مهیم شیهکی تاش

مناطق ویژه اقتصادی به دلایل مختلف از جمله؛ انتقال فناوری، بهبود بهره وری شرکت های داخلی، درآمد ارز خارجی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، اشتغال زایی، درآمد دولتی و رشد صادرات باید همواره مورد توجه دولت قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط قوت ، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی توسعه منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه و ارائه استراتژی های مناسب و کارآمد است. شناسایی و تحلیل این نکات با استفاده از مدل SWOT انجام شده و برای انتخاب بهترین استراتژی جهت توسعه منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه، ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) به کار گرفته شده است. جهت تعیین وزن های عوامل SWOT پرسشنامه ای بر اساس مقیاس لیکرت به صورت 5 گزینه ای طراحی و توسط 20 نفر از کارشناسان و خبرگان اقتصادی در سطح استان سیستان و بلوچستان تکمیل شده است. با توجه به سوال اصلی تحقیق یعنی استراتژی های توسعه منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه و تاثیرآن در اقتصاد منطقه و کشورهای شبه قاره هند کدام اند ؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که استراتژی های متنوع سازی، مناسب ترین استراتژی برای توسعه منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه می باشد. استراتژی ST1با میانگین 2.933 با تأکید بر جذب سرمایه گذاری های خارجی به خصوص کشورهای شبه قاره هند و سرمایه گذاری بخش دولتی با مشارکت بخش خصوصی در زیرساخت های مختلف در جهت رشد اقتصادی پایدار به عنوان بهترین استراتژی پیشنهادشده است.

امروزه یکی از راه های نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اجتماعی و اقتصادی، توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی می باشد. با توجه به این امر پژوهش حاضر به دنبال تعیین راهبردهای گردشگری در توسعه مناطق روستایی شهرستان سرباز با استفاده از مجموعه عوامل درونی (قوت، ضعف) و مجموعه عوامل بیرونی (فرصت، تهدید) می باشد. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی و روش انجام کار براساس مدل ترکیبی از ماتریس سوات (SWOT) و ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک  (QSPM) که یکی از تکنیک ها و ابزارهای بسیار شایع در ارزیابی گزینه های استراتژیک است، می باشد. جمع آوری داده از طریق بررسی اسنادی، کتابخانه ای و بهره گیری از پرسش نامه (از دیدگاه 70 نفر از خبرگان و مسئولان دستگاه های مرتبط با گردشگری) انجام شده است. نتایج حاصل از مدل SWOT نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه علیرغم این که از نقاط قوتی چون وجود جاذبه های طبیعی (جنگل، رودخانه پوشش گیاهی)، وجود انواع میوه های گرمسیری، محصولات کشاورزی و وجود حیات وحش متنوع به خصوص تمساح ایرانی و همچنین با موانع اساسی عدم وجود برنامه ریزی و سرمایه گذاری دولتی در این ناحیه، نامناسب بودن و عدم کفایت تسهیلات بهداشتی و خدماتی و نامناسب بودن زیرساخت های محیطی و کالبدی به عنوان نقطه ضعف روبه رو است. بر اساس این بررسی ها نتایج پژوهش نشان می دهد که راهبرد مناسب برای رسیدن به توسعه گردشگری در مناطق روستایی در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این پژوهش جدول اولویت بندی استراتژی های انتخاب شده QSPM نیز تشکیل گردید که از میان آن ها استراتژی تأکید بر توریسم طبیعی و اکوتوریسم به دلیل وجود مزیت های نسبی در منطقه نسبت به سایر استراتژی ها از اولویت بالایی برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر امنیت در راستای توسعه گردشگری است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی- توسعه ای و از نظر روش، کیفی و کمی است. ابزار جمع آوری داده ها مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و پرسشنامه 23 سؤالی محقق ساخته بود. پرسشنامه دارای روایی صوری بود و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 814/0 برآورد گردید. جامعه آماری مربوط به مطالعه کیفی، اساتید گروه جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان با تعداد 14 نفر بودند. برای نمونه گیری در تحلیل کیفی از روش نمونه گیری متوالی و برای تایید تعداد آن از نظریه اشباع استفاده شد. جامعه آماری مربوط به مطالعه کمی، متخصصین حوزه گردشگری شامل، کارشناسان و فعالان مرتبط با گردشگری در ادارات میراث فرهنگی، فرمانداری، بخشداری، محیط زیست، شهرداری سرباز به تعداد 85 نفر می باشند که بر اساس روش نمونه گیری در دسترس تمام آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که در مجموع پنج عامل، اجتماعی - فرهنگی، کالبدی، عملکرد پلیس، اعتمادسازی و زیرساختی به عنوان عوامل مؤثر بر امنیت در راستای توسعه گردشگری می باشند که پس از رتبه بندی آن ها عامل عملکرد پلیس در حوزه گردشگری با میانگین رتبه ای 73/3 و عامل زیرساختی گردشگری با 17/3 به ترتیب در بالاترین و پایین ترین درجه اهمیت اهمیت قرار گرفتند.

