فوزیه حسینی طباطبایی

مقدمه و هدف: هویت اخلاقی به مثابه مقدمه کنش اخلاقی حاصل ادغام رشد اخلاقی و رشد هویت است. هدف این پژوهش بررسی الگوی هویت اخلاقی بر اساس ویژگی های شخصیتی، استدلال اخلاقی، سبک های والدینی ادراک شده و هویت شخصی در نوجوانان بود. مواد و روش ها: مطالعه در قالب پژوهش توصیفی- همبستگی اجرا شد. جامعه آماری دانش آموزان مقطع دوم متوسطه سال تحصیلی 99-1398 در شهر مشهد بودند. تعداد 199 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از جامعه انتخاب و سیاهه ی هویت شخصی بنیون و آدامز(1986)، شخصیت نئو(1985)، آزمون طرحواره اخلاقی رست (1999)، مقیاس سبک فرزندپروری ادراک شده بامریند(1973) و مقیاس هویت اخلاقی آکوئینو و رید(2002) تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد الگوی ارائه شده از هویت اخلاقی بر اساس متغیرهای منظور شده از برازش مطلوبی برخوردار است و همبستگی درونی در بیشتر متغیرهای پژوهش معنی دار است، اثرات مستقیم استدلال اخلاقی بر هویت اخلاقی، ویژگی های شخصیتی بر پایگاه های هویتی، استدلال اخلاقی و هویت اخلاقی معنی دار و اثر سبک های فرزندپروری بر پایگاه های هویت و استدلال اخلاقی و اثر پایگاه های هویتی بر هویت اخلاقی، همچنین کلیه اثرات غیرمستقیم مدل هم معنی دار به دست آمده است. استدلال اخلاقی میانجی تأثیر صفات شخصیت بر هویت اخلاقی و تأثیر سبک های فرزندپروری بر هویت اخلاقی بود. نتایج حاکی از تأثیر غیرمستقیم و معنی دار ویژگی های شخصیتی و سبک های فرزندپروری بر هویت اخلاقی از طریق میانجی گری هویت شخصی و ویژگی های شخصیت و سبک فرزندپروری بر هویت اخلاقی از طریق میانجی گری پایگاه های هویت بود. نتیجه گیری: بنابر یافته ها، جدا از نقش تک تک متغیرهای پیشنهادی، ویژگی های شخصیتی و سبک فرزندپروری با تاثیرگذاری بر هویت شخصی و استدلال اخلاقی نقش میانجی را در تکوین هویت اخلاقی دارند و نباید از اهمیت آن غافل شد. تازه های تحقیق شعله امیری: Google Scholar, Pubmed

هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش معماهای زندگی واقعی بر هویت اخلاقی بود. با روش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه آزمایش و گواه، 60 دانش آموز پایه دهم (30 دختر و 30 پسر) در سال تحصیلی 97-96 به روش نمونه برداری هدفمند از بین آزمودنی هایی که به سیاهه هویت بنیون و آدامز (1986) پاسخ دادند و دارای سبک هویت موفق بودند به عنوان نمونه انتخاب و پس از تکمیل سیاهه هویت اخلاقی آکوئینو و رید (2002) به طور تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 70 دقیقه ای تحت آموزش معماهای اخلاقی زندگی واقعی گرین (2011) قرار گرفت و سپس هر دو گروه در پس آزمون و پس از 8 هفته در آزمون پیگیری شرکت کردند. نتایج نشان داد میانگین نمره های هویت اخلاقی و ابعاد آن بعد از آموزش افزایش یافته است، اما تفاوت دو گروه در مرحله پیگیری معنادار نبود. همچنین فقط در بعد نمادسازی تأثیر آموزش معماهای زندگی واقعی در گروه آزمایش پسران در پس آزمون بالاتر از گروه دختران بود. بنابراین اگرچه هویت اخلاقی می تواند با آموزش تغییر کند، اما برای دست یابی به اثرات پایدار آموزش اخلاقی، آموزش مداوم و محیط اخلاقی شده از شرایط لازم است.

این پژوهش با قبول این واقعیت که پیشرفت تحصیلی دختران در مقایسه با پسران بیشتر است با هدف جست وجوی عوامل مؤثر بر آن انجام گرفته است. پژوهش از نوع علی ـ مقایسه ای بوده و جامعه آماری آن دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی است (753464=385612پسر+ 367852 دختر). نمونه آماری بر اساس فرمول حجم نمونه کرجسی و مورگان با آلفای 05/0 شامل 853 نفر از دانش آموزان (421 دختر و 432 پسر) بود که به تفکیک جنسیت به روش نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه: اعتماد به نفس کوپر اسمیت که یک ابزار استاندارد است و اعتبار آن از طریق روش دو نیمه کردن 87/0 به دست آمد. انگیزش تحصیلی و نگرش به تحصیل که محققان تدوین کردند و اعتبار آن از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 86/0 و 92/0 به دست آمد و روایی آن از طریق روایی محتوایی مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک آزمون t و ضریب همبستگی نشان داد که انگیزه تحصیل در دختران بیشتر و نگرش آنان نسبت به تحصیل مثبت تر است، در حالی که بین دو گروه از لحاظ اعتماد به نفس تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین یافته ها بیانگر اعتماد به نفس برتر، انگیزه تحصیلی بیشتر و نگرش به تحصیل مثبت تر در دانش آموزان مقطع متوسطه بوده است. بین پیشرفت تحصیلی و سه متغیر انگیزه تحصیلی، نگرش به تحصیل و اعتماد به نفس همبستگی معنادار مشاهده شد.

در این پژوهش میزان شیوع سندرم فرسودگی شغلی را در بین معلمان و کارکنان آموزش و پرورش و رابطة آن را با مقطع آموزشی، مدرک تحصیلی، جنسیت، و موقعیت جغرافیایی سنجیده شد. به این منظور یک نمونه شامل 1068 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامة فرسودگی شغلی مازلاک را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که: 1ـ در اکثر آزمودنی‌ها (%69 درصد) درجاتی از فرسودگی شغلی (خفیف تا شدید) وجود دارد. 2ـ تفاوت فرسودگی شغلی معلمان مقاطع آموزشی سه­گانه و کادر اداری در چند مورد معنادار است. 3- میزان فرسـودگی شغلی معلمان