هدی هادی پور

بررسی ادبیات پایداری در حقیقت بررسی دلاوریها و ظلم ستیزی یک ملت است. دانستن این موضوع که آیا مترجم به درستی مفاهیم پایداری را دریافته یا تنها به انتقال کلمات بسنده کرده و اینکه موفق شده اصول فکری شاعر را همانگونه که در جامعه مبدأ ملموس است در جامعه مقصد نیز فراهم سازد ، تنها با بررسی تطبیقی آنها ممکن میشود. مقاله پیش رو در تلاش برای بررسی ترجمه انگلیسی اشعار پایداری امین پور توسط سعیدپوردر مدل ترجمه هاوس بوده است. پژوهشگران با بررسی این اشعار و ترجمه آنها در پی یافتن شیوه مترجم برای انتقال این مفاهیم عمیق بوده اند. درنتیجه این پژوهش مشخص شد مترجم تنها آثاری را ترجمه کرده که با ترجمه تحت اللفظی قادر به انتقال آنها به زبان مقصد بوده و در ترجمه آثاری که چند سطحی بوده و در لایه های زیرین خود ، مفاهیم پایداری را دربرداشته اند، نتوانسته روح پایداری مستتر در اشعار را انتقال دهد و تنها به انتقال لایه های ظاهری شعر بسنده کرده است. در نتیجه مترجم باید در ترجمه این نوع ادبی به عوامل متعددی توجه کند که مطالعه تاریخچه و آثار پایداری جامعه مقصد و توجه به بار معنایی متفاوت کلمات در دو جامعه از جمله آنها است.

از آنجاییکه مطالعات در حوزه های مختلف به سمت میان رشته ای شدن پیش میرود مبحث هویت فردی و جنسیتی را می توان در سایر حوزه های پژوهشی علوم انسانی اعمال نمود که یکی از آنها برداشت خوانندگان از متن می باشد برای بررسی تأثیر هویت جنسیتی بر برداشت از متن و تحلیل آن ابتدا داستان کوتاهی از شارلوت پرکینز گیلمن (Charlotte Perkins Gilman) انتخاب شد که بازخوردهای اجتماعی و بازخوردهایی در میان منتقدان نظریه جنسیت داشت و از منظر تحلیل گفتمان انتقادی متنی فمینیستی برشمرده می شود این داستان در اختیار عده ای از دانشجویان زن و مرد قرار گرفت و از آنها خواسته شد که تحلیل و برداشت خود از متن را شرح دهند سپس پرسشنامه جامع ویژگی های شخصیتی در اختیار این جامعه آماری قرار گرفت و امتیاز هر یک از افراد با استفاده از نرم افزار SPSS بدست آمد سپس امتیازات حاصله هر فرد با تحلیل و برداشت وی از متن سنجیده شد و براساس نتایج نهایی بدست آمده مشخص شد که بین نمره پرسشنامه هویت شخصیتی (مردانگی مثبت و زنانگی مثبت) و درک نوشتار زنانه که هدف این بررسی بود، ارتباط مستقیم و معناداری برقرار است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که آگاهی دانشجویان از هویت شخصیتی خود و تأثیر کلیشه های جنسیتی می تواند در فرآیند درک متن، تشخیص ویژگی های زبانی متن، سبک نوشتار نویسنده و نهایتاً ترجمه راهگشا باشد.

مطالعات جدید در حوزه ترجمه بر نقش مترجم بعنوان واسط فرهنگی تأکید بسیار داشته و بیانگر این مطلبند که هویت فردی و جنسیتی مترجمان بر بازگردانی متون تأثیرگذارند. در این مطالعه ابتدا داستان "کاغذ دیواری زرد " که بازخوردهای اجتماعی متنوعی داشته و نظراتی را در میان منتقدان نظریه جنسیت برانگیخته بود، انتخاب و در اختیار مترجمان زن و مرد قرار گرفت. چگونگی ترجمه این مترجمان و تأثیرات احتمالی نقش جنسیت بر بازگردانی داستان بر اساس چارچوب نظری لیکاف (1975) بررسی شد تا تأثیر زبان زنانه و نگرش های جنسیتی زنان و مردان در بازگردانی متن در مقایسه با متن اصلی مشخص شود. ده مورد معرفی شده بعنوان ویژگیهای زبان زنانه لیکاف در متن اصلی مشخص و با معادلهای انتخابی برای آنها از سوی مترجمان مقایسه شدند. در نهایت این نتیجه حاصل شد که مترجمان زن شیوه خاص زبان زنانه نویسنده متن مبدأ را بهتر درک کردند و نسبت به زبان زنانه و بازگردانی بی کم و کاست مطالب وفاداری بیشتری نسبت به مترجمان مرد داشتند.