یاسر اسماعیل زاده امامقلی

جهان وطن گرایی، مجموعة افکار و راهکارهایی برای ایجاد نظم بین المللی پایدارتر و عادلانه تر است؛ اما هرگز به شکلی نظام مند به «مسئلة امنیت» نپرداخته است. این مقاله طی استدلال هایی نشان می دهد که ناامنی های بین المللی و هم سوءاستفاده های دولت ها از «گفتمان امنیت» برای ایجاد ناامنی، موقعیتی هنجاری برای رسیدن به یک «الگوی امنیتی» جدید پدید می آورند؛ یعنی «جهان وطنی امنیتی». در یک نگاه هدف جهان وطنی امنیتی نقد و اصلاح سیاست ها و پروسه های امنیت جمعی و ملی برای ایجاد قواعد و هنجارها، بازتعریف شالوده های هستی شناختی آنها و ایجاد اصول اخلاقی است. «جهان وطنی امنیتی» این کار را برای ارائه درکی متمایز از امنیت جهان انجام می دهد؛ درکی که در آن امنیت تمامی دولت ها و بشریت به یک اندازه اهمیت دارد. در این موقعیت زنجیره ها و فرایندهای علت و معلولی به شکل گسترده در زمان و مکان پخش شده و بازیگران امنیتی مسئولیت تأثیر جهانی اقدامات خود را به عهده می گیرند. در این مقاله سعی شده است با استفاده از مبانی نظری «آنتونی بورک» چارچوب های اصلی اخلاقی و هستی شناختی جهان وطنی امنیتی تشریح شود؛ چارچوب هایی که شالوده های هستی شناختی مسلط امنیت ملی و جامعة بین الملل را مبتنی بر قرارداد اجتماعی بین شهروند و دولت، به چالش می کشند. «جهان وطنی امنیتی» استدلال می کند که دولت ها نمی توانند نسبت به تهدیدات خارجی مترتب بر اجتماع ملی اقدامات بازدارنده انجام دهند یا به آن مصونیت دهند؛ بلکه ناامنی و تهدید بدون مرزی، از خود همین انتخاب ها، قدرت ها و سیستم های مدرنیته ناشی می شود. این امر یک مدل تحلیلی جدید برای «امنیت جهان» پدید می آورد. در این مقاله سعی شده است با استفاده از مبانی نظری «آنتونی بورک» چارچوب های اصلی اخلاقی و هستی شناختی جهان وطنی امنیتی تشریح شود؛ چارچوب هایی که شالوده های هستی شناختی مسلط امنیت ملی و جامعه ی بین الملل را مبتنی بر قرارداد اجتماعی بین شهروند و دولت، به چالش می کشند. «جهان وطنی امنیتی» استدلال می کند که دولت ها نمی توانند نسبت به تهدیدات خارجی مترتب بر اجتماع ملی اقدامات بازدارنده انجام دهند یا به آن مصونیت دهند؛ بلکه ناامنی و تهدید بدون مرزی، از خود همین انتخاب ها، قدرت ها و سیستم های مدرنیته ناشی می شود. این امر یک مدل تحلیلی جدید برای «امنیت جهان» پدید می آورد.

نسل نوین مطالعات امنیتی، نتیجه گذر از جنگ سرد است که مفاهیم و تعاریف سنتی از امنیت را به سوی جنبه های متنوعی مانند امنیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی معطوف کرد. این مقاله می کوشد تا تاثیر یکی از خطرناک ترین و پیچیده ترین تهدیدات امنیتی بین المللی یعنی داعش بر امنیت جمهوری اسلامی ایران را تحلیل کند. سؤال اساسی این است که «پدیده داعش به عنوان یک تهدید؛ چه نسبتی با امنیت ایران دارد؟» تجزیه و تحلیل داده های موجود نمایانگر آن است که حضور و نفوذ داعش در منطقه از منظر امنیتی به مثابه شمشیری دو لبه برای امنیت ایران عمل می نماید که در صورت عدم توجه به هر تیغه ، تحلیل تأثیر وجود داعش بر امنیت ایران ناقص و نارسا خواهد بود. این مقاله می کوشد با روش پژوهش تبیینی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای و فیش برداری منابع داخلی و خارجی، تأثیر متغیر مستقل «تهدید داعش» بر «امنیت ایران» را واکاوی کند.

این مقاله به تحلیل سیاست ضد تروریسم (CT) دولت در دو بُعد اثربخشی و کارایی آن می پردازد. تمرکز این نوشتار پیرامون این مطلب است که سیاست های ضدتروریسم با وجود اثربخشی، اما ناکارآمد بوده است. ضعف های عمده فیزیکی و پشتیبانی گروه های تروریستی در رابطه با مبارزه آنها با حکومت ها و وضعیت های متزلزل سازمانی متفاوت، افزایش احتمال برخورداری از یک سیاست ضد تروریسم اثربخش را تقویت می کند. به صورت معمول دولت ها با صرف هزینه های هنگفت، سیاست های مبارزه با تروریسم را دنبال می کنند؛ که این موضوع به لحاظ هنجاری قدردانی می شود. بنابراین دولت ها منابعی بیش از میزان قابل توجیه به نسبت تهدیدی که گروه های تروریستی دارند، صرف مبارزه با تروریسم می کنند. نتیجه مقاله پیش رو این می باشد که مبارزه با تروریسم می بایست در چارچوب اختصاص منابع محدود صورت پذیرد تا بتوان از آن منابع در زمینه های مهم دیگر استفاده کرد.

تقریب مذاهب و مقوله وحدت در دین مبین اسلام اهمیت به سزایی دارد و از همین رو در قرآن کریم و سیره معصومین (ع) از جمله امام رضا (ع) بر آن تأکید شده است. قراین و شواهد حاکی است که امام رضا (ع) در طول حیات مبارک خود به عنوان رهبری شایسته با بینشی برگرفته از قرآن کریم و سنّت نبوی، در عرصه بیان، نظر و نیز در عمل بر تقریب مذاهب و وحدت اسلامی اهتمام ورزیده است. بنابراین فرضیه تحقیق عبارت است از این که در زندگی امام رضا (ع) مواردی نظیر محوریّت قرآن کریم، بازگشت به سنت پیامبر (ص) ، اصلاح اخلاق جامعه اسلامی، برابری انسان ها، آزادی اندیشه و جلوه هایی از توجه به تقریب مذاهب مشاهده می شود. روش پژوهش در این مقاله توصیفی تحلیلی است؛ به طوریکه ابتدا مطالب فیش برداری و دسته بندی و سپس واکاوی و تحلیل شده است.