یونس نوری مرادآبادی

این مقاله در گام نخست با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی و در نهایت با استفاده از روش پیمایش به بررسی تطبیقی علل گرایش و همچنین نحوه استفاده دانشجویان ایرانی و آمریکایی از شبکه اجتماعی «فیس بوک» می پردازد. مقوله بندی پژوهش های انجام شده نشان می دهد که معتبر ترین آنها درخصوص فیس بوک که جامعه آماری آنها دانشجویان آمریکایی بوده، حول سه محور اصلی؛ نحوه استفاده کاربران از فیس بوک، تأثیر استفاده از آن و سنجش نگرش دانشجویان درباره فیس بوک صورت گرفته که در این میان، ایجاد روابط جدید، حفظ روابط قدیمی، جستجوی اخبار، اطلاعات و سرگرمی مهم ترین دلایل عضویت دانشجویان آمریکایی در فیس بوک شناخته شد. در مرحله دوم بر مبنای مصاحبه با خبرگان، پژوهش های انجام شده و نظریه «استفاده و رضامندی» ، اقدام به نیازسنجی ارتباطی دانشجویان دانشگاه های تهران درخصوص شبکه فیس بوک می شود. مهم ترین نتایج قسمت دوم نشان می دهد که عواملی نظیر: اشتراک اطلاعات و اخبار، آزادی در ارتباط، جریان آزاد اطلاعات در شبکه، توانایی کنترل مخاطب بر اطلاعات شخصی و برابری اصولی در شبکه، در پیوستن دانشجویان به این شبکه نقش اساسی داشته است.

«رسانه های اجتماعی» عنوانی است که چندین سال است به مجموعه سایت ها و ابزارهای ایجاد شده بر پایه رسانه های نوین و در فضای مجازی، از قبیل شبکه های ارتباطی و اینترنت و تلفن همراه، اطلاق می شود. در سال های اخیر شبکه های اجتماعی، نسبت به دیگر رسانه های اجتماعی، رشد چشم گیری داشته و توانسته اند مخاطبان انبوه و ناهمگونی را در سراسر جهان جذب کنند. شواهد در ایران نشان می دهد که، به رغم فیلتر بودن برخی از مهم ترین شبکه های اجتماعی، اقبال کاربران به این شبکه ها به شکلی تصاعدی رو به افزایش است. تمرکز اصلی این پژوهش بر «فیس بوک» به عنوان پرمخاطب ترین شبکه اجتماعی بوده و محقق با هدف تبیین عوامل مؤثر بر گرایش به این شبکه در میان دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران، و ضمن استفاده از روش پیمایش و تدوین پرسش نامه، به بررسی فرضیه های پژوهش پرداخته است. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین فعال بودن مخاطبان و اعتماد به رسانه های خبری داخلی و گرایش به فیس بوک رابطه وجود دارد. همچنین فرضیه «رابطه میان گرایش سیاسی و گرایش به فیس بوک» در این پژوهش تأیید نشد.