محمدباقر سپهری

هدف این پژوهش، شناسایی الزامات، موانع و راهکارهای بومی جهش تولید در استان اردبیل و نقش رسانه استانی در مقوله مهم جهش تولید است. این تحقیق به صورت کیفی اجرا شده است؛ در بخش کیفی، از روش دلفی برای ساختن یک مدل نظام مند از یافته های حاصل از داده های کدگذاری شده، استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، 15 تن از خبرگان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. براساس یافته ها،  موانع، راهکار و نقش رسانه استانی در تحقق اهداف جهش تولید از شش عامل استراتژی، محیطی، قوانین و مقررات، زیرساختی و آموزش و یادگیری تشکیل شده است. افزایش نرخ نوسانات ارزی، بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری، عدم آگاهی از فرایندهای توسعه صنایع، مسائل و مشکلات حوزه مدیریتی و... نیز ازجمله موانع مهم جهش تولید هستند؛ در این ارتباط، لازم است رسانه ها با فرهنگ سازی، آموزش دهی، حساسیت زایی، شورآفرینی و انگیزه زایی، به کاهش مشکلات در این زمینه کمک کنند. علاوه بر این، یافته های پژوهش، الزامات و راهکارهای رسانه ای در پیشبرد اهداف درراستای جهش تولید را معرفی کرده اند که  نیازمند ایجاد ارتباط با دستگاه های اجرایی، تبادل اطلاعات با متصدیان و مجریان بخش های مختلف است.

مقاله حاضر با هدف بررسی برنامه ها و ویژه برنامه های مناسبتی ماه محرم در شبکه سبلان اردبیل به انجام رسیده است. روش پژوهش تحلیل محتواست که برنامه های مرتبط با نهضت حسینی را در دهه اول ماه محرم در قالب های متفاوت دنبال کرده است. این پژوهش علاوه بر شناسایی و آشکار کردن مضامین و محتواها، با هدف نشان دادن بازنمایی نهضت حسینی در ابعاد شور و شعور است که آیا شبکه سبلان در پی افزایش آگاهی و ارتقای شعور مخاطبان است یا بدنبال ایجاد شور و هیجان و سوگواری بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد این شبکه در پی افزایش شور و هیجان، گریاندن و ترسیم مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش است و جنبه شعور و آگاهی، تفکر و اندیشه حسینی و تبیین فلسفه قیام در شبکه فوق بسیار کمتر است. مهمترین یافته ها عبارتند از: بیشترین زمان پخش 7/20 درصد به برنامه «اجتماع عزاداران حسینی» اختصاص داشت. در میان آیتم ها، 2/21 درصد به آیتم «عزاداری و مداحی» اختصاص یافته است. موضوع «دینی و مذهبی» با 9/72 درصد و موضوع جزیی «مرثیه سرایی» با 3/25 درصد بیش از سایرین بود. 33 درصد برنامه ها در قالب «تهییجی» ارایه شده است. در 41 درصد از برنامه ها نوع نگاه به امام حسین(ع) و یارانش «مظلومانه» است.

