شیدا کریمی

رسم الخط مصحف همان خط ویژه نگارش واژگان قرآن کریم است که به اعتقاد اکثر اندیشمندان حوزه قرآن، اصالتی به قدمت نگارش اولیّه قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله دارد که در نگارش های بعدی قرآن- در زمان خلیفه اوّل و سوّم و ...- مورد استفاده قرار گرفت. درباره ماهیّت این رسم الخط و تفاوت های خطی واژگان همسان در آن، سه نظریه توقیفی بودن (تفاوت های خطی حکیمانه و به دستور خداوند است)؛ اجتهادی بودن (تفاوت های خطی، غلط های املایی ناشی از کم توجهی یا بی سوادی کاتبان وحی است) و در آخر، خط قرآن حاوی سنت های املایی (تفاوت های خطی امری مرسوم در میان خطوط مختلف دیگر بوده که کاتبان وحی این مسئله را از خطوط دیگر وام گرفته و وارد رسم المصحف کردند) است که علاوه بر سه نظر مذکور، چهارمین نظر را می توان تأثیر اختلاف قرائات در شکل گیری رسم الخط مصحف و خاصّه، تفاوت های موجود در آن دانست که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه ای سعی داریم که تعدادی از واژگان همسان با رسم الخط متفاوت را استخراج و نحوه قرائت قاریان ده گانه پیرامون آنان را، جویا شده و در نهایت بیان کنیم که در شکل گیری رسم الخط مصحف و تفاوت های موجود در آن، اختلاف قرائات مؤثر نبوده و بلکه، رسم الخط مصحف در شکل گیری قرائات ضعیف و واحد – قرائات غیر از عاصم- تأثیر به سزایی داشته است.

 هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی دو روش گلینگهام-اورتون و تمرین و تکرار بر بهبود اختلال ویژه یادگیری نوشتن در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی است. این پژوهش از نوع آزمایشی با گروه کنترل و انتساب تصادفی با پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه موردمطالعه کلیه دانش آموزان پایه سوم ابتدایی دارای مشکلات ویژه یادگیری املای مراجعه کننده به مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی استان کرمانشاه بوده که از میان آن ها نمونه ای شامل 45نفر (26 دختر و 19 پسر) به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد و با انتساب تصادفی در سه گروه 15 نفری، دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. ابزارهای ارزیابی شامل مقیاس تجدیدنظرشده هوشی وکسلر برای کودکان، فهرست وارسی تشخیصی مشکلات املا  DSM-IV-TR، آزمون املا، پرسشنامه بالینی، آزمون حافظه وکسلر، آزمون دیداری-حرکتی بندرگشتالت، بوده است. پس از اجرای پیش آزمون، هریک از گروه های آزمایش 8 جلسه درمان (60 دقیقه ای) دریافت کردند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی توکی نشان می دهد که روش چندحسی گلینگهام- اورتون موجب بهبود عملکرد دانش آموزان دارای اختلال ویژه یادگیری املا نسبت به گروه گواه و گروه تمرین و تکرار می شود (005/0p<) و این روش 66درصد از تغییرات بهبود املا را تبیین می کند. همچنین، یافته ها نشان می دهد که استفاده از روش گلینگهام-اورتون اثر معناداری بر بهبود اختلال املا دارد و می تواند جایگزین مناسبی برای روش تمرین و تکرار در کار با دانش آموزان دارای اختلال نوشتن باشد.

ر زبانعربی کلمه از اسم، فعل و حرف تشکیل می شود. وهرکدام از این عناصر در جایگاه خود معنای خاصی را به ذهن متبادر می کند. در قرآن کریم که در اوج فصاحت و بلاغت است، به دقیق ترین شکل از این عناصر مدد گرفته شده است. از آن جا که واژگان وحی به طور دقیق و کامل، مفاهیم و معانی مورد نظر را منتقل می کنند لذا ترجمه آیات نیز باید در نهایت دقت و ظرافت انجام شود. گروهای فعلی اساساً علاوه بر معنا بر عنصر زمان نیز دلالتی دارند، حال آنکه گروه های اسمی مقید به تخته بند زمان نیستند بلکه در گستره زمان ( گذشته، حال و آینده) جاری اند. در این میان برگردان عناصر فعلی قرآن در ترجمه های فارسی به جهت برابری های دو زبان مناقشه ای در پی ندارد و آنچه محل تأمل و بررسی است معادل گذاری عناصر اسمی است که غالباً در ترجمه های قرآن نادیده انگاشته شده و به عناصر فعلی برگردانده شده است. چنین مواجهه ای از سوی مترجمان نهایتاً موجب عدم تعادل میان معادل های ذکر شده با ما به ازای آن در متن اصلی گشته است. در این نوشتار تعدادی از ترجمه های آیات قرآن کریم که در آن از عناصر اسمی-فعلی استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته و معادل دقیق عنصر اسمی- فعلی برای آن برگزیده شده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است.