سمیرا آقاداوود جلفایی

مراکز مهم سفالگری در ایران سده های 4 و 5 ه.ق. بوده و آثار سفالین تولیدشده در آن از نظر شیوه ساخت و نقوش به کاررفته جایگاه منحصربه فردی را داراست؛ متأسفانه از سوی پژوهشگران بومی و غیربومی موردتوجه درخور قرار نگرفته است. مطالعه و تشریح یکی از ابعاد مطالعاتی این سفالینه ها، ویژگی های تجسمی و بصری آن، در این تحقیق مدنظر است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و یافته اندوزی از طریق کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. نظر به اینکه سفال ساری آن گونه که باید شناخته و معرفی نشده است، ٌسؤال این است که دلیل تحلیل ساختاری سفال ساری که آن را نسبت به سایرین متمایز می کند، چیست؟ هدف کاربردی این مقاله، گونه شناسی و تحلیل سفال ساری در دو قرن4 و5 ه.ق. با نگاهی به روش ساخت، طراحی و نقش این سفالینه هاست. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که در قرون 4 و 5 ه.ق. شاهد سبکی خاص در سفالگری منطقه، باعنوان سفالینه های رنگارنگ با لعاب گلی روی زمینه سفید هستیم که محققین آن را سفال ساری می نامند. از نظر فرمی، غالب آثار بشقاب و کاسه است که با لعاب شفاف پوشش داده شده اند و بیشتر نقش ها را به ترتیب پرندگان و سپس چهارپایان تشکیل داده که با دیگر نقوش گیاهی و تجریدی همراه شده اند.