میثم شیرزادی فرد

زمینه: در مطالعات زیادی از تحلیل عاملی اکتشافی برای کاهش داده ها استفاده می شود. تعیین تعداد واقعی عامل های قابل استخراج بزرگترین مشکلی است که محققان در اجرای تحلیل عاملی با آن روبه رو می شوند. روش های معمول و رایج، تعداد عامل های قابل استخراج را بیشتر و یا کمتر از حد واقعی برآورد می کنند. هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی روش های معمول تعیین تعداد عامل های قابل استخراج و معرفی تحلیل موازی به عنوان یکی از دقیق ترین روش های تعیین تعداد واقعی عامل ها انجام گرفته است. روش: تحلیل موازی در مراحل گام به گام با ارائه مثال واقعی با استفاده از Syntax نویسی که در SPSS شرح داده می شود. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که تحلیل موازی دقیق ترین روش در بین روش هاست که متأسفانه کاربرد بسیار محدودی دارد. نتیجه گیری: باوجود دقیق بودن روش تحلیل موازی، این روش در بین محققان شناخته شده نیست و یکی از دلایل این عدم شناخت، نبود گزینه ای برای تحلیل موازی در معروف ترین بسته های آماری است. لذا این مقاله، به توصیف تحلیل موازی و شرح چگونگی اجرای آن پرداخته است. امید است در آینده شاهد استفاده بیشتر از این روش کارآمد باشیم.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای خود نظم جویی بلندمدت و سودمندی ادراک شده در رابطه بین چشم انداز زمان آینده با پیشرفت تحصیلی در قالب یک مدل نظری بود. بدین منظور 572 نفر از دانش آموزان پایه سوم تجربی، که در سال تحصیلی 95-94 در شهر کرج مشغول به تحصیل بودند، با استفاده از روش نمونه برداری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند و به مقیاس چشم انداز زمان آینده (هاسمن و شل، 2008)، سیاهه خود نظم جویی نوجوانی (مویلانن، 2007) و مقیاس سودمندی ادراک شده (میلر و دیگران، 1999) پاسخ دادند. پیشرفت تحصیلی نیز از طریق میانگین سه درس اصلی فیزیک، شیمی و زیست شناسی اندازه گیری شد. روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری  نشان داد که مدل فرضی پژوهش با داده ها برازش دارد و مؤلفه جاذبه هم به طور مستقیم و هم به واسطه سودمندی ادراک شده و مؤلفه سرعت نیز هم به طور مستقیم و هم به واسطه خود نظم جویی بلندمدت بر پیشرفت تحصیلی تأثیر می گذارد. اثر مستقیم مؤلفه ارتباط بر پیشرفت تحصیلی معنادار نبود، اما اثر غیر مستقیم آن به واسطه خود نظم جویی بلندمدت و سودمندی ادراک شده بر پیشرفت تحصیلی معنادار بود. بر اساس یافته های پژوهش چشم انداز زمان آینده به طور مستقیم و به واسطه خود نظم جویی و سودمندی ادراک شده بر پیشرفت تحصیلی تأثیر می گذارد.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه کیفی ادراک دانشجویان و مدرسان نسبت به درس و تکالیف آمار اجرا شد. شرکت کنندگان شامل 14 مدرس و 29 دانشجوی درس آمار در مقطع کارشناسی رشته های علوم رفتاری و علوم اجتماعی دانشگاه تهران بودند. این گروه به روش هدفمند قضاوتی انتخاب شده و مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. نتایج تحلیل مضمون نشان داد که محور سودمندی در قالب مضامین سازمان دهنده «سودمندی درون زاد»، «سودمندی برون زاد»، «نبود سودمندی»، «کاهش سودمندی» و «افزایش سودمندی» بازنمایی می شوند. مدرسان و دانشجویان بر وجود مشکلات و نبود ادراک سودمندی توسط دانشجویان توافق دارند. با این حال، نوع نگاه به سودمندی، منشأ و راهبردهای ایجاد آن از دیدگاه شرکت کنندگان دو گروه بسیار متفاوت است. بر اساس یافته ها در همه مضامین، میان ادراک مدرسان و دانشجویان تفاوت   وجود داشته و در آن شکاف محسوسی دیده می شود. وجود این تمایز می تواند زمینه ساز سلب مسئولیت، ناهماهنگی و تضادهای احتمالی در فرایند یادگیری شده و برون داد مطلوب را ناممکن کند. بر پایه نتایج به دست آمده، تعامل دانشجویان و مدرسان آمار در دو سطح درگیری عملی و تبادل نظر ضروری می نماید.