تحقیق حاضر، با روش توصیفی– پیمایشی، با هدف تحلیل راهبردی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز انجام شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و فعالان ادارات مرتبط با حوزه گردشگری این شهرستان به تعداد دویست نفر (کارشناسان ادارات بخشداری، فرمانداری، کمیته امداد، میراث فرهنگی، اداره کار و شهرداری) بودند که از آن میان، با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 130 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفت و برای تحلیل اطلاعات، با بهره گیری از شیوه (SWOT)، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای گردشگری تجزیه وتحلیل و راهبردهای ممکن برای توسعه گردشگری منطقه تدوین شد. بر اساس نتایج پژوهش، از بین نقاط قوت، وجود جاذبه های طبیعی با وزن نسبی 248/0 و از بین فرصت ها، اعتقاد مسئولان به اشتغال زایی ازطریق توسعه گردشگری با وزن نسبی 238/0 در اولویت اول قرار گرفتند؛ همچنین، مهم ترین راهبرد کاربردی برای توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز راهبرد SO با وزن نسبی 332/0 ارزیابی شد. بنابراین، بهره گیری از توسعه بازارها و نمایشگاه های فصلی در روستاها و شهرهای اطراف و عرضه محصولات گرمسیری، تأسیس پارک میوه های گرمسیری، ایجاد اقامتگاه های بوم گردی حاشیه رودخانه سرباز و تأکید بر حمایت مسئولان دولتی از اشتغال زایی در روستاهای دارای جاذبه های گردشگری از کاربردی ترین راهبردهای مناسب SO به شمار می روند.

