حورا مطیعی

اهمال کاری، پدیده ای شایع به ویژه در زمینه تحصیلی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین راهبردهای خودتنظیمی پیش بینی کننده اهمال کاری تحصیلی و مشخص کردن تفاوت دختران و پسران در استفاده از راهبردهای خودتنظیمی و اهمال کاری است. از بین دانش آموزان اول دبیرستان های شهر تهران، نمونه ای به حجم 250 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شد. دو پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (1984)، و راهبردهای انگیزشی یادگیری پینتریچ و دی گروت (1991) که قبلاً اعتبار و روایی آن ها احراز شده بود، به روش گروهی و به وسیله آزمودنی ها تکمیل گردید. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که مولفه های ارزش گذاری درونی و بیرونی نسبت به هدف، سازماندهی، راهبردهای خودنظم دهی فراشناختی، مدیریت زمان و مکان مطالعه و تلاش برای خودتنظیمی به طور معناداری پیش بینی کننده اهمال کاری تحصیلی هستند. نتایج آزمون تی مستقل تفاوت معناداری در اهمال کاری میان دختران و پسران نشان نداد، در حالی که آزمون تحلیل واریانس چند متغیری در پاره ای از مولفه های خودتنظیمی این تفاوت را نشان داد. یافته های این مطالعه با یافته های پژوهش های قبلی همخوان است.

چکیده: فرهنگ به¬عنوان ارزشها، نگرشها، اعتقادات و الگوهای تفکر، تاثیر عمده¬ای بر تمام جوانب زندگی اجتماعی و سازمانی و فردی دارد. به¬علاوه، با توجه به جهانی¬سازی و افزایش تاثیر فرهنگ در ارتباطات و تجارت بین¬الملل، به¬نظر می رسد علوم اجتماعی و روان¬شناسی بایستی با تاکید بیشتری به عوامل میان فرهنگی نگاه کند. سنجش ابعاد مختلف فرهنگ در کنار این واقعیت که ارزشهای فرهنگی ممکن است با گذشت زمان تغییر یابد، توسعه ابزارهای معتبر برای اندازه¬گیری این ارزشها را ضروری می¬سازد. از این¬رو هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای روان¬سنجی پرسشنامه ارزشهای فرهنگی هافستد، که یکی از ابزارهای جامع و جدید در این زمینه می¬باشد در جامعه ایرانی است. به این منظور 800 نفر دانشجو (300 مرد و 500 زن) با استفاده از نمونه انتخاب شده و به ماده¬های این مقیاس پاسخ دادند. داده¬ها با استفاده از نرم¬افزار spss و روش تحلیل عامل اکتشافی، مولفه¬های اصلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحلیل با چرخش واریماکس در نهایت منجر به حذف 6 آیتم از پرسشنامه اصلی و استخراج 4 عامل مجزا شد. اعتبار پرسشنامه نیز با روش محاسبه آلفای کرونباخ در حد قابل قبول به¬دست آمد.

زمینه: اهمال کاری، پدیده ای شایع به ویژه در زمینه تحصیلی است، که معمولا با تجارب ذهنی ناراحت کننده همراه است. اهمال کاری، صورتی شایع از شکست در خودتنظیمی شناخته می شود. هدف: هدف پژوهش حاضر، ساخت بسته آموزشی خودتنظیمی کاهش اهمال کاری تحصیلی و بررسی اثربخشی آن است. بسته آموزشی خودتنظیمی کاهش اهمال کاری تحصیلی، بر اساس مؤلفه های پیش بینی کننده اهمال کاری تحصیلی، نظر گروهی از روان شناسان، آموزگاران مقطع متوسطه، و پیشینه پژوهشی ساخته شد. روش: برای انجام این پژوهش از طریق نمونه گیری چند مرحله ای 66 دانش آموز دختر انتخاب شدند. از بین دبیرستان های دخترانه یکی از مناطق شهر تهران، یک مدرسه به تصادف انتخاب و دو کلاس به گروه کنترل و آزمایش واگذاری تصادفی شدند. برای بررسی اثربخشی بسته آموزشی دانش آموزان در هر دو گروه کنترل و آزمایش به پیش آزمون و پس آزمون، و آزمون پی گیری پاسخ دادند. یافته ها: آزمون تحلیل واریانس آمیخته اثربخشی بسته آموزشی خودتنظیمی کاهش اهمال کاری تحصیلی را در همه زیر مؤلفه های اهمال کاری تحصیلی به صورت معناداری نشان داد. بحث و نتیجه گیری: یافته های این مطالعه با یافته های پژوهش های قبلی همخوان است.

