مهرناز گلی

قرآن آخرین کتاب آسمانی دارای ظاهر و باطن بوده و بر ساحت تفسیر و تأویل استوار شده است. افراد خاصی از علم تأویل بهره مند هستند و جامعه بشری برای دستیابی به آن حقایق در جهت سیر تعالی نیازمند به ایشان می باشد. مکتب تشیع مصداق اتمّ آگاهان از علم تأویل قرآن را معصومان(ع) معرفی می کند و بر این باور است که دانش معصوم(ع) فراتر از علم عادی بوده و دارای مبادی الهی می باشد؛ زیرا متون دینی بر اتصال علم معصوم(ع) به خداوند دلالت دارد. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این سوال هست که انواع تأویلات اهل بیت(ع) در جزء 26 کدام است؟ بنابراین در این راستا روایات اهل بیت(ع) مربوط به جزء 26 قرآن که در تفاسیر روایی البرهان، نورالثقلین، صافی، قمی، الدرالمنثور، فرات کوفی و کنز الدقائق نقل شده است مورد بررسی قرار گرفت و با روش توصیفی- تحلیلی مشخص شد که از مجموع195 آیه در 6 سوره جزء 26، تعداد 25 آیه از تأویل برخوردارند که جمعاً 30 روایت تأویلی از اهل بیت (ع) در ذیل این آیات آمده است. از این 30 روایت، 25 روایت از نوع جری و تطبیق و از دسته ی بیان مصداق مطلق، 3 روایت از نوع جری و تطبیق و از دسته ی بیان مصداق عام و 2 روایت از نوع روایات باطنی می باشد و تأویلات باطنی درباره امیرالمومنین(ع) و ائمه اطهار، شعییان ائمه، دشمن ولایت آل محمد(ص)می باشند.

عبدالماجد دریابادی از مفسران سنی مذهب قرن چهاردهم و تفسیر او معروف به تفسیر ماجدی از تفاسیر مهم در شبه قاره هند است. دریابادی در قرن نوزدهم میلادی، زمانی که قرآن با شبهاتی جدید روبرو گردید به دفاع و شبهه زدایی از قرآن پرداخت. ازاین رو، تفسیری جدید مطابق با نیاز جامعه بشری در عصر خود به دو زبان اردو و انگلیسی، ارائه داد. درون مایه باارزش این تفسیر، تحقیق و معرفی این اثر ارزشمند را بایسته می سازد. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن معرفی نویسنده و تبیین جایگاه و اهمیت این تفسیر، به ذکر پاره ای از ویژگی های آن پرداخته و چنین نتیجه می گیرد که تفسیر ماجدی از مهم ترین تفاسیر قرن 14 است که پاسخ به شبهات عصر، دوری از تفسیر به رأی، مطالعه تطبیقی قران با کتب پیشین، پاسخ مستدل به شبهات یهود و نصاری، برخورداری از نثری روان و روشن و... از برجسته ترین ویژگی های این تفسیر است.

یکی از برهه های حساس تاریخ، واقعه خونین عاشوراست که خواص طرفدار باطل (امویان) آن را به راه انداختند. در این میان، از سویی، نقش خواصی که به دنیاطلبی،عافیت طلبی و مصلحت اندیشی نابخردانه، روی آوردند و از سویی دیگر، خواصی که شجاعانه به حمایت از امام حق برخاستند و در عرصه دفاع از ولی خدا استقامت کردند، در چگونگی شکل گیری نهضت عاشورا قابل تامل است ، بر این اساس عبرت های عاشورا و از جمله بررسی نقش افرادی که در این واقعه تاریخی تأثیرگذار بوده اند، روشنگر راه آینده خواهد بود ، در این نوشتار که با روش توصیفی – تحلیلی حاصل شد نشان می دهد که خواص و موضع گیری آن ها در حرکت توده مردم موثر بوده است در سیر کلی بحث و نگاه کلی به تاثیر گذاری خواص در واقعه عاشورا پرداخته شده است .

به جرئت می توان گفت اسناد حدیث از مهم ترین ارکان حدیث است؛ چنان که در عصر حاضر خاورشناسان درباره آن شبهات و تشکیکات فراوانی مطرح کرده اند و مسلماً نقادی هایی به دنبال داشته است. هدف از نگارش این نوشتار، بررسی و نقد آرای خاورشناسان در باره اسناد حدیث است. پژوهش حاضر، در ابتدا مرحله پیدایش تاریخی سند را ذکر کرده، سپس نظریات خاورشناسان مهم را درباره اسناد حدیث مورد بررسی و نقد قرار می دهد. رهاورد این پژوهش نشان می دهد که اهداف مطالعات خاورشناسان و مبانی نظری آنها کاملاً متفاوت از مطالعات مسلمانان است؛ از این رو، روش شناسی آنها در زمینه مطالعات حدیثی مسلمانان کارساز نیست و ادله آنان برای اثبات مدعایشان کافی نیست؛ زیرا که اشکالات فراوانی در استدلال های آنها وجود دارد. در این نوشتار، این استدلال ها مورد بررسی و نقد قرار می گیرد.