اکوسیستم کارآفرینی ترکیبی از عناصر فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی درون یک منطقه است که محیطی مساعد برای انجام فعالیت های کارآفرینانه را به وجود می آورند. این تحقیق با هدف تحلیل ماهیت فرهنگ جامعه مورد مطالعه و تاثیر پذیری عوامل مؤثر فرهنگی از هم به منظور بررسی اثرات آن ها در فرآیند کارآفرینی بر اساس ابعاد فرهنگی هافستد در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی و گردآوری اطلاعات به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که توزیع آن با روش نمونه گیری طبقه بندی ساده صورت گرفته است. جامعه مورد پژوهش جمعیت استان سیستان و بلوچستان در نظر گرفته شد، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر برآورده شد، 450 عدد پرسشنامه توزیع شد و تعداد 390 مورد که به صورت صحیح پاسخ داده شده بود مورد استفاده قرار گرفت. روایی پرسشنامه بر اساس تحلیل عاملی و پایایی کل آن با آلفای کرونباخ 96% مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان می دهند جامعه مدنظر مردسالار، فردگرا و دارای نگرش کوتاه مدت به آینده، با سطح ریسک پذیری بالا می باشند و توزیع قدرت در جامعه را نسبتاً عادلانه می داند. در خصوص وجود همبستگی میان ابعاد پنج گانه فرهنگی هافستد به غیر از وجود ارتباط میان شاخص « مردسالاری/زن سالاری » و « جمع گرایی/فردگرایی » و ارتباط میان شاخص نگرش به آینده و مرد سالاری که مورد تایید قرار نگرفت بقیه همبستگی ها میان عوامل تایید شد، بر اساس این نتایج فرهنگ استان پشتیبان فرآیند های کارآفرینی است.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی پیشران های مؤثر بر کارآفرینی دیجیتال در کسب وکارهای کوچک و متوسط با رویکرد فراترکیب انجام شده است. فراترکیب، مستلزم این است که پژوهش گر یک بازنگری دقیق و عمیق انجام داده و یافته های پژوهش های کیفی مرتبط را ترکیب کند. در این مطالعه با استفاده از روش فراترکیب،140 مقاله در حوزه کارآفرینی دیجیتال، ارزیابی شده و با تحلیل محتوا، ابعاد و کدهای مربوط، استخراج انجام شد و میزان اهمیت و اولویت هر یک به کمک روش کمی آنتروپی شانون تعیین شدند. نتایج یافته ها نشان می دهند که کدهای فرهنگ سازمانی، مشتری مداری و عوامل اجتماعی دارای بیشترین ضریب اهمیت می باشند. درنهایت، پس از طی گام های پژوهش، مدل استنتاج شده از یافته های کیفی ارائه گردید. مشخص شد که این مدل از 3 بعد (درون سازمانی، برون سازمانی و زیرساخت ها)، 6 مفهوم (قابلیت های سازمانی، خط مشی سازمانی، مشوق های حمایتی، توانمندی های محیطی، زیرساخت های فناوری اطلاعات و زیرساخت های محیطی) و هم چنین 30 کد تشکیل شده است. نتیجه حاصل از آنتروپی شانون نشان داد که کدهای فرهنگ سازمانی، مشتری مداری و عوامل اجتماعی به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به عنوان پیشران های مؤثر بر کارآفرینی دیجیتال در کسب وکارهای کوچک و متوسط کسب نموده اند.

توانمندسازی کارکنان به عنوان یک سازه مهم می تواند نقش حیاتی در اثربخشی سازمان داشته باشد. در رویکرد روان شناختی توانمندسازی، تئوی شناخت اجتماعی مبنا قرار می گیرد. این تئوری، یک چارچوب مفید برای تجزیه و تحلیل احساس افراد از میزان توانمندی خود فراهم می آورد. پژوهش حاضر نیز به منظور بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی روانشناختی با نقش میانجی سرمایه فکری صورت پذیرفت. پژوهش براساس هدف کاربردی و از جهت شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. گردآوری داده ها با بررسی های کتابخانه ای و روش میدانی انجام شد. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه های استاندارد سرمایه اجتماعی ناهایت و گوشال (1998)، سرمایه فکری بونتیس (1998) و توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران بیمارستان خاتم الانبیاء زاهدان با 250 نفر تشکیل دادند، که مطابق جدول مورگان 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. جهت تعیین پایایی پرسش نامه ها از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. که میزان آن برای هر سه پرسش نامه بالاتر از 7. بود. مقادیر بدست آمده برای، روایی همگرا و واگرا  نیز نشان دهنده روایی پرسش نامه ها بود. تجریه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار های SPSS و SMART PLS انجام پذیرفت. نتایج آزمون فرضیات نشان داد سرمایه اجتماعی از طریق متغیر میانجی سرمایه فکری بر توانمندسازی روان شناختی پرستاران بیمارستان خاتم الانبیاء زاهدان تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین از میان ابعاد سرمایه اجتماعی بعد اعتماد بیشترین تأثیر (38/0) را بر توانمندسازی روان شناختی پرستاران دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر استقرار مدارس هوشمند در دوره متوسطه دوم خراسان جنوبی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان دوره دوم متوسطه، کادر اداری و معاونین مدارس به تعداد 2080 نفر می باشند که بر اساس جدول مورگان 322 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در این پژوهش شرکت کرده اند. ابزار مورد استفاده به منظور جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که ده عامل: برنامه ریزی و هدف گذاری، تجهیز و آماده سازی مدرسه، آموزش و تجهیز نیروی انسانی، آماده سازی محتوا، کلاس های مبتنی بر محتوا چندرسانه ای، ارزیابی و سنجش، فرهنگ سازی، منابع مالی، برنامه ریزی آموزشی، بازمهندسی فرایند مدیریت در استقرار مدارس هوشمند مورد سنجش قرار داده است. روایی محتوای این پرسشنامه توسط چند تن از اساتید خبره مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 946/0 به دست آمده است. داده ها جمع آوری شده توسط دو نرم افزار 23 SPSS و SmartPLS موردسنجش قرار گرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد تمامی ده عامل بیان شده، بر استقرار مدارس هوشمند در خراسان جنوبی تأثیر دارند. از این میان، دو عامل بازمهندسی فرایند مدیریت و منابع مالی دارای بیشترین تأثیر بوده اند.

این مطالعه عوامل مؤثر بر کارآفرینی غیرکشاورزی را در ارتقاء کیفیت زندگی روستائیان شناسایی و رتبه بندی می کند. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش انجام تحقیق توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش، سرپرستان خانوار روستاهای بخش زرآباد از توابع شهرستان کنارک می باشند. برای تحلیل یافته های پژوهش از آزمون T- test تک نمونه ای و آزمون کای اسکور استفاده شده است. یافته های تحقیق مؤید آن است که از بین عوامل اجتماعی کارآفرینی غیرکشاورزی در ارتقاء کیفیت زندگی روستائیان، شاخص سرمایه های اجتماعی با میانگین 5/4 بیشترین تأثیر را دارد؛ و از میان عوامل اقتصادی، کیفیت اشتغال با میانگین 38/3 بیشترین تأثیر را در ارتقاء کیفیت زندگی روستائیان دارد ؛ و همچنین از بین عوامل محیطی کارآفرینی غیرکشاورزی در ارتقاء کیفیت زندگی روستائیان شاخص کیفیت مسکن با میانگین 25/3 بیشترین تأثیر را دارد ؛ و از بین عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی مؤثر بر کارآفرینی غیرکشاورزی عوامل اجتماعی با میانگین 25/3 بیشترین تأثیر را در ارتقاء کیفیت زندگی روستائیان دارد.

قیمت نفت یکی از متغیرهای کلیدی اقتصادهای نفتی است. که در تعیین موقعیت اقتصاد کشور نقش به سزایی دارد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه میان نرخ بیکاری با قیمت نفت و نرخ سود در ایران در طول دوره 1392-1360 است. برای این منظور، از روش همجمعی یوهانسن و علیت تودا- یاماموتو استفاده شده است. ضرایب بدست آمده به روش یوهانسن براساس بردار جمعی نشان می دهد که نرخ بیکاری تابعی معکوس از قیمت نفت که موجب 28/2 درصد کاهش در نرخ بیکاری خواهد شد. که با توجه به وابستگی شدید اقتصاد کشور به نفت، نتیجه ی موجه ای محسوب می شود. همچنین، در بلندمدت در صورت یک درصد افزایش در نرخ سود، نرخ بیکاری 94/0 درصد افزایش خواهد یافت. همچنین در صورت یک درصد افزایش در سرمایه گذاری بخش خصوصی، نرخ بیکاری 80/0 درصد کاهش خواهد یافت. نتایج آزمون علیت نشان می دهد که قیمت نفت و نرخ سود علت بیکاری در اقتصاد ایران هستند.