مجتبی فرخ

با وجود مزایای متعدد جهانی شدن و ورود تکنولوژی های پیشرفته، این عوامل زنجیره تامین پایدار را در معرض ریسک های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر، توسعه یک رویکرد جدید برای شناسایی و اولویت بندی ریسک های موجود در زنجیره تأمین پایدار با استفاده از روش تحلیل حالت و دلایل شکست (FMEA) است. برای تحقق این هدف، ابتدا ریسک های موجود در زنجیره های پایدار صنعت باطری سازی شناسایی شده، سپس با نظر تیم های بین وظیفه ای و با بهره گیری از روش پیشنهادی این ریسک ها اولویت بندی می شوند. با توجه به اینکه فاکتورهای ریسک شامل احتمال، شدت و قابلیت شناسایی به صورت متغیرهای فازی بوده، در این پژوهش از اعداد اولویت ریسک فازی (FRPN) برای بررسی حالات شکست استفاده می شود. اعداد اولویت ریسک فازی به صورت میانگین هندسی موزون فازی فاکتورهای ریسک تعریف و با کمک مجموعه های سطوح برش آلفا و مدل برنامه ریزی خطی محاسبه می شود. سپس با توجه به ناکارایی رویکردهای فازی اولویت-بندی عوامل ریسک پایداری، در رویکرد پیشنهادی از روابط ترجیح فازی برای این منظور استفاده می شود. نتایج نشان دهنده آن است که رویکرد پیشنهادی قادر است با کارایی محاسباتی بالایی نتایج مشابهی را ارائه دهد.

امروزه حفظ و ارتقاء تعهد سازمانی کارکنان به یکی از مهم ترین چالش های سازمان های کنونی تبدیل شده است؛ بنابراین این تحقیق در صدد بررسی تأثیر عدالت سازمانی و نقش میانجی سکوت و آوای سازمانی بر تعهد کارکنان است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان بانک های تجاری شهر تهران، قم و شیراز تشکیل می دهد. برای گردآوری داده ها از روش نمونه گیری خوشه ای و پرسش نامه استفاده شد. از پرسش نامه های توزیع شده بین کارکنان 210 پرسش نامه برگشت داده شده است. پایایی و روایی پرسش نامه ها با به کارگیری آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و میانگین واریانس توسعه یافته مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت و از نظرات خبرگان و متخصصان آشنا با موضوع برای تأیید روایی محتوی استفاده شد. آزمون مدل مفهومی نیز به روش معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان می دهد که تمام مسیرها از عدالت سازمانی از طریق متغیر میانجی آوا و سکوت سازمانی به تعهد سازمانی معنی دار بوده و روابط بین آن ها تأیید می شود. می توان نتیجه گرفت که سرمایه گذاری بر عدالت سازمانی در کنار مدیریت آوا و سکوت سازمانی می تواند به بهبود تعهد کارکنان کمک کند.

در مدیریت پروژه های ساخت وساز، موفقیت در کنترل هزینه و زمان پروژه ها برای کمک به پیمانکاران امری حیاتی است. افزایش هزینه و زمان پروژه ها از برنامه تعریف شده، ممکن است به کاهش سود و حتی برخی اوقات به شکست پروژه ها منجر شود. پیش بینی هزینه و زمان نهایی پروژ ها، یکی از اقداماتی است که برای کنترل هزینه و زمان پروژه ها مورد توجه قرار می گیرد. در این تحقیق، مدل شبکه های عصبی برای پیش بینی هزینه و زمان نهایی پروژه ها توسعه یافته و برای متغیر های ورودی شبکه های عصبی، از دو مجموعه متغیر «ارزش کسب شده» و «محیطی» استفاده شده است. در این تحقیق، عملکرد تکنیک ارزش کسب شده با شبکه های عصبی مقایسه شده و به طور جداگانه تأثیر هریک از این مجموعه داده ها بر عملکرد مدل در پیش بینی هزینه و زمان نهایی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهند که عملکرد شبکه های عصبی بهتر از مدیریت ارزش کسب شده است و با استفاده از شبکه های عصبی مبتنی بر داده های ارزش کسب شده و محیطی می توان به نتایج بهتری، در مقایسه با شبکه های عصبی مبتنی بر داده های ارزش کسب شده، رسید. Abstract One of the major changes in the environment is globalization of economic, industrial and service activities. Globalization has led to expansion of trade between nations. The competitiveness of local markets has been extended to national and international markets.Therefore, only international organizations can be present in the world to set up production in the World- Class Manufacturing. Organizations must be able to quickly adopt their resources with changes of environment and respond to them in an agile manner. Agility is set of capabilities and competencies which promotes and develops the organization in the business environment. In the research, the criteria of world class have been identified-one; of most important of which is agility studying library resources (book, articles, theses, etc) .After reviewing the various components of Agility, 13 components and 56 indicators have been selected pertinent to the criteria of the World-Class organization and Iran automotive industry . These components have been provided for experts and deputy directors of Tondar automotive as questionnaire. The statistic community of the research is 158 of experts and deputy directors of Tondar automotive .114 ones were elected as sample and prioritized after gathering via statistical method using AHP approach

طی یک دهه گذشته با توجه به افزایش اهمیت رقابت پذیری اقتصادی و نگرانی های زیست محیطی در زمینه محصولات فرسوده، موضوع زنجیره تأمین حلقه بسته موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. پژوهش حاضر درصدد توسعه یک رویکرد برنامه ریزی تصادفی فازی استوار با استفاده از مفاهیم برنامه ریزی با محدودیت های اعتبار و میانگین انحراف مطلق برای طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته تحت شرایط عدم قطعیت ترکیبی است. در مدل پیشنهادی فرض می شود که هزینه ثابت احداث مراکز تولیدی به صورت غیرخطی و تابعی از سطح ظرفیت است. این مدل با استفاده از یک تکنیک خطی سازی به یک مدل خطی معادل تبدیل می شود. در این مدل دو منبع عدم قطعیت برای برخی پارامترها وجود دارد. نخستین منبع از تصادفی بودن پارامترها ناشی می شود که با سناریوهای آتی بیان می شود. دومین منبع از عدم قطعیت شناختی در پارامترهای هر سناریو ناشی می شود؛ به طوری که می توان آن ها را با یک توزیع امکانی مشخص کرد. عملکرد مدل پیشنهادی برحسب انحراف استاندار و هزینه با مدل های استوار دیگر مقایسه شد. نتایج نشان می دهد که مدل پیشنهادی قادر است با صرف یک هزینه پایین استواری مدل را بهبود بخشد.

چابکی وسیله رقابتی برای همه سازمان ها است که در محیط نامطمئن و درحال تغییر امروز مطرح است. بسیاری از شرکت ها در محیط رقابتی کنونی، نیازمند برنامه ریزی راهبردی برای رسیدن به چابکی هستند. در این برنامه ریزی آنها می بایستی راهبرد هایی را برای سرمایه گذاری روی قابلیت ها و توانمندسازنده های چابکی شناسایی و تدوبن کنند. در واقع هر شرکتی برای رسیدن به چابکی، نیازمند داشتن میزان متفاوتی از قابلیت ها و سرمایه گذاری روی توانمندسازنده هایی برای رسیدن به این قابلیت ها است. هدف اصلی این نوشتار، به کارگیری روش های تصمیم گیری چندمعیاره برای رتبه بندی و انتخاب توانمندسازنده های تولیدی برای ارتقای چابکی شرکت ها است. برای این امر، پژوهش پیش رو از یک روش تصمیم گیری چندمعیاره با ترکیب روش های ای.ان.پی و دیماتیل استفاده کرده است. طی فرایند اجرایی پژوهش، بعد از شناسایی قابلیت ها و توانمندسازنده های چابکی در صنعت خودرو، به تعیین روابط شبکه ای بین قابلیت ها و سپس اولویت بندی توانمندسازنده ها خواهیم پرداخت. توانمندسازنده های انتخاب شده بر اساس مطالعات گسترده ای است که محققان در پژوهش های دیگر آن را توانمندسازنده های راهبردی شناسایی کرده اند. در پایان نیز برای تشریح بهتر روش پیشنهادی به یک مطالعه موردی نیز اشاره خواهد شد و پیشنهادهایی نیز در این مورد برای ارتقای سطح چابکی ارائه می شود.

طی دوره همه گیری کووید-19، مهم ترین چالش زنجیره تأمین واکسن کووید-19، مواجهه با اختلالات مختلفی است که آن را احاطه کرده است. حل این چالش ها به برون رفت از همه گیری منجر خواهد شد؛ بنابراین شناسایی و ارزیابی ریسک های موجود در زنجیره تأمین واکسن کووید-19 ضروری است. در این پژوهش از یک معیار جدید برای کمّی کردن تاب آوری زنجیره تأمین واکسن استفاده شده است. تاب آوری به عنوان تابعی از آسیب پذیری و قابلیت بازیابی عوامل ریسک تعریف شده و در ادامه با استفاده از روش شبکه های بیز، تاب آوری در زنجیره تأمین واکسن کووید-19 در ایران ارزیابی شده است. این رویکرد می تواند توسط مدیران برای سنجش تاب آوری و شناسایی دلایل کاهش عملکرد زنجیره تأمین واکسن کووید-19 به کار رود. نتایج نشان داد ریسک های شیوع غیرمنتظره بیماری، عدم دسترسی به تأمین کنندگان واکسن، کارایی پایین واکسن در برابر گونه های مختلف، عدم پیش بینی دقیق تقاضای واکسن و عدم موفقیت در انتخاب تأمین کنندگان درست، ریسک هایی هستند که با احتمال بالایی به اختلال در زنجیره تأمین واکسن منجر می شوند.

با وجود قابلیت هایی که تکنیک مدیریت ارزش کسب شده در ارزیابی عملکرد هزینه و زمان پروژها دارد، قادر به تخمین عملکرد آتی آن ها نیست. در واقع مدیریت ارزش کسب شده عملکرد آینده پروژه را صرفا براساس عملکرد گذشته آن تخمین می زند و تغییر شرایط محیطی یا دیگر عوامل موثر بر عملکرد آینده پروژه را در نظر نمی گیرد. تکنیک مدیریت ریسک بر خلاف مدیریت ارزش کسب شده به افق های دورتر نظر داشته و با شناسایی حالات شکست به ارزیابی عملکرد پروژه ها می پردازد. بدین ترتیب با توجه به گذشته نگر بودن تکنیک مدیریت ارزش و آینده نگر بودن تکنیک مدیریت ریسک در پیش بینی عملکرد آینده پروژه، می توان با یکپارچه نمودن آن ها به هم افزایی قابل توجه ای در مدیریت بهتر پروژه ها دست یافت. در این مقاله پس از شناسایی و تحلیل شاخص های ریسک بکمک تکنیک FMEA، با استفاده از تکنیک مدیریت ریسک شاخص عملکرد آینده پروژه محاسبه و با شاخص های کنونی مدیریت ارزش کسب شده ترکیب و با شاخص هایی جدید به پیش بینی بهتر عملکرد آینده پروژه ها می پردازیم. این شاخص های جدید، تحت شرایط عدم اطمینان و با استفاده از رویکرد فازی تعیین شده است. در پایان، یک مثال کاربردی برای نشان دادن عملکرد رویکرد پیشنهادی ارائه می شود. نتایج نشان می دهد که در نظر گرفتن شاخص ارزیابی ریسک، عملکرد پیش بینی هزینه و زمان تکمیل پروژه را در مدل مدیریت ارزش کسب شده بهبود می دهد.

طی یک دهه گذشته نگرانی های زیست محیطی و انتظارات اجتماعی، تصمیم گیرندگان را مجبور کرده است تا زنجیره های تأمین خود را با درنظرگرفتن اثرات زیست محیطی و پاسخگویی و همچنین اهداف اقتصادی طراحی کنند. در پژوهش حاضر، یک مدل ریاضی عدد صحیح مختلط با بهینه سازی اهداف هزینه، تأثیرات زیست محیطی و پاسخگویی توسعه داده شده است تا در خصوص تصمیمات نرخ مالیات کربن، انتخاب نوع فناوری، مکان یابی و ظرفیت تسهیلات سیاست مناسبی اتخاذ شود. در این مدل هم زمان دو منبع ریسک اختلال و عملیاتی برای برخی پارامترها مثل تقاضا و هزینه ها وجود دارد که «عدم قطعیت ترکیبی» نامیده می شود. برای کنترل این نوع عدم قطعیت، یک رویکرد برنامه ریزی تصادفی امکانی با استفاده از مفاهیم برنامه ریزی با محدودیت های اعتبار برای طراحی زنجیره تأمین حلقه بسته پیشنهاد می شود. برای حل مدل چندهدفه از یک رویکرد برنامه ریزی فازی با کارایی بالا استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که نرخ مالیات کربن در حدود 2000 تومان به ازای هر کیلوگرم کربن عدد مناسبی است؛ همچنین برای بهبود سطح پاسخگویی، کاهش تأثیرات زیست محیطی و کاهش هزینه ها بهتر است از فناوری های سبز در مراکز تولید و بازیافت استفاده شود.

مهم ترین نگرانی در زنجیره تأمین غذای حلال یکپارچگی حلال بودن آن است. در زنجیره های تأمین غذای حلال برای اعتماد مصرف کنندگان از سیستم های ردیابی براساس فناوریهای نوظهور استفاده می شود. برای کاهش چالش های زنجیره تأمین غذای حلال، از فناوری زنجیره بلوکی برای بهبود شفافیت و یکپارچگی بیشتر آن استفاده می شود. در این مطالعه به کمک مرور ادبیات و نظر کارشناسان پس از شناسایی قابلیت ها، کارکردها و مشخصات فنی زنجیره بلوکی در زنجیره تأمین غذای حلال روابط بین این معیارها با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری مشخص و چارچوبی برای کاربرد زنجیره بلوکی در زنجیره تأمین غذای حلال ارائه شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که اگر تصمیم گیران بخواهند از فناوری زنجیره بلوکی در زنجیره تأمین غذای حلال استفاده نمایند، باید در ابتدا ابزار و مشخصات فنی مناسب زنجیره بلوکی را به عنوان زیرساخت، انتخاب و بهبود داده و سپس بر اساس ارتباط میان آن ها، چالش ها را کاهش داده که می تواند منجر به افزایش میزان رضایت مشتریان گردد.