نخستین معیار در ارزیابی صحت متن حدیث، قرآن کریم است؛ به این معنا که اگر احادیث وارده از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار با محتوای قرآن سازگار باشندف پذیرفته هستند، و در صورت ناسازگاری و مخالفت با نصوص و محکمات قرآنی به کنار افکنده می شوند، حتی اگر اسناد احادیث صحیح و معتبر باشند. لذا مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی روش علامه طباطبایی را در تفسیر المیزان درباره عرضه روایات بر آیات بررسی می کند و نتیجه می گیرد که ردّ روایات پس از عرضه به دلایل، مخالفت با سیاق و ظاهر آیه، مخالفت روایت با سیاق آیه در بیان مکی و مدنی، ناسازگاری روایت با سیاق آیه به دلیل تکذیب روایت با سیاق و حمل کلّ آیه بر یک واژه است و پذیرش روایت هم به دلیل موافقت با قرآن و آیه قرآن ، استعمال قرآن ، از راه جری و تطبیق است که علامه به بررسی دقیق این موارد در

تغذیه صحیح و سالم، تغذیه ای است که از نظر ظاهری باید از هرگونه عوامل آلوده و بیماری زا به دور بوده و از نظر کیفی و عناصر معدنی و انرژی زا نیز غنی باشد به طوری که بتواند نیازهای بدن را به احتیاجات غذایی در شرایط مختلف رشد و سلامت و بیماری تأمین کند، به عبارت دیگر تغذیه ای است که در آن تنوع و تعادل رعایت گردد. که هدف از این مقاله بررسی سبک تغذیه سالم در سلامت انسان از دیدگاه آیات و روایات است. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی، با رویکرد قرآنی و روایی می باشد. این پژوهش پس از بررسی منابع دینی بیان می دارد دستیابی به تغذیه سالم مستلزم مقدماتی چون مواد غذایی حلال و پاکیزه، پرهیز از مواد غذایی حرام، تنوع مواد غذایی، میانه روی در غذا و پرهیز از افراط و تفریط و ... می باشد. از دیدگاه قرآن و روایات سبک تغذیه صحیح و سالم سبب می شود افراد از سلامت جسمی و روانی لازم برخودار شوند، و این جزء مهم ترین برنامه های هدایتی و تربیتی قرآن و روایات می باشد، زیرا زیر بنای صحت و رمز سلامت نیز بهره مندی از مواد غذایی سالم و پاکیزه مورد نظر اسلام است. بنابراین تغذیه سالم یکی از مهم ترین شاخصه های تاثیرگذار در سلامت انسان است.

سیداحمدخان هندی از علمای قرن بیستم شبه قاره هند و یکی از رهبران تاثیرگذار هندوستان در تحولات سیاسی و منطقه ای هند در زمان استعمار انگلیس بود.ایشان در برخی مباحث دینی نظریاتی متفاوت از دیگر علمای اسلام ارائه داده اند از جمله: مباحثی در رابطه با ملک،جن، بهشت، دوزخ و معجزه. که بیان و نقد نظریات ایشان ضرورت پرداختن به این موضوع را چند برابر می کند چرا که با بیان نظریات متفاوت مفسرین و تحلیل بررسی جداگانه ی هر کدام می توان هر چه بهتر و بیشتر به دیدگاه واقعی و درست پی برد. هدف از این نوشته، بیان، دسته بندی، نقد و آسیب شناسی اندیشه ی سیداحمدخان درباره ی معجزه است که به روش توصیفی - تحلیلی با رویکردی قرآنی ارائه می شود و در آخر نتیجه می گیرد که سید، معجزه را به دلیل تخطی اش با قوانین طبیعت، منکر بوده وآن را به عنوان دلیلی بر نبوت و رسالت پیامبران نمی پذیرد

اهل بیت عصمت و طهارت در تبیین و تفسیر آیات قرآن نقش به سزایی بر عهده داشته اند؛ علاوه بر شیعیان، مفسران اهل سنت نیز از این تفاسیر بهره جسته اند. آنان اغلب به فضایل و جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیرشان اشاره داشته اند که خود حاکی از جایگاه والای اهل بیت (ع) در تفسیر می باشد؛ آنها چاره ای جز ذکر تعالیم اهل بیت (ع) در تفسیر و ذکر برجستگی هایشان ندارند. آلوسی از بزرگ مفسران اهل سنت در قرن سیزده می باشد که در تفسیر خود، (روح المعانی) به ذکر فضایل اهل بیت (ع) و والایی جایگاهشان، ذیل برخی آیات اشاره می کند. نوشته حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تتبع در تفسیر روح المعانی به بررسی فضایل اهل بیت (ع) در دوحوزه فضایل خاص و فضایل مشترک، می پردازد. البته در پاره ای از موارد آلوسی با دیدگاهی تردید آمیز به فضایل اهل بیت (ع) می نگرد.

معناشناسی مطالعه علمی معانی، کلمات، عبارات و جمله هاست که به پیدایش معنا و سیر پیشرفت و دگرگونی های آن می پردازد و روابط معنایی بین مفاهیم مختلف را شناسایی و شبکه ای از معانی مرتبط با هم را استخراج می کند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی با رویکرد قرآنی- روایی به بررسی طرح های تصوری معناشناسی شناختی در قرآن کریم و بیانات امام علی (ع) با تکیه بر مصادر اهل سنت پرداخته و در انتها نتیجه می گیرد که آیات مختلف قرآن جهت اقناع مخاطب و فهم بهتر مفاهیم برای همگان، بیان طرح های تصوری را اتخاذ نموده که با تدبر در سخنان امام علی (ع) نیز در پاره ای موارد می توان این طرح ها را استنباط نمود.