هدف اصلی این تحقیق، شناخت نحوه بازنمایی فرهنگ مردم در شبکه های استانی است که با مطالعه موردی یکی از برنامه های شاخص رادیو اردبیل، صورت گرفته است. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، 5 قسمت از برنامه عصرگاهی «سوزلر، صحبت لر» (سخن ها، صحبت ها) رادیو اردبیل، مقوله بندی و مفهوم پردازی شده است. نتایج نشان می دهد که در این برنامه، عناصر مختلف فرهنگ مردم، هم به عنوان میراث فرهنگی و هویت محلیِ جامعه هدف، برای مخاطبان محلی بازنمایی می شود و هم به عنوان یک راهبرد خلاقانه برای نقد اجتماعی و اشاعه سبک زندگی مطلوب، مورد بهره برداری قرار می گیرد. «اخلاق فردی و اجتماعی»، «احترام به طبیعت»، «عشق و مهرورزی» از مفاهیم غالب فرهنگ مردم هستند که در برنامه، بازنمایی شده اند. از سوی دیگر، ناهنجاری هایی همچون: عدم شایسته سالاری، عدم دوراندیشی، تنگ نظری، بی عدالتی، عدم مسئولیت پذیری و دوری از عقلانیت، از مواردی هستند که می توان آنها را ذیل نقد اجتماعی به واسطه فرهنگ مردم جای داد. به عبارت دیگر، در برنامه مطالعه شده، در قالب دیالوگی بین فرهنگ مردم و فرهنگ عمومی، هم ارزش ها و هنجارهای موجود در فرهنگ مردم، بازنمایی شده است و هم با نقد ناهنجاری های موجود در فرهنگ عمومی، جامعه پذیری و اشاعه سبک زندگی مطلوب، دنبال می شود. نتایج، نشان می دهند فرهنگ مردم دارای ظرفیت هایی گسترده است که شبکه های استانی، علاوه بر معرفی و اشاعه آنها به شیوه های خلاقانه و متنوع، می توانند از این ظرفیت ها برای نقادی، آموزش، سرگرم کردن مخاطبان و الگوسازی استفاده کنند.

این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر آینده تولید رسانه ای شبکه سبلان با تأکید بر سرگرمی و نگاهی آینده نگرانه (1398 تا 1408) و با روش دلفی انجام شده است. براساس پویش های محیط دور و رقابت و برمبنای مطالعه های آینده پژوهانه، دیدگاه های خبرگان مورد مطالعه قرار گرفته اند. بررسی ها نشان می دهد، 45 عامل در ده گروه محیط دور و محیط رقابت شناسایی شده و خبرگان درباره اهمیت و عدم قطعیت آن ها پاسخ دادند. بر اساس محاسبه میانگین اهمیت و عدم قطعیت، پیشرا ن ها و عوامل کلیدی اصلی شناسایی شدند. از این نظر از گروه محیط دور، عامل مسائل جنسی، خشونت و جذابیت های بصری از عوامل اخلاق با 26/89 درصد از اهمیت و عدم قطعیت بیشتری برخوردار است؛ همچنین از گروه محیط دور، مؤلفه هزینه تولید و پخش برنامه های سرگرم کننده از عوامل اقتصادی با 26/85 درصد اهمیت و قطعیت بیشتری در میان خبرگان دارد. قالب ها و ساختارهای سرگرم کننده فناورانه محور و توجه به اینفوتینمنت، دو عاملی هستند که هر کدام با 99/84 درصد از اهمیت و عدم قطعیت یکسانی برخوردار شده اند. درواقع، چهار مؤلفه پیش گفته با بیشترین اهمیت و عدم قطعیت، پیش مشخص ها و پیشران های اصلی سناریوهای آینده برای شبکه سبلان هستند.

فعالیت های هسته ای ایران ازجمله موضوعاتی است که طی دهه اخیر، در صدر اخبار رسانه ها، به ویژه شبکه های امریکا انعکاس می یابد. هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به نحوه بازنمایی سی ان ان و ان بی سی از مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در وین، با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بوده است. جامعه آماری 52 خبر و حجم نمونه 12 خبر سی ان ا ن و ان بی سی را طی تیرماه 1395 در برمی گیرد. بررسی ها نشان می دهد که این شبکه ها، با برجسته کردن نقش امریکا به عنوان ناجی دنیا و ارائه چهره ای منفی از ایران در چارچوب دستیابی به بمب اتمی، دخالت در منطقه و حمایت از تروریسم، سعی در ایجاد ایران هراسی دارند. سی ان ا ن از تفاهم با امریکا، ایران را به توافق اجباری متهم می کند اما ان بی سی توافق را عامل قدرتمند شدن ایران و خطری برای امنیت اسراییل و عربستان می داند و مدعی است که توافق هسته ای می تواند صلح جهانی را به خطر بیندازد و خاورمیانه را با بدترین تنش ها مواجه سازد.