مجید شاکر سلماسی

این مقاله پژوهشی پیرامون سند و دلالت حدیث «ان الله خلق آدم علی صورته» می باشد. در این مقاله ابتدا سند و مفهوم حدیث بررسی می شود، سپس براساس مبانی توحیدی اسلام، به رفع ابهام حدیث که ناشی از مرجع ضمیر «صورته» است، پرداخته می شود.

شناخت پیشینه مساجد و تاریخ معماری آن می تواند زمینه ساز شناخت تمدن اسلامی باشد. مسجد اموی دمشق یکی از شاهکارهای معماری اسلامی به شمار می رود، و شناخت پیشینه و معماری آن می تواند در چگونگی شکل گیری تمدن اسلام مفید باشد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و در قالب مطالعه ای کیفی به انجام رسیده و به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیر تکوینی مؤلفه های زیبایی شناختی در سطح در زمانی» و «همزمانی» چه نقشی در شکل گیری زیبایی شناسی ساختار بناهای دوره اسلامی به ویژه قبه الصخره و مسجد جامع دمشق داشته است؟ نتایج به دست آمده حاکی از آن است که برخی از بناهای اوایل دوره اسلامی در سطح زمانی نتیجه آمیزش و تلافی فرهنگ های مختلف بوده اند و زیبایی شناسی آنها از ویژگی چند فرهنگی برخوردار است. در این مقاله به تاریخ شکل گیری مسجد اموی به عنوان یکی از آثار تمدنی بزرگ اسلام و نیز پیوند و ارتباط این تمدن عظیم اسلامی با سایر تمدن های موجود مورد مطالعه قرار گرفته است.

در طول تاریخ، حوزه های علمیه پاسداری از فرهنگ و اندیشه شیعه را بر عهده داشته اند. بعد از دو حوزه علمیه قم و نجف، حوزه های علمیه شیعه در لبنان حائز اهمیت هستند. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی حوزه های علمیه لبنان، مؤسسان، نظام آموزشی و اهداف آن ها، اقدام نموده است. وی با برشمردن نقطه ضعف های این حوزه ها و ارائه راهکارهایی برای رشد آن ها، نوشتار خویش را به پایان می رساند.

مسأله تکفیر و تفسیق که مولود اختلافات فقهی و کلامی در بین مسلمانان است، از دیرباز عامل نزاع های خونین پیروان مذاهب اسلامی بوده است. این آسیب دینی فراتر از مسلمانان دامن امامان شیعه که خود اسلام مجسم بودند را نیز در بر گرفته است. با وجود روایات فراوان از رسول اکرم و امامان شیعه مبنی بر ممنوعیت تکفیرو تفسیق بی مورد، تاریخ اسلام شاهد تکفیرها و تفسیق هایی بوده که نتایج ناخشنودی از خود برجای گذاشته است.امروزه نیز جهان اسلام شاهد فرقه ای نوظهور با شعار سلفی گری است که ادعای نه چندان جدید تکفیر دیگر مذاهب اسلامی را مطرح می کند و غیر ا زخدو هر مذهب دیگری را غیر مسلمان می نامد و این در حالی است که هیچ مبنای قرآنی و سنت درباره تکفیر نمی توان یافت.این پژوهش به بررسی جایگاه تکفیر در سیره امامان شیعه پرداخته است تا در پرتو سیره آن بزرگواران که مفسران کلام خدا و جانشینان رسول او هستند، جایگاه تکفیر روشن شود.

کتاب علم الکلام و تطوره عند العرب رؤیه فی المعرفه و المنهج و الدور نوشته الشیخ شبر الفقیه، کتاب رونوشت شده از کتاب کلامی اهل سنت بوده که شبر با افزودن روایات شیعه و نیز در فصل اثبات صفات الهی با رونوشت از کتابی از الهیات مسیحیت، بنام خود منتشر نموده است. نویسنده مقاله حاضر، در دو بخش مقاله را در بوته نقد و بررسی قرار داده است: 1. ارجاعات نادرست و ناهماهنگی مطالب کتاب با مستندهای ارائه شده، 2. محتوا و مطالب متناقض و غیر متناسب با هم.