زمینه و هدف : اهمال کاری تحصیلی تمایلی غیرمنطقی در به تأخیر انداختن انجام تکالیف تحصیلی است و شیوع آن بسیار گسترده است. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف آزمون مدل شناختی-هیجانی اهمال کاری تحصیلی با توجه به نقش ذهن آگاهی و ادراک زمان و میانجیگری خودکارآمدی، اضطراب امتحان و کمال گرایی انجام شده است. مواد و روش ها : پژوهش حاضر از نوع همبستگی است و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بود که ازاین بین 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اهمال کاری تحصیلی دانشجویان (Procrastination Assessment Scale for Students یا PASS)، مقیاس اضطراب امتحان (Test Anxiety Scale یا TAS)، مقیاس خودکارآمدی (Self-Efficacy Scale یا SES)، مقیاس چندبعدی کمال گرایی (Multidimensional Perfectionism Scale یا MPS) و پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی (Five Facet Mindfulness Questionnaire یا FFMQ) استفاده شد. به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش مدل یابی معادلات س اختاری (Structural Equation Modeling یا SEM) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل اصلاح شده با 90/0CFI= و 058/0RMSE= مورد تائید است. رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و ذهن آگاهی منفی و معنادار است (001/0p<). تفاوت مدل اصلاح شده با مدل مفهومی به طور کلی در تاثیر غیرمستقیم اضطراب امتحان از طریق کاهش خودکارآمدی بر اهمال کاری تحصیلی و همچنین اثر تخمین زمان بر ذهن آگاهی است. نتیجه گیری: ذهن آگاهی می تواند به واسطه خودکارآمدی و اضطراب امتحان موجب کاهش اهمال کاری تحصیلی شود. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر همسو با مجموعه تلاش های مفهومی در قلمرو مطالعاتی اهمال کاری تحصیلی است.

اهداف اهمال کاری تحصیلی، تمایلی غیرمنطقی در به تأخیرانداختن انجام تکالیف تحصیلی و شیوع آن بسیار گسترده است. این پژوهش به منظور ساخت و بررسی اثر بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی و تأثیر این بسته بر کاهش اهمال کاری تحصیلی تدوین شده است. مواد و روش ها بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی کاهش اهمال کاری تحصیلی، بر اساس تکنیک های ذهن آگاهی و پیشینه پژوهشی مربوط به اهمال کاری تحصیلی با درنظر گرفتن سازه های مؤثر بر آن، از جمله خودکارآمدی، اضطراب امتحان، عزت نفس و کمال گرایی ساخته شد. جامعه این پژوهش تمام دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بودند که در سال تحصیلی 97-1396 در این دانشگاه مشغول تحصیل بودند. در طرحی شبه آزمایشی 36 آزمودنی انتخاب شدند و برای بررسی اثر بسته آموزشی، از دانشجویان در گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد و مرحله پیگیری نیز روی آن ها اجرا شد. یافته ها آزمون تحلیل واریانس آمیخته نشان داد بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهیِ کاهش اهمال کاری تحصیلی بر افزایش ذهن آگاهی (001/0P<، 87/02F=) و کاهش اهمال کاری تحصیلی (001/0P<، 67/44F=) تأثیر داشته است. نتایج نشان داد خودکارآمدی ، اضطراب امتحان، عزت نفس و کمال گرایی شرکت کنندگان در پس آزمون و پیگیری تغییر معناداری نسبت به پیش آزمون داشته اند. نتیجه گیری به طور کلی این پژوهش نشان داد بسته آموزشی در دو مرحله پس آزمون و پیگیری باعث افزایش ذهن آگاهی و کاهش اهمال کاری تحصیلی در مقایسه با گروه کنترل می شود؛ از این رو بسته آموزشی می تواند روشی مؤثر در کاهش اهمال کاری تحصیلی باشد. این نتایج برای متخصصان بالینی و تربیتی کاربردی است.