سعید یادگاری

مالیات یکی از منابع مهم درآمدی دولت است که علاوه بر تأمین منابع مالی که دولت به آن نیاز دارد، به توزیع بهتر درآمد و ثروت کمک می کند. ترکیب درآمدهای مالیاتی و نیز سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی به دلیل شرایط اقتصادی، فرهنگی و تاریخی در یک کشور نسبت به کشور دیگر متفاوت است. اجتناب از مالیات باعث می شود درآمدهای مالیاتی کشورها همواره از آنچه برآورد شده است، کمتر باشد؛ بنابراین عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ارتباطات سیاسی بر رابطه بین مدیریت سود و اجتناب مالیاتی می پردازد. به منظور دستیابی به هدف فوق، اقدام به تدوین دو فرضیه شد. بر این اساس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای متشکل از 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394 الی 1400 انتخاب شد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد مدیریت سود بر اجتناب مالیاتی تأثیر مثبت و معناداری دارد، یعنی افزایش مدیریت سود، افزایش اجتناب مالیاتی به دنبال دارد؛ علاوه بر این، نتایج بیانگر این است که ارتباطات سیاسی رابطه بین مدیریت سود و اجتناب مالیاتی را تقویت می کند.

با افزایش رقابت در عرصه تجارت، شرکت ها برای بقاء خود، نیاز به انجام سرمایه گذاری های مناسب و به موقع دارند. با توجه به تحولات جهان امروز، خصوصاً کشورهای در حال توسعه، این کشورها برای حل مشکلات اقتصادی نیازمند راهکارهایی مناسب جهت استفاده بهتر از امکانات خود می باشند. در این راستا، یکی از عوامل مهم در جهت حل مسائل اقتصادی کشورها، بسط و توسعه سرمایه گذاری است؛ اما این امر به تنهایی کافی نیست و با توجه به محدودیت منابع مالی، علاوه بر مسأله توسعه سرمایه گذاری، افزایش کارایی سرمایه گذاری نیز از جمله مسائل با اهمیت است. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر کارایی سرمایه گذاری و همچنین نقش تعدیل گری رقابت در بازار در این رابطه می پردازد. به منظور دستیابی به هدف فوق، اقدام به تدوین دو فرضیه شد. بر این اساس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای متشکل از 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1393 الی 1400 انتخاب شد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد حاکمیت شرکتی بر کارایی سرمایه گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد، یعنی افزایش حاکمیت شرکتی، افزایش کارایی سرمایه گذاری به دنبال دارد؛ علاوه بر این، نتایج بیانگر این است که رقابت در بازار رابطه بین حاکمیت شرکتی بر کارایی سرمایه گذاری را تضعیف می کند.

با افزایش رقابت در عرصه تجارت، شرکت ها برای بقاء خود، نیاز به انجام سرمایه گذاری های مناسب و به موقع دارند. با توجه به تحولات جهان امروز، خصوصاً کشورهای در حال توسعه، این کشورها برای حل مشکلات اقتصادی نیازمند راهکارهایی مناسب جهت استفاده بهتر از امکانات خود می باشند. در این راستا، یکی از عوامل مهم در جهت حل مسائل اقتصادی کشورها، بسط و توسعه سرمایه گذاری است؛ اما این امر به تنهایی کافی نیست و با توجه به محدودیت منابع مالی، علاوه بر مسأله توسعه سرمایه گذاری، افزایش کارایی سرمایه گذاری نیز از جمله مسائل با اهمیت است. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر توانایی مدیریت بر کارایی سرمایه گذاری و همچنین نقش تعدیل گری کیفیت کنترل داخلی در این رابطه می پردازد. به منظور دستیابی به هدف فوق، اقدام به تدوین دو فرضیه شد. بر این اساس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای متشکل از 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1393 الی 1400 انتخاب شد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد توانایی مدیریت بر کارایی سرمایه گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد، یعنی افزایش توانایی مدیریت، افزایش کارایی سرمایه گذاری به دنبال دارد؛ علاوه بر این، نتایج بیانگر این است که کیفیت کنترل داخلی رابطه بین توانایی مدیریت و کارایی سرمایه گذاری را تقویت می کند.

