محمد سنگی

تناسب میان شغل و شاغل به منظور استفاده بهتر از استعداد، توانایی و مهارت های نیروی انسانی بسیار حائز اهمیت است. هدف اصلی این مقاله ارائه مدل سنجش تناسب شغل و شاغل مبتنی بر استعدادها و سپس اجرای آن در 3 سطح عملیاتی، میانی و ارشد مرکز آمار ایران می باشد. در این پژوهش، مفهوم استعداد مورد مطالعه قرار گرفت و استعداد از 4 منظر الگوهای تکرار شونده افکار، رفتار و احساسات، دانش، تجربه و ویژگی های فردی، جهت بررسی، اولویت بندی و سنجش انتخاب شدند. به منظور اولویت بندی معیارها از 22 نفر خبرگان مرکز آمار ایران، نظر سنجی شد و اوزان معیارها با روش آنتروپی شانون محاسبه گردید. نتایج اولویت بندی معیارها نشان دادند که اوزان معیارها در سطوح سازمانی مختلف، متفاوت است. همچنین به منظور سنجش تناسب میان شغل و شاغل، با مدیران مرکز آمار ایران مصاحبه های متعددی انجام شد. با توجه به پیچیدگی فرآیند محاسبه درجه تناسب شغل و شاغل برای 193 نفر از کارمندان مرکز آمار ایران در 139 شغل منحصربفرد و در 3 سطح سازمانی مختلف، یک سیستم نرم افزاری توسعه یافت که نتایج از آن استخراج می گردند. نتایج نشان دادند که دانش و تجربه کارمندان مرکز آمار ایران در هر 3 سطح، تناسب بیشتری با شغل آنها دارد و با بالا رفتن سطح سازمانی، متوسط درجه تناسب، افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان دادند که به طور کلی تناسب شغل و شاغل در مرکز آمار ایران متوسط ارزیابی می گردد.

این پژوهش، در سه فاز اجرا شده است. در فاز اول، مفهوم استعداد مورد مطالعه قرار گرفته و استعداد از 4 منظر الگوهای تکرار شونده افکار، رفتار و احساسات، دانش، تجربه و ویژگی های فردی، جهت اولویت بندی و سنجش انتخاب شده اند. برای اولویت بندی معیارها از 22 نفر خبرگان مرکز آمار ایران، نظر سنجی شده و اوزان معیارها با روش آنتروپی شانون محاسبه گردید. در فاز دوم، بر اساس اوزان معیارها، درجه تناسب شغل و شاغل برای 193 نفر از کارمندان مرکز آمار ایران در 139 شغل منحصربفرد و در 3 سطح عملیاتی، میانی و ارشد، محاسبه شده است. در نهایت در فاز سوم، از نتایج به دست آمده از فازقبل، یک بانک داده به منظور اجرای داده کاوی تشکیل شد و 21 مدل با رویکرد درخت تصمیم، تشکیل گردید و 147 قاعده از آنها استخراج شدند. در نهایت 14 قاعده که از بالاترین احتمال برخوردار بودند، با هدف افزایش تناسب شغل و شاغل انتخاب گردیدند. مقایسه نتایج فاز اول و سوم نشان می دهد که علیرغم تأکید خبرگان بر اهمیت دیگر معیارها در تناسب شغل و شاغل، در واقعیت تناسب از منظر دانش و تجربه در تناسب شغل و شاغل تأثر بیشتری دارند.

هدف اصلی این مقاله، ارائه نوعی سیستم فازی به منظور کشف فرصت های هم افزایی در شرکت های مادر (هولدینگ ها) است؛ به گونه ای که با شناسایی فرصت های بالقوه هم افزایی میان شرکت های وابسته، سیستم اطلاعاتی در سازمان توسعه یابد. به همین منظور، پس از طراحی ماتریس فازی کشف فرصت های هم افزایی بر اساس سطح ارتباط فعالیت ها و مدیریت پذیری این ارتباطات در شرکت های وابسته به شرکت مادر، جایگاه تمام شرکت های وابسته به شرکت مادر در این ماتریس مشخص شد. با توجه به ابهام در نظر مدیران و کارشناسان این شرکت ها و کیفی بودن نظر آنها، در این مقاله از متغیرهای زبانی به جای متغیرهای عددی استفاده شده است. متغیرهای زبانی به اعداد فازی ذوزنقه ای تبدیل شدند و سپس عملگر میانگین فازی برای آنها اعمال شد. در نهایت با توجه به امتیازهای کسب شده شرکت ها در ماتریس هم افزایی، فرصت های ایجاد و بهبود هم افزایی میان شرکت ها شناسایی شد و در اختیار مدیران شرکت ها قرار گرفت.