سیده ماهرخ موسوی

مطالعه حاضر با هدف یافتن نقش عوامل سطح دانش آموزی و سطح معلم بر پیشرفت تحصیلیانجام شد. جامعه پژوهشی شامل تمامی هنرجویان و هنرآموزان (معلمان) بود. از بین نواحی پنج گانه تهران، در مجموع 906 دانش آموز دختر و پسر پایه سوم و 123 نفر از معلمان آنان در نمونه حضور داشتند. داده ها از طریق پرسش نامه های استاندارد انگیزش تحصیلی AMS والرند و همکاران (1992) و درگیری تحصیلی MSLQ پینتریچ و دگروت (1994) و پرسش نامه های پژوهشگر ساخته دانش و مهارت های حرفه ای معلم و پرسش نامه ویژگی های بافتی- حرفه ای معلمی، یادگیری به کمک همسالان و کیفیت آموزشی هنرجویان همراه با مشاهده، اسناد و مدارک موجود در هنرستان ها جمع آوری شد. پیشرفت تحصیلی نیز از طریق میانگین 3 نمره محاسبه گردید. روایی پرسش نامه ها از طریق روایی محتوا و سازه و پایایی از طریق آلفای کرانباخ مشخص شد. از روش های ماتریس همبستگی و تحلیل چندسطحی برای پردازش داده ها استفاده شد. یافته های حاصل نشان داد در سطح کلاس (معلم)؛ متوسط پیشرفت تحصیلی هنرجویان کلاس های مختلف به طور معناداری با هم تفاوت دارد و اثر سابقه، جنس و تحصیلات هنرآموزان بر پیشرفت تحصیلی غیرمعنادار است؛ اما اثر کیفیت آموزشی بر پیشرفت تحصیلی مثبت و معنادار است و 27/7 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی در سطح دانش آموز و 28/22% در سطح معلم تبیین می شود. در مجموع، متغیرهای سطح دانش آموز و سطح معلم 30 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی هنرجویان را تبیین می کند. یافته ها، اهمیت سطح معلم را به عنوان سطح بالاتر بر اثرگذاری متغیرهای مورد بررسی به عنوان پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد.

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسش نامه یادگیری به کمک همسالان بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان هنرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 92-1391 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 979 نفر (519 دختر و 460 پسر)؛ در 19 هنرستان و 39 کلاس به پرسش نامه یادگیری به کمک همسالان پاسخ دادند. ضریب پایایی و همسانی درونی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. برای بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوایی، روایی سازه و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد و 3 عامل استخراج شد که در دخترها مجموعاً 81/44% و در پسرها 40/46% و در نمونه کل مجموعاً 56/45% از واریانس کل پرسش نامه را تبیین کردند. یافته ها نشان داد که این پرسش نامه قادر است 3 عامل آموزش به کمک همسالان، ارتباط با همسالان و احساس تعلق به گروه همسال را اندازه گیری کند؛ بنابراین این پرسش نامه می تواند برای سنجش یادگیری به کمک همسالان برای دانش آموزان دختر و پسر به طور جداگانه و نیز در نمونه کل به کار رود.

 این مطالعه با هدفِ یافتن نقش عوامل سطح دانش آموزی و سطح کادر مدرسه بر دستاورد تحصیلی انجام گرفته است. جامعه پژوهشی شامل تمامی هنرجویان، مدیران، معاونان آموزشی و فنی، و مشاوران تحصیلی در سال تحصیلی 1392 بود. از بین نواحی پنج گانه شهر تهران 10 منطقه و از هر منطقه 2 هنرستان، و در مجموع 906 دانش آموز پایه سوم از 19 هنرستان و 39 کلاس به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. همچنین 59 نفر از کادر همان هنرستان ها در نمونه حضور داشتند. داده ها از طریق پرسش نامه های استاندارد انگیزش تحصیلی AMS و درگیری تحصیلی MSLQ؛ و پرسش نامه های پژوهشگر ساخته یادگیری به کمک همسالان و کیفیت آموزشی هنرجویان و کادر مدرسه، همراه با مشاهده، اسناد و مدارک موجود در هنرستان ها جمع آوری شد. روایی پرسش نامه ها از طریق روایی محتوا و سازه و پایایی با آلفای کرانباخ به دست آمد. دستاورد تحصیلی نیز از طریق میانگین 3 نمره محاسبه شد. برای پردازش داده ها از روش های آمار توصیفی، ماتریس همبستگی و تحلیل دوسطحی استفاده شد. اینک یافته ها نشان می دهد که در سطح مدرسه؛ متوسط دستاورد تحصیلی هنرجویان هنرستان های مختلف به طور معناداری با هم تفاوت دارد و 6/31 درصد از واریانس دستاورد تحصیلی در سطح دانش آموز و 12/05 درصد از واریانس در سطح کادر مدرسه تبیین می شود. در مجموع، 18/81 درصد از واریانس دستاورد تحصیلی را عوامل مربوط به سطح مدرسه تبیین می کند. یافته های این پژوهش اهمیت سطح مدرسه را به عنوان سطح بالاتر بر اثرگذاری بر متغیرهای مورد بررسی به عنوان پیش بینی کننده دستاورد تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد.

 پژوهش با هدف بررسی سودمندی ادراک شده، فرسودگی تحصیلی و امید به آینده به منظور فهمیدن رابطه آنها با انگیزش تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر انجام شد. جامعه آماری ؛ تمام دانشجویان شاغل به تحصیل کهبا روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 536 نفر از آنها در نمونه قرار گرفتند . از پرسشنامه های انگیزش تحصیلی"AMS" (1992)، سودمندی ادراک شده، فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997) و مقیاس امید اسنایدر(1991) استفاده شد. یافته ها نشان داد بین متغیرهای سودمندی ادراک شده و امید به آینده با انگیزش تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد، و بین فرسودگی تحصیلی و انگیزش تحصیلی رابطه منفی بود. نتیجه آنکه بهتر است به مولفه های سودمندی ادراک شده، فرسودگی تحصیلی و امید به آینده به عنوان تعدادی از متغیرهای پیش بینی کننده انگیزش تحصیلی دانشجویان در محیط های آموزشی توجه بیشتری مبذول گردد.