سیامک زند رضوی

ﺗﻌﺪاد زیادی از زﻧﺎن مهاجر افغان در شهر کرمان زندگی می کنند. پژوهش حاضر، با تأکید بر این زنان و مشکلاتشان، به قابلیت های آنان در تولید صنایع دستی اهمیت داده است. در این پژوهش، از روش موردپژوهی جهت مستندکردن وضعیت این زنان و روش پژوهش عملی مشارکتی در قالب جلسه های آموزشی با هدف افزایش توانمندی آنان در قالب سه طرح استفاده شده است. جهت تعیین شاخص ها، از نظریه توانمندی لانگه (1991) و نظریات کبیر (2003) استفاده شد. شاخص های گوناگونی جهت سنجش توانمندی زنان به کار رفته است. نتایج نشان داد که مشاغل خانگی به افزایش توانمندی زنان در شاخص ها کمک کرده، اما تأثیری در بهبود کیفیت غذا و افزایش سلامت نسبی زنان و خانواده آنان نداشته است. نتایج جلسه های آموزشی برگزارشده در مرکز دوست دار کودک مشتاق کرمان، نقش مفید سازمان های غیررسمی را در توانمندسازی زنان نشان می دهد.

در این مقاله، گزارش کاربرد روش پژوهش عملی مشارکتی در قالب رویکرد پروژه ای، برای آموزش دوره ابتدایی  در دو پروژه سوپرمارکت و بدن انسان با 26 کودک (پسر) 10 تا 16 ساله ارائه شده است. در روش پژوهش عملی مشارکتی معلم به عنوان تسهیل گر در کنار کودکان بوده و دسترسی کودکان به منابع و دانش مورد نیاز را تسهیل می کند. رویکرد پروژه ای شامل سه مرحله می باشد که عبارتند از: انتخاب عنوان؛ اجرای پروژه؛ مستندسازی یافته ها. در این روش – رویکرد کودکان از تمامی امکانات موجود در مرکز و فضای اطراف مرکز استفاده کرده و سعی بر این است که عرصه های گوناگون دانش مورد نیاز کودکان (فارسی آموزی، ریاضی و ...) با یکدیگر ترکیب شده و در قالب پروژه منسجم شود.

جمهوری اسلامی ایران در سال 1373 پیمان نامة حقوق کودک را به طور مشروط پذیرفته است. اما در عمل برای تحقق اصول آن اقدام چندانی صورت نداده است. در این مقاله وضعیت چند اصل پایه ای پیمان نامة مرتبط با آموزش و کار کودکان که ضامن تحقق همة اصول پیمان نامة در زمینه های اصلی (بقاء، رشد، امنیت و مشارکت) برای کودکان است مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش در استان کرمان انجام شده است و از روش پیمایش با نمونه گیری گلوله برفی (پرسان پرسان) استفاده کرده است. 474 کودک کارگر (کمتر از 18 سال، 411 ایرانی و 63 افغان) در نه نقطة شهری استان کرمان، مورد مصاحبة حضوری قرار گرفته اند. نتایج نشان دهندة معلق شدن دست کم یک حق، به­طور مشترک برای هر دو گروه، کودکان کارگر ایرانی و افغان است. در حالی که برای کودکان دستة دوم حقوق بیشتری معلق شده است. در ادامه، راه حل های مسئله در سه عرصة جامعه شناسی حرفه ای، جامعه شناسی انتقادی و جامعه شناسی مردم مدار جست وجو می شود.