حسام خاتمی

یکی از دغدغه های راهبردی و شایان توجه سیاست جهانی در حال حاضر به کنش اقتصادی و بعضاً سیاسی چین بازمی گردد، به گونه ای که رفتارشناسی جهش اقتصادی چین در دهه های اخیر حاکی از ظهور قدرت بزرگ جدیدی است که حتی در برهه هایی تمایل و عطش خود برای هژمون شدن را پنهان نمی کند. این گزاره موجب شده است تا چین درصدد معماری نظم نوین اقتصادی در سطح بین الملل باشد و برای تحقق این مهم دست به اقدامات مشخصی بزند؛ هدفی که بی تردید واکنش های دامنه داری را از طرف رقبا از جمله آمریکا به عنوان قدرت مسلط سیاست جهانی در پی خواهد داشت. به هر حال، از جمله اقدامات مشخص چین برای تحقق این مسئله را باید در ابتکار ایجاد جاده ابریشم جدید جست وجو کرد. در واقع، سؤال اصلی این است که راه ابریشم جدید چگونه می تواند در تحقق نظم نوین اقتصادی مدنظر چین تأثیرگذار باشد؟ در پاسخ، با بهره گیری از نظریه ثبات هژمونیک و روش توصیفی- تحلیلی توضیح داده خواهد شد که چین تمایلاتی جدی برای تفوق بر سیاست جهانی در سر دارد و ابتکار «یک کمربند- یک راه» قدمی مهم در این مسیر دشوار به حساب می آید و اجرای آن اگرچه ممکن است بیجینگ را به قدرت اول اقتصادی در جهان تبدیل کند، این کشور تا نائل شدن به قدرت هژمون مسیری طولانی در پیش دارد.

جهت گیری های نظامی- امنیتی فدراسیون روسیه و ایالات متحده آمریکا در دوران پس از فروپاشی شوروی سابق و بویژه در یک دهه اخیر همواره مورد توجه ویژه در تحلیل و تفسیر مسائل بین المللی بوده است. در واقع، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پایان جنگ سرد در اروپا و همچنین پایان تقسیم بندی ها در عرصه جهانی بود. این مسئله موجب شده تا تقابل و رویارویی این دو قدرت بزرگ جهانی از ابعاد مختلف مورد توجه و دقت نظر محافل علمی قرار گیرد. از این رو مقاله حاضر درصدد است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی به این مهم بپردازد که ماهیت روابط روسیه و آمریکا چگونه بوده و این مسئله نظام بین الملل را به چه سمتی خواهد برد. در پاسخ با بهره گیری از نظریه واقع گرایی تهاجمی و مداقه در سیاست های نظامی- امنیتی دو کشور در بحران های مختلف توضیح داده خواهد شد که روسیه و آمریکا در مسیر تقابل جدی قرار داشته و این مسئله می تواند جنگ سرد جدیدی در نظام بین الملل ایجاد نماید.

خیزش چین و روابط پویاتر آسه آن - چین به چالش های برجسته ای برای اندونزی در پی بحران مالی جهانی مبدل شده است. از نظر اقتصادی، همکاری بین آسه آن و چین از طریق منطقه آزاد تجاری آسه آن- چین باعث اثرات منفی قابل توجهی برای اندونزی شده است و شاهد آن کسری تجاری مداوم، رکود صنعتی و افزایش نرخ بیکاری است. در حوزه های سیاسی و نظامی، تغییراتی در رفتار سیاسی چین وجود داشته که این تغییرات حرکت از سمت رفتارهای انطباقی به سوی رفتارهای تهاجمی در شرایط عدم قطعیت و اطمینان در دریای چین جنوبی است. این وضعیت منجر به بروز گفتمان هایی برای دعوت از قدرت های فرامنطقه ای به ویژه ایالات متحده برای دخالت فعالانه در ترتیبات امنیتی منطقه شده است. در این زمینه، اندونزی، آسه آن را بعنوان یک ابزار مهم برای گردهم آوردن تمامی قدرت ها در منطقه و توجه به گفتگو و همکاری به جای اختلاف و مناقشات نظامی، مورد ملاحظه قرار می دهد.

ابتکار پروژه "پروژه یک کمربند-یک جاده" هم یک فرصت پیش بینی شده و هم یک تهدید بالقوه است که کشورهای جنوب شرق آسیا را به اتخاذ سیاست های متفاوت در قبال چین سوق داده است. در این مطالعه، تاریخچه توسعه اقتصادی در فیلیپین و نیازهای آن برای سرمایه خارجی بطور خلاصه از دو دیدگاه سیاسی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس، ریسک سیاسی و اقتصادی که ابتکار پروژه یک کمربند-یک جاده برای فیلیپین ایجاد می کند مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. ادعای این مطالعه این است که پیشرفت ابتکار این پروژه تحت تأثیر سیاست داخلی فیلیپین و همچنین رابطه فیلیپین – ایالات متحده آمریکا و رابطه ژاپن – ایالات متحده آمریکا است. اینکه چگونه چین و فیلیپین تهدید از ناحیه دریای چین جنوبی را کاهش می دهند و انتظارات اقتصادی را بهبود می بخشند به تعاملات بین دو کشور بستگی خواهد داشت..

کشور ما به دلیل داشتن شرایط ناهمگون و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامه ریزی در سطح استان ها است، که البته برای کسب موفقیت در امر برنامه ریزی توجه به معیارهای توسعه پایدار بر اساس توانمندی های موجود در هر استان از مهمترین مسایلی است باید در همه حال به آن توجه کرد. جامعه آماری پژوهش حاضر بیست وهشت شهرستان استان خراسان رضوی است. شاخص های مورد مطالعه از طریق مطالعات کتابخانه ای و استفاده ازسالنامه آماری استان استخراج شده است. برای مشخص شدن سطح برخورداری شهرستان های استان خراسان رضوی از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره مثل روش های؛ تشخیص نسبی مرکب (COPRAS) و میانگین وزنی ساده (SAW) و برای رسیدن به نتیجه واحد از روش ادغام (میانگین رتبه ها) استفاده شده است. نتایج میانگین رتبه ها نشان می دهد که شهرستان های مشهد، گناباد، خلیل آباد، داورزن، رشتخوار، خواف، فریمان و بجستان در سطح برخوردار، شهرستان های درگز، کلات، چناران، سرخس، کاشمر، جغتای، تایباد وفیروزه از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه پایدار در سطح نیمه برخوردار و شهرستان های باخرز، جوین، بردسکن، تربت جام، مه ولات، سبزوار، بینالود، قوچان، زاوه، تربت حیدریه و نیشابور از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه پایدار در سطح محروم قرار دارند. می توان بیان نمود که شهرستان هایی که امتیاز بیشتری کسب نموده اند از لحاظ سرمایه گذاری در اولویت آخر قرارگیرند و شهرستان هایی که در سطوح محروم قرار گرفته اند باید در اولویت برنامه ریزی و محرومیت زدایی قرارگیرند.

چین بزرگترین کشور کمک کننده، وام دهنده، سرمایه گذار و شریک تجاری دوجانبه با کامبوج است. روابط اقتصادی با مشارکت فعال کامبوج در ابتکار کمربند و جاده تقویت شده است. مشارکت در ابتکار کمربند و جاده هزینه ها و منافعی در بردارد. این مقاله به بررسی نواقص زیرساختی، کاهش هزینه های تجاری و حمل و نقل، حمایت از بهره وری و رشد اقتصادی پرداخته است. این موضوع سبب بهبود شرایط زندگی و کاهش فقر شده است. اگر به جنبه منفی آن نگاه کنیم، دغدغه هایی درخصوص تخریب زیست محیطی، زمین خواری، و زیان های مرتبط با منابع امرار معاش وجود دارد. ظاهرا منافع چین در کامبوج بیشتر از هزینه هایی است که در این کشور انجام می دهد. با این وجود، چین در پی بروز انتقادات بین المللی در تلاش است تا پایدارسازی زیست محیطی، اجتماعی و مالی سرمایه گذاری های ابتکار کمربند و جاده در این کشور را بهبود بخشد. با اینکه نشانه های اولیه مبنی بر زیست سازگاری در اجرای پروژه ها وجود دارد، ولی دغدغه هایی در مورد ارزیابی نامناسب اثرات زیست محیطی و برنامه های اسکان مجدد همچنان وجود دارند. افزایش وابستگی به یک کشور نیز ریسک هایی را به همراه دارد. تنوع بخشی به منابع نیز ممکن است به کشور کامبوج کمک کند تا هدف تنوع بخشی به ساختار اقتصادی خود را محقق سازد