مریم حسن زاده اول

هدف : تعیین عوامل فردی و اجتماعی متمایزکننده نوجوانان آزاردیده هیجانی تاب آور از غیر تاب آور. روش: جامعه این پژوهش را کلیه دانش آموزان متوسطه اول شهر جاجرم تشکیل می داد که تعداد آن ها ۵۱۶ نفر بود. با استفاده از پرسشنامه های آزاردیدگی هیجانی، مقیاس تاب آوری در برابر ضربه، خودگزارش دهی نوجوان آخن باخ و آزمون هوش وکسلر، داده ها گردآوری شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل تمیزی استفاده شد. یافته ها: عوامل فردی (به جز هوش) و عوامل اجتماعی (به جز روابط حمایتی با همسالان و مشارکت فعال در جامعه) در دو گروه نوجوانان آزاردیده تاب آور و غیر تاب آور متفاوت بودند (۰٫۰۵p<). همچنین، تابع تشخیصی توانست بین دو گروه نوجوانان تاب آور و غیر تاب آور تمیز قائل شود و ۲۰٫۲ درصد از تغییرات تاب آوری را تبیین کند. برخورداری بیشتر از برخی از عوامل حفاظتی فردی مانند حل مسئله، خوش بینی، ساختار اعتقادی، خودتنظیمی و عزت نفس، همچنین عوامل حفاظتی اجتماعی از قبیل عملکرد تحصیلی حمایت شده و حمایت/ امنیت محله به نوجوانان کمک می کند در برابر آزار هیجانی والدین از خود تاب آوری نشان دهند.

نظریه ذهن توانایی پیش بینی و شرح دادن رفتار خود و دیگران با توجه به حالت های ذهنی است و برای برقراری تعاملات اجتماعی ضروری است. این در حالی است که بررسی ها نشان می دهند کودکان کم توان ذهنی در نظریه ذهن با نارسایی و تحول نایافتگی روبرو هستند. پژوهش حاضر، در پی بررسی اثر آموزش حالت های ذهنی بر نظریه ذهن دانش آموزان کم توان ذهنی بود. در این پژوهش آزمایشی 60 دانش آموز پسر و دختر کم توان ذهنی به روش تصادفی خوشه ای از شهر تهران انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده 30 دانش آموز (15 پسر و 15 دختر) در گروه آزمایش و 30 دانش آموز (15 پسر و 15 دختر) در گروه کنترل جای داده شدند. با استفاده از آزمون نظریه ذهن 38 سؤالیو تکلیف محتوای غیرمنتظره نظریه ذهن دانش آموزان هر دو گروه در دو موقعیت پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. گروه آزمایش 9 جلسه آموزش حالت های ذهنی دریافت کرد ولی گروه کنترل فقط از آموزش های رایج مدرسه استفاده کرد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس[ij1] تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش حالت های ذهنی بر بهبود نظریه ذهن دانش آموزان گروه آزمایش تأثیر معنی داری داشته است (05/0p<)؛بنابراین، آموزش حالت های ذهنی باعث بهبود نظریه ذهن دانش آموزان کم توان ذهنی می شود.