سرمایه گذاران باید هنگام ارزش گذاری شرکت ها، بین پایداری اجزاء سود جزء نقدی و تعهدی یعنی بین جریان های نقدی ناشی از عملیات و تعدیلات حسابداری (اقلام تعهدی عملیاتی) تمایز قائل شوند. از آنجا که جریان های نقد ناشی از عملیات، سودآوری آتی را بهتر از اقلام تعهدی پیش بینی می کنند، ناتوانی در تفکیک بین این دو جزء باعث می شود که سرمایه گذاران نسبت به شرکت های دارای اقلام تعهدی بالا خوش بینانه و نسبت به شرکت های دارای اقلام تعهدی پایین بدبینانه عمل کنند. بنابراین سرمایه گذاران بی تجربه و کم اطلاع بر قیمت ها تأثیر می گذارند و سبب تغییر قیمت ها می شوند؛ از این رو انتظار می رود که به صورت غیرمنطقی قیمت ها برای شرکت هایی که دارای اقلام تعهدی بالایی هستند، افزایش داشته باشد و برای شرکت هایی که دارای اقلام تعهدی پایین هستند، کاهش یابد. بنابراین، این پژوهش به بررسی تأثیر بحران مالی بر ناهنجاری اقلام تعهدی با در نظر گرفتن نقش سطوح سرمایه گذاری می پردازد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، دو فرضیه تدوین شده است. جهت آزمون این فرضیه ها با استفاده از روش حذف سیستماتیک نمونه ای شامل 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394 تا 1400 انتخاب گردید. برای آزمون فرضیه های پژوهش، از مدل های رگرسیون چند متغیره به روش داده های تلفیقی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد بحران مالی تاثیر منفی بر ناهنجاری اقلام تعهدی دارد. همچنین نتایج نشان داد سطوح سرمایه گذاری تاثیر بحران مالی بر ناهنجاری اقلام تعهدی را تقویت می کند.

مسئولیت اجتماعی امری مهم و زیربنای اساسی بقای هر جامعه ای است. به عنوان یک کسب وکار مسئول، رهبران کسب و کار باید تعهد خود را به مسئولیت اجتماعی از طریق ارزش ها، شفافیت و پاسخگویی به سهامداران خود نشان دهند و اطمینان حاصل کنند که این تعهدات در سازمان مؤثر است. از جمله عواملی که می تواند بر عملکرد اجتماعی تأثیر بگذارد، قدرت مدیر عامل و ویژگی های مدیر عامل است. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ویژگی های مدیرعامل بر رابطه بین قدرت مدیرعامل و مسئولیت اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به منظور دستیابی به هدف فوق، اقدام به تدوین دو فرضیه شد. بر این اساس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای متشکل از 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394 الی 1400 انتخاب شد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد قدرت مدیرعامل بر مسئولیت اجتماعی شرکت تأثیر منفی و معناداری دارد، یعنی افزایش قدرت مدیرعامل، کاهش مسئولیت اجتماعی شرکت به دنبال دارد؛ علاوه بر این، نتایج بیانگر این است که ویژگی های مدیرعامل رابطه بین قدرت مدیرعامل و مسئولیت اجتماعی شرکت را تقویت می کند.

قیمت سهام یکی از مهم ترین عواملی است که سرمایه گذاران را به خرید یا فروش سهام ترغیب می کند بااین حال زمینه وجود چالش در تبیین رفتار قیمت سهام به دلیل تأثیرگذاری عوامل متعدد داخلی و خارجی، مسئله ناگزیر هر بازار سرمایه ای است. ازجمله مهم ترین ابزارهای تحلیل بنیادی در بحث قیمت گذاری، سود سهام و نسبت قیمت به سود است که این پژوهش، نقش اطلاعاتی آن ها را در قالب الگوهای پرداخت سود سهام و ضریب قیمت به سود تأخیری ارزیابی می کند. برای این منظور، اطلاعات مربوط به ۱۱۳ شرکت سودآور در بورس تهران در طی یک دوره هشت ساله (1393-1400) جمع آوری شده است. در این پژوهش، از یک مدل رگرسیون خطی چندگانه (داده های پنل با اثرات ثابت) استفاده شده و سه متغیر اندازه، رشد و سطح بدهی مالی نیز کنترل شده اند. نتایج نشان می دهند که سود نقدی، به ویژه سود دوگانه با اکثریت نقد، تأثیر مثبت و معناداری بر قیمت سهام پایان دوره دارد. بااین حال، سهام جایزه، به تنهایی یا در ترکیب غالب با سود نقدی تحت عنوان سود دوگانه با گرایش جایزه، تأثیر معناداری بر قیمت سهام انتهای دوره ندارند. علاوه بر این، افزایش نسبت قیمت به سود تأخیری با افزایش قیمت سهام در دوره جاری همراه است. این یافته ها حاکی از قوی تر بودن نقش اطلاعاتی سود نقدی نسبت به سهام جایزه است، به حدی که حتی در مورد سود دوگانه، واکنش قوی تری به گرایش نقد مشاهده می شود. علاوه بر این، این پژوهش محتوای اطلاعاتی نسبت قیمت به سود را تأیید کرده و شواهدی درباره قدرت پیش بینی آن برای تغییرات قیمت سهام یک دوره بعد ارائه می کند. به طورکلی، این مطالعه به درک رفتار قیمت سهام در بورس تهران کمک می کند و اهمیت در نظر گرفتن الگوهای پرداخت سود سهام و نسبت قیمت به سود را در تصمیم گیری سرمایه گذاری به وضوح بیان می کند.  

سود به عنوان یکی از اساسی ترین و مهم ترین اقلام صورت های مالی در تصمیم گیری های مالی و اقتصادی محسوب می شود که توسط افراد بسیاری موردتوجه قرار می گیرد؛ اما گاهی اوقات مدیران به دلیل حداکثر کردن منافع خود، ممکن است سود را طوری گزارش کنند که با هدف تأمین منافع عمومی استفاده کنندگان مغایرت داشته باشد. به مجموعه اقداماتی که مدیران در جهت آراستن اطلاعات برای دستیابی به اهداف خاص انجام می دهند، مدیریت سود اطلاق می شود. گزارشگری مالی، اطلاعات خاص یک شرکت را از دیدگاه مدیریت دسته بندی می کند و آن را به صورت معنی دار برای استفاده کنندگان ارائه می نماید و سرمایه گذاران، اعتباردهندگان بالقوه و مشاوران آن ها از آن به عنوان مبنا و اساسی برای تصمیم گیری جهت تخصیص سرمایه استفاده می کنند. نقش اصلی گزارشگری مالی، انتقال اثربخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به روشی معتبر و به موقع است. بر اساس مطالب بیان شده، پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین بیش اعتمادی و اجتناب مالیاتی مدیران بر کیفیت گزارشگری مالی و مدیریت سود می پردازد. به منظور دستیابی به هدف فوق، اقدام به تدوین چهار فرضیه شد. بر این اساس به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای متشکل از 130 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1392 الی 1398 انتخاب شد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که ارتباط منفی بین بیش اعتمادی و اجتناب مالیاتی مدیران بر کیفیت گزارشگری مالی برقرار است بدین معنی که با افزایش بیش اعتمادی و اجتناب مالیاتی مدیران، کیفیت گزارشگری مالی کاهش خواهد یافت؛ علاوه بر این، بین بیش اعتمادی و اجتناب مالیاتی مدیران بر مدیریت سود ارتباط مثبت و معناداری برقرار است بدین معنی که با افزایش بیش اعتمادی و اجتناب مالیاتی مدیران، مدیریت سود افزایش خواهد یافت.

این پژوهش به بررسی تأثیر مالیات شرکت و اهرم مالی بر ریسک سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش شناسی همبستگی از نوع علّی (پس رویدادی) می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک، 108 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و در دوره زمانی هفت ساله بین سال های 1393 الی 1399 مورد تحقیق و بررسی قرار گرفتند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از نرم افزار ایویوز نسخه 9 و از رگرسیون چندگانه مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیانگر این است که هزینه مالیات بر ریسک سرمایه گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد بدین معنی که با افزایش هزینه مالیات، ریسک سرمایه گذاری افزایش خواهد یافت. همچنین، اهرم مالی بر ریسک سرمایه گذاری تأثیر منفی و معناداری دارد بدین معنی که با افزایش اهرم مالی، ریسک سرمایه گذاری کاهش خواهد یافت.

امروزه مطالعات مستمر و هدفمند، نقش بسیار سازنده و حائز اهمیتی در حوزه های مالی، اقتصاد و حسابداری ایفا می نماید. بیش- اعتمادی نیز یکی از مهمترین ویژگی های شخصیتی مدیران در در مقوله مبانی رفتاری مدرن است؛ با عنایت به اهمیت جریان های نقدی عملیاتی شرکت و آثار آن بر سودآوری، بررسی ارتباط این موضوع با میزان بیش اعتمادی مدیران می تواند موجب ایجاد بستر مناسبی به منظور انداره گیری اثر آن بر ارزش شرکت شده و برای استفاده کنندگان اطلاعات، مفید و سودمند واقع شود که در این پژوهش جهت بررسی دقیق و نکته سنجی: جریان های نقدی چارک بندی و سپس به یررسی تأثیر بیش اعتمادی مدیران بر دستکاری جریان نقد عملیاتی منفی کوچک و مثبت رو به بالا پرداخته شده است. برای آزمون فرضیه ها 111 نمونه آماری در سال مالی 1392 الی 1398(دوره زمانی 7 ساله) انتخاب گردیده اند. با استفاده از دیتاهای استخراجی از نرم افزار ایویوز و روش داده های ترکیبی (پولینگ و پانل دیتا)، فرضیه ها در سطح خطای 0.05 مورد آزمون قرار گرفتند. گفتنی است در این پژوهش، نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که اولا بیش اعتمادی مدیران بر دستکاری جریان نقدی منفی کوچک تأثیر معناداری ندارد. ثانیا بیش اعتمادی مدیران بر دستکاری جریان نقد عملیاتی مثبت رو به بالا تأثیر معناداری ندارد.

یکی از علت های ایجادکننده ی نابهنجاری اقلام تعهدی، قیمت گذاری نادرست سهام شرکت ها توسط سرمایه گذاران است. در این پژوهش اثر اخبار مرتبط با اعلان سود و همچنین تأثیر عامل مومنتوم قیمت سهام بر اصلاح قیمت گذاری نادرست سهام شرکت ها و در نتیجه اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در این راستا، دو فرضیه تدوین گردید و از طریق مدل های رگرسیونی چند متغیره و با استفاده از داده های ترکیبی مورد آزمون آماری قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، تعداد 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش حذف سامانمند به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. یافته های پژوهش نشان داد که اخبار مرتبط با اعلان سود بر اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی دارای تأثیر مثبت و معناداری است. به علاوه اینکه، عامل مومنتوم قیمت سهام نیز منجر به تشدید این تأثیر می شود و بر کاهش نابهنجاری اقلام تعهدی تأثیر مثبت دارد.   Mispricing in the stock market identified by investors is one of the main causes of accruals anomaly. In this study, the Impact of earnings related news and also stock price momentum factor on the stock mispricing correction and consequently, the correction process of the accruals anomaly is evaluated. Therefore, two hypotheses were developed in this research which were statistically analyzed through multivariate regression models using combined data. In this regard, to analyze the data and evaluate the hypotheses generated in our research, the number of 105 companies accepted in Tehran Stock Exchange were selected as the statistical sample using systematic elimination method. The findings revealed that earnings related news had a significant and positive effect on the correction process of accruals anomaly. Additionally, it was found that the stock price momentum factor also successfully contributed to the correction process of accruals anomaly.  

یکی از دلایل ایجاد نابهنجاری اقلام تعهدی، پایداری کمتر بخش تعهدی سود نسبت به بخش نقدی آن است. از آنجایی که محافظه کاری به عنوان یک میثاق حسابداری قابلیت اتکای اقلام تعهدی را افزایش می دهد؛ لذا انتظار می رود محافظه کاری منجر به افزایش پایداری اقلام تعهدی گردد. در این پژوهش اثر درجات متفاوت محافظه کاری حسابداری بر افزایش پایداری بخش تعهدی سود و در نتیجه اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، که تا کنون پژوهشی در این خصوص در ایران انجام نشده است. در این راستا، دو فرضیه تدوین گردید و از طریق مدل های رگرسیونی چند متغیره و با استفاده از داده های ترکیبی مورد آزمون آماری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، تعداد 105 شرکت پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش حذف سامانمند طی سال های 1386 تا 1395 برگزیده شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سطح اقلام تعهدی بر بازده تأثیر منفی دارد که بیانگر وجود نابهنجاری اقلام تعهدی است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که درجات بالای محافظه کاری حسابداری بر افزایش پایداری اقلام تعهدی و اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی دارای تأثیر مثبت و معناداری است. نتایج حاصله سازگار با مبانی نظری موضوع پژوهش می باشد.

بازده سهام یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین سرمایه گذاری است، بنابراین پیش بینی و مقایسه بازده سهام شرکت های مختلف یکی از روش های بهبود فرآیند سرمایه گذاری است. در این پژوهش سعی بر آن است تا تحلیلی بر رابطه میان حجم معاملات سهام و جهت تغییرات بازده سهام (مثبت یا منفی بودن) ارائه گردد. برای بررسی فرضیه های پژوهش با استفاده از داده های روزانه 76 شرکت در بازار بورس اوراق بهادار تهران، طی دور ه ای 4 ساله از 1386 لغایت 1389 الگوی پروبیت برآورد گردید. جهت بررسی دقیق تر موضوع، فرضیه ها برای طبقات مختلف شرکتهای نمونه از لحاظ حجم معاملات و نسبت بازده صفر بصورت مجزا مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که حجم معاملات سهام تا حدودی دارای قدرت پیش بینی جهت تغییرات بازده در شرکتهای دارای حجم معاملات بالا و نیز شرکتهای با نسبت بازده صفر پایین است. اما برای شرکتهای با حجم معاملات پایین و نسبت بازده صفر بالا، حجم معاملات قدرت پیش بینی مشابه برای توضیح جهت تغییرات بازده های سهام را ندارد .