سید علی سیدنژاد

استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی در میان خانواده های ایرانی، نشان دهنده تغییر رفتار اعضای خانواده است. کاهش احترام به والدین، گذراندن اوقات فراقت با دوستان و خارج از خانواده و گرایش به فردگرایی و تعامل با دیگران از طریق تلفن همراه و اینترنت، نمونه های آشکار شیوه های رفتاری اغلب خانواده ها و نمونه هایی از این تغییرات است. از سوی دیگر، دین اسلام، دستوراتی برای تعامل انسان ها ارائه نموده که برای خانواده های ایرانی به لحاظ دارا بودن مذهب تشیع، حائز اهمیت است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که آیا بین تهاجم فرهنگی غرب و کارکرد خانواده های ایرانی رابطه وجود دارد. آیا با تقویت کارکردهای خانواده می توان از شدت تأثیر تهاجم فرهنگی کاست. برای پاسخ به این سؤال، متغیرهای تهاجم فرهنگی و کارکردهای خانواده های ایرانی مورد واکاوی قرار گرفت و مؤلفه های آنها شناسایی شد؛ سپس ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برای جامعه معلوم (440 نفر) با خطای 05/0، تعداد 205 نفر محاسبه گردید. با توجه به شرط پذیرش نمونه های آماری (توانایی درک و تشخیص مفاهیم و عوامل توسط پاسخ گویان)، ضریب کفایت نمونه برداری محاسبه و تعداد 145 نفر به عنوان حداقل نمونه مناسب تعیین شد. یافته های پژوهش نشان داد بین عوامل تهاجم فرهنگی و کارکردهای خانواده، رابطه معنا دار وجود دارد. نوع رابطه همبستگی غیرهمسو و منفی است. برخی متغیرها، مانند توانایی حل مسئله و ایفای نقش خانوادگی از جمله متغیرهای با واسطه هستند که به طور غیر مستقیم از طریق مهارت افزایی بر کاهش تاثیر تهاجم فرهنگی بر خانواده تاثیر دارند.

مقدمه: ارتباط زمینه های خانوادگی و بیماری های روانی موضوعی است که توجه محققان را به خود جلب نموده است. کژکارکردی خانواده از جمله تضاد نقش ها ، از بین رفتن مرز روابط خانوادگی، حمایت عاطفی، پاسخ گویی عاطفی و کنترل اعضای خانواده موجب انگاره های افسردگی است. این پژوهش به بررسی رابطه کارکرد خانواده و افسردگی دانشجویان یک دانشگاه نظامی می پردازد. روش: روش توصیفی و علی- مقایسه ای است. جامعه آماری، دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه است. از بین مراجعه کنندگان 50 نفر از دانشجویان پسر مقطع کارشناسی 19 تا 25 سال به صورت در دسترس و 50 نفر به صورت تصادفی ساده از سایر دانشجویان انتخاب شدند. همه آزمودنی ها، پرسشنامه افسردگی بک و آزمون سنجش خانواده را پاسخ دادند و داده های به دست آمده مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد افراد افسرده در اغلب مولفه در مقیاس کارکرد خانواده، ضعیف تر از افراد سالم هستند. محاسبه ضریب همبستگی نشان داد که بین نمرات کارکرد خانواده و افسردگی رابطه معکوس درسطح 001/0P< وجود دارد. بحث: وجود رابطه بین مولفه های متغیر کارکرد خانواده و افسردگی بیان کننده تاثیر مولفه های کارکرد خانواده برکاهش افسردگی است.