بهزاد غلامپور

هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت تولیدات علمی و شبکه هم تألیفی پژوهشگران ایران در حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی در پایگاه استنادی وب آف ساینس، طی سال های 2016-2006 بود. این پژوهش با رویکرد علم سنجی و با روش تحلیل شبکه با استفاده از نرم افزارهای هیست سایت، نودایکس ال و ووس ویور انجام شد. جامعه پژوهش همه تولیدات علمی پژوهشگران ایران در حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی بود که در مجلات پایگاه استنادی وب آف ساینس طی بازه زمانی موردبررسی نمایه شده اند. یافته های این پژوهش نشان داد که در طول سال های موردبررسی، تعداد 604 مدرک علمی مربوط به پژوهشگران ایران در حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی در پایگاه استنادی وب آف ساینس وجود دارد که ازاین میان، 487 مدرک درقالب مقاله در 82 مجله منتشر شده اند. همچنین، پژوهشگران ایرانی بیشترین همکاری را با پژوهشگرانی از کشورهای آمریکا، انگلیس و کانادا داشتند و همچنین، دانشگاه های آزاد اسلامی، علوم پزشکی تهران و گیلان و نویسندگانی چون رهنما، صلواتی و مظاهری، پرتولید ترین دانشگاه ها و نویسندگان در حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی بوده اند. اراضی از دانشگاه گیلان، اسدی از دانشگاه پیام نور، گائینی از دانشگاه تهران، محبی از دانشگاه گیلان و رهنما از دانشگاه اصفهان، بیشترین همکاری را با همتایان خود داشته اند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی روند موضوعی حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران به منظور شناسایی موضوع های داغ و نوظهور و بررسی سیر تحولات انجام شده در ساختار فکری این حوزه، در یک بازه زمانی ده ساله است. این پژوهش از نظر نوع، توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. ساختار فکری حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران با استفاده از فنون تحلیل هم رخدادی واژگان و تحلیل ارجاع ها مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه پژوهش حاضر را کلیه مقاله های پژوهشی و مروری منتشر شده توسط پژوهشگران ایرانی در طول سال های 2008-2017 در مجله های نمایه سازی شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس موسوم به وبگاه علوم تشکیل می دهد. ابزار گردآوری داده ها، پایگاه اطلاعاتی وبگاه علوم است و ابزار تجزیه و تحلیل یافته ها جهت ترسیم ساختار فکری این حوزه نیز نرم افزار سایت اسپیس است. نتایج نشان داد که واژگانی مانند: بیان ژن، پروتئین، برون تنی، استرس اکسیداتیو، پیوند، آپوپتوز و سلول در زمره مباحث داغ پژوهشی ایران و اصطلاحاتی چون کیتوسان، نانوکامپوزیت، فعالیت ضدباکتری، دینامیک مولکولی، سلول های بنیادی، سلول های بنیادی مزانشیمی و ایموبلیزاسیون بیانگر موضوع های نوظهور در پژوهش های ایران در بازه زمانی مورد بررسی بوده است. افزایش تولیدات حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران در سطح جهانی و قرار گرفتن آن در اولویت های پژوهشی کشور باعث شد تا این حوزه از دیدگاه علم سنجی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، با توجه به موضوع های داغ و نوظهور شناسایی شده در این پژوهش، از این گونه پژوهش ها میتوان به عنوان یک نقشه راه برای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کلان علمی کشور استفاده نمود.