استادمحور، عوامل دانشجومحور، عوامل فرهنگی، عوامل ساختاری و عوامل آموزشی) حاصل شد.

یکی از مباحث اصلی در نظام آموزش عالی، گزینش اساتید دانشگاهها خصوصا اساتید مدعو می باشد. هدف این پژوهش، ارائه مدل و رتبه بندی شایستگی های اساتید مدعو بوده که در واحد تهران شمال دانشگاه آزاد انجام گرفته است و پژوهشی کاربردی محسوب می شود. در این تحقیق از روش ترکیبی ( کیفی-کمی ) استفاده شد. ابتدا ضمن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺩﺑیﺎﺕ پژوهش ﻭ ﻣﺪﻝ ﻫﺎی ﺷﺎیستگی، 16 نفر از خبرگان دانشگاهی با روش هدفمند انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گردید تا اشباع نظری حاصل شد و مدل اولیه شایستگی های اساتید با روش تحلیل محتوا حاصل شد. بر اساس شایستگی های مدل اولیه، پرسشنامه ای طراحی و در بین 5 نفر از خبرگان دانشگاهی که به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، توزیع شد. با انجام فرایند دلفی در سه مرحله، مدل اصلاح شده شایستگی ها حاصل شد. در مرحله اعتباربخشی مدل، پرسشنامه ای تدوین و دربین 285 نفر از اساتید توزیع گردید و با نرم افزار Lisrel داده ها تحلیل شده و در نهایت، مدل شایستگی اساتید در 3 بعد (شخصیتی، علمی، اخلاقی) ، 6 مولفه (فردی، بین فردی، حرفه ای، عمومی، عینی و ذهنی) و 33 شاخص ارائه گردید. برای رتبه بندی شایستگی ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، پرسشنامه مقایسات زوجی در بین 7 نفر از خبرگان دانشگاهی که با روش هدفند انتخاب شده بودند، توزیع شد و داده ها با نرم افزار Expert Choice تحلیل شدند. نتایج نشان داد شایستگی شخصیتی-فردی با وزن 286/0 دارای بیشترین اهمیت می باشد. بعد از آن شایستگی های علمی-حرفه ای با وزن 263/0 ، شایستگی شخصیتی-بین فردی با وزن 180/0 ، شایستگی اخلاقی-عینی با وزن 148/0 ، شایستگی اخلاقی-ذهنی با وزن 078/0 و شایستگی علمی-عمومی با وزن 046/0 در مراتب بعدی قرار دارند.

نوع مدیریت در شهرداری ها که نوعا سازمان های خدماتی هستند، با سایر سازمان ها متفاوت است. به همین جهت شایستگی های مدیران این گونه سازمان ها با سایر سازمان ها متفاوت خواهد بود. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اعتباربخشی مدل شایستگی های مدیران میانی شهرداری می باشد که در مناطق بیست و دو گانه شهرداری تهران انجام گرفته است . در این تحقیق ضمن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺩﺑیﺎﺕ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺪﻝ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺷﺎیستگی، با 20 نفر از خبرگان سازمانی در 8 معاونت مختلف ، مصاحبه شد و مدل اولیه شایستگی های مدیران میانی شهرداری حاصل شد. با انجام سه مرحله پنل دلفی در بین 7 نفر از خبرگان، مدل اصلاح شده شایستگی ها حاصل شد. درفاز دوم برای اعتباربخشی مدل، از مدل معالات ساختاری استفاده شد و پرسشنامه ای تدوین و در بین 274 نفر از مدیران میانی شهرداری توزیع گردید و در نهایت، مدل شایستگی مدیران میانی شهرداری با 3 بعد ، 6 مولفه و 45 شاخص ارائه گردید.

تغییرات سریع محیطی و پیشرفت سریع فناوری در کنار گسترده تر شدن فضای ارتباطی و حجم زیاد اطلاعات موجب شده سازمان ها پیچیده تر از گذشته و نحوه مدیریت آن ها بسیار دشوارتر شود. هدف این مقاله در مرحله اول شناسایی مهم ترین گونه پیچیدگی های سازمانی و در مرحله دوم مشخص کردن رتبه بندی سازمان ها بر پایه میزان پیچیدگی از بین سه نوع سازمان خدماتی و کشاورزی و صنعتی بود. تحقیق حاضر از منظر روش تحقیقْ کمّی و جهت تحلیل داده ها به روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. جامعه آماری 16 نفر از خبرگان دانشگاهی بودند که در حوزه صنعت، خدمات، یا کشاورزی فعالیت داشتند. یافته ها نشان داد مهم ترین پیچیدگی ها به ترتیب اهمیت عبارت اند از: پیچیدگی محیط (491/0)، پیچیدگی ساختاری (201/0)، پیچیدگی فناوری (169/0)، و پیچیدگی اطلاعاتی (140/0). همچنین نتایج نشان داد پیچیده ترین سازمان ها به ترتیب عبارت اند از: سازمان های صنعتی (421/0)، سازمان های خدماتی (348/0)، سازمان های کشاورزی (231/0).