حسن مختارپور

زمینه: سوءمصرف مواد یکی از نگرانی های بزرگ سلامت در کشورهای درحال توسعه مانند ایران است. از سوی دیگر اکثر تحقیقات پیشین در مورد انگیزه های سوءمصرف مواد در نمونه های محلی و گروه های سنی جوان تر (به عنوان مثال نوجوانان) بوده است و درنتیجه دانش ما از انگیزه های سوءمصرف مواد در بزرگسالان محدود است. هدف: هدف از این مطالعه کشف انگیزه های مصرف و سو مصرف مواد از دیدگاه افراد مصرف کننده، خانواده های آن ها و متخصصین سلامت روان که سال ها با این گونه مشکلات آشنایی داشته اند، در شهر شیراز بود. روش: برای انجام پژوهش از روش کیفی استفاده شد. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه – ساختاریافته و نمونه گیری نظری جمع آوری شد. 26 مشارکت کننده شامل 5 متخصص و درمانگر اعتیاد، 1 نفر از اعضای خانواده افراد معتاد و 19 نفر از افراد مصرف کننده مواد مورد مصاحبه قرار گرفتند. مصاحبه ها ضبط و رونویسی شدند. تحلیل محتوا با استفاده از مقایسه مداوم برای مصاحبه ها انجام شد. یافته ها: از 943 کد اولیه، 10 مضمون اصلی با 24 مضمون فرعی به عنوان انگیزه های سوءمصرف مواد استخراج گردید. مضمون های اصلی: مسائل ارتباطی، مسائل جسمی، نگرش به اعتیاد، اجتناب تجربه ای، دوگرگه، رفتارهای اعتیادی، عوامل اجتماعی، اختلالات روان پزشکی، مسائل فرهنگی، مسائل ژنتیکی. نتیجه گیری: انگیزه های سوءمصرف در دامنه ای گسترده از عوامل زیستی – روانشناختی – اجتماعی - معنوی که باید در برنامه های پیشگیری مطرح و مد نظر قرار بگیرند. به نظر می رسد الگوی تعاملی میان انگیزه ها وجود دارد. مطالعه بیشتر برای کشف فرآیند الگوی تعاملی پیشنهاد می شود.

امروزه بیشتر صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، تجربه مدیریت متمرکز شهر را شکست خورده دانسته و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزیابی می کنند. از این رو جلب مشارکت شهروندان یکی از دغدغه های اصلی مدیریت های نوین شهری محسوب می شود. شهرداری تهران یکی از نهادهای مهم مدیریت این کلان شهر با اتخاذ رویکردی اجتماعی، گام های اساسی در راستای جلب مشارکت شهروندان برداشته است. نظر به اهمیت مشارکت شهروندان در اداره امور شهری و با توجه به راهبردهای شهرداری تهران در این راستا، مقاله حاضر وضعیت مشارکت پذیری شهروندان محلات تهران را با مطالعه موردی شهرداری منطقه چهار بررسی نموده است. چارچوب نظری انتخاب شده به منظور شناخت عوامل تأثیرگذار، چارچوبی ترکیبی مبتنی بر عوامل فردی و اجتماعی است. به منظور بررسی تجربی فرضیات تحقیق از روش پیمایش استفاده شده که در تحلیل داده ها از تکنیک های آماری میانگین، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T و F و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر متوسط بودن سطح مشارکت پذیری شهروندان بوده که تغییرات آن با استفاده از عواملی نظیر جنسیت، وضعیت شغلی، آگاهی و اطلاعات درباره امور شهری، انتظار پاداش از مشارکت، عضویت انجمنی، سابقه سکونت در محله و علاقه و تمایل به آن تبیین می شود. شهرداری با انجام اقدامات گوناگون با تکیه بر نتایج این مطالعه می تواند تمایلات مشارکتی شهروندان را ارتقاء داده و از ظرفیت های آن برای مدیریت بهینه شهر بهره گیرد .