محمد عین شاهی میرزا

یکی از ارکان مهم در مدیریت بهینه شهرها، تحلیل فضایی جرایم شهری در سطح مناطق آن شهر است. کلان­شهر تهران با دارا بودن 22 منطقه شهری در سال­های اخیر بیشترین میزان جرایم شهری ایران را داشته است. بررسی و تحلیل پراکندگی جرایم در مناطق مختلف شهر تهران به عنوان نخستین گام در برنامه­ریزی برای پیشگیری و کنترل جرایم شهری از اهمیت و ضرورت قابل توجهی برخوردار است. پژهش حاضر به منظور دستیابی به چگونگی پراکندگی جرایم در مناطق مختلف کلان­شهر تهران؛ روابط متقابل جرایم با یکدیگر و رابطه بین پراکندگی جرایم با میزان تراکم جمعیت صورت گرفته است. این پژوهش کاربردی است و با روش­­های توصیفی ـ تحلیلی و همبستگی انجام شده است. جامعه آماری آن بزهکارانی است که در سال 1388دستگیر و برای آنها پرونده تشکیل شده ­است. روش جمع­آوری داده و اطلاعات اسنادی است که از منابع موجود در معاونت اجتماعی ناجا، شهرداری تهران و مرکز آمار ایران به دست آمده است. مهمترین نتایج حاصله نشان می­دهد که بیشترین جرم در تهران، جرم سرقت است و به لحاظ پراکندگی، بیشترین میزان جرایم به ترتیب در مناطق 4، 3 و 12 اتفاق افتاده است. الگوی توزیع و پراکندگی جرایم در شهر تهران از الگوی تراکم جمعیتی تبعیت می­کند و با بالارفتن میزان تراکم جمعیت، جرایم شهری افزایش یافته است.

مقوله امنیت و احساس امنیت نزد شهروندان از دو جنبه واجد اهمیت است: نخست آنکه شهر به مثابه موقعیتی زیستی دربردارنده حجم متراکمی از افراد گوناگون است؛ بنابراین زمانی قادر به ایفای کارکردهای ویژه خود خواهد بود که امنیت ساکنانش در حد قابل قبولی برآورده شود. دوم آنکه با توجه به شهرنشین بودن )یا شهرنشین شدن( اکثریت مردم در سراسر جهان، مقوله امنیت در شهر پیوند نزدیکی با موضوعات کلیدی و عمده ای مانند امنیت ملی دارد. تهران به عنوان پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران با مسائل و چال شهایی مانند مهاجرت روزافزون، ترافیک، آسیب های اجتماعی، قرار گرفتن در پهنه زلزل هخیز کشور، آلودگی آب و آلودگی خاک روب هروست. این مشکلات نه تنها امنیت ساکنان شهر تهران را به خطر انداخته، بلکه چالش جدی برای امنیت ملی و حیات سیاسی و اقتصادی کشور است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و پیمایشی است. نمونه آماری شامل 30 نفر از مسئولان و کارشناسان محیط زیست شهر تهران است و با بهر هگیری از تکنیک SWOT داده ها تجزیه و تحلیل شد هاند. نتایج تحقیق نشان م یدهد کلان شهر تهران به لحاظ امنیت زیس تمحیطی در سطح متوسط به پایین قرار دارد و باید برای ارتقای وضعیت زیس تمحیطی از راهبردهای تهاجمی ) SO ( استفاده کرد.

امروزه با ناکامی اهداف توسعه ی پایدار، محله های شهری به عنوان مقیاس بهینه برای پایداری کلان شهرها شناخته شده اند همچنین آسیب شناسی محله ها از لحاظ محیط زیست، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و کنترل و ساماندهی آنها در محدوده ی محلات آسان تر و سریع تر انجام انجام می پذیرد. برای دست یابی به پایداری در سطح محله های شهری، در گام نخست باید جایگاه و فاصله ی محله از آرمان های توسعه ی پایدار مورد ارزیابی قرار گیرد و در گام دوم به اولویت بندی ابعاد و شاخص های پایداری برای ارتقای پایداری محله های شهری پرداخته شود. در پی دست یابی به این گام ها، محله های شهرداری منطقه 18 تهران به عنوان نمونه انتخاب شد. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - پیمایشی است. برای ارزیابی پایداری محله های منطقه 18 از روش منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی و برای اولویت بندی شاخص های ارتقای پایداری محله یافت آباد(شمالی و جنوبی) از پرسش نامه استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که پایداری محله های منطقه 18 شهرداری تهران در سطح متوسط به پایین و محله یافت-آباد (شمالی و جنوبی) در سطح نسبتاً نامطلوب و نامطلوب  قرار دارد. برای ارتقای پایداری محله ی یافت آباد شمالی و جنوبی، شاخص هایی که در بعد اقتصادی قرار دارند در اولویت اول، شاخص های بعد اجتماعی فرهنگی در اولویت دوم، شاخص های بعد زیست محیطی در اولویت سوم و شاخص های بعد کالبدی زیرساختی در اولویت چهارم قرار دارند.