شیما یزدان پناه

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تجارب زیسته ی میرزاها در نظام آموزش ابتدایی قبل از انقلاب از منظر روش آموزشی، هدف آموزشی و محتوای آموزشی آن ها بود. جهت دست یابی به این هدف از رویکرد کیفی و روش های پژوهش اسنادی-کتابخانه ای، پدیدارشناسی و سرگذشت پژوهی بهره برده شد. جامعه پژوهش، شامل تمام فارغ التحصیلان نظام آموزش ابتدایی میرزاها در استان کردستان بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس، تعداد 10 نفر از آنان تا رسیدن به درجه اشباع انتخاب شدند. یافته ها در سه دسته روش، هدف و محتوای آموزشی تقسیم شدند. در حوزه ی روش آموزشی، هردو نظام در وجود موانع تحصیلی و بی عدالتی آموزشی مشترکاتی دارند و شناخت سبک های یادگیری فراگیران، دچار چالش می باشد. در حوزه ی هدف، «نظام آموزشی میرزاها»، هدفش باسوادکردن به معنی توانایی خواندن و نوشتن بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، تنها حیطه دانشی کافی نیست و خواندن و نوشتن ابزار لازم برای رسیدن به ظرفیت و قابلیت های وجودی هر دانش آموز است. در حوزه ی محتوای آموزشی، در «نظام آموزشی میرزاها»، محتوا عمدتاً در حیطه دانشی و در سطح کتاب های تعیین شده بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، علاوه بر محتواهای کتابی، نیازسنجی صورت می گیرد و به تشخیص معلّمان، مواد آموزشی، تولید محتوا و طرّاحی آموزشی صورت می گیرد. نتیجه گرفته شد که دانش آموخته های نظام آموزشی میرزاها از این آموزش و تربیت رضایت نداشته و طبق اصول تربیتی دارای نواقصی بوده و ایده پردازان حوزه تعلیم و تربیت برای تقویت نظام آموزش و پرورش کنونی باید از نقاط ضعف و قوت این نظام بهره ببرند.

اقدام پژوهی، نوعی تحقیق در میدان های واقعی کار و زندگی است که به منظور آموزش فردی و پیشرفت در کار انجام می شود. در حیطه آموزش و پرورش نیز این اندیشه گامی اساسی در جهت اصلاح و بهبود محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، تحلیل اقدام پژوهی های کشوری از منظر تحلیلی و انتقادی از چهار منظر: ساختاری، نگارشی، روش شناسی و محتوایی می باشد. برای دست یابی به این هدف، از روش پژوهش های توصیفی- تحلیلی و روش تحلیل محتوای کمّی توصیفی از نوع متن نوشتاری، بهره برده شد. برای این کار، 20 نمونه با دو ملاک « کشوری بودن» و « منتشر شده بودن»، انتخاب و مورد تحلیل و نقد قرار گرفتند. واحد ثبت در این پژوهش، بخش های مختلف تشکیل دهنده هر اقدام پژوهی اعم از متن و جدول ها، بود. یافته های پژوهش نشان داد که پژوهش ها از لحاظ ساختاری در حد متوسط و از لحاظ نگارشی، روش شناسی و محتوایی در حد ضعیف قرار دارند. از همین رو، پیشنهاد می شود که پژوهشگران، همواره مولفه های متعدد در ساحت های مذکور، براساس ملاک های تفکیکی هر ساحت، در کار خود بیشتر لحاظ نمایند.

مقدمه: اختلالات روانی به عنوان اختلالات عاطفی، فردی و اختلالات رفتاری همچون پرخاشگری بیان می شود که قطعاً با بسیاری از پیامدهای منفی همراه است. هدف : تعیین شیوع نشانه های اختلالات روانی و تاثیر آن در کیفیت خواب در میان دانش آموزان دبیرستان های شهرستان دیواندره در سال ۱۳۹۷ می باشد. روش: مطالعه حاضر مقطعی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع دبیرستان (۱۶-۱۸ سال) شهرستان دیواندره (استان کردستان- ایران) در سال ۱۳۹۷ بود. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای و حجم نمونه طبق فرمول کوکران، ۳۸۶ نفر براورد شد. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد نشانه اختلالات روانی ( SCL-۲۵ ) و پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ بود. نتایج توصیفی با آمار توصیفی و نتایج تحلیلی با آزمون کای اسکوئر، فیشر و آزمون من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از ۳۷۰ نفر دانش آموز مطالعه حاضر، ۱۰۷ نفر (۲۸%) از دانش آموزان اختلالات روانی کم، ۲۰۴ نفر (۵۵%) اختلالات روانی متوسط و ۵۹ نفر (۱۷%) دارای اختلالات روانی زیاد بودند. از سوی دیگر، تنها ۷۶ نفر (۲۰/۵%) از دانش آموزان کیفیت خواب مناسبی داشتند. طبق نتایج، رابطه معناداری بین کیفیت خواب با جنسیت (۰/۰۱۱=P ) و پایه (۰/۰۰۱> P )، مشاهده شد. همچنین این رابطه معنی دار بین نشانه اختلال روانی با جنسیت ( ۰/۰۱۵ P= )، پایه (۰/۰۰۱> P ) و معدل ( ۰/۰۱۶ P= ) وجود داشت. نتیجه گیری: جهت کاهش اختلالات روانی و بهبود کیفیت خواب، در وهله اول توجه و حمایت های معنوی خانواده و سپس تدوین سیاست های آموزشی و پیشگیرانه نهادهایی مانند مدارس ابتدایی و دبیرستان ها را می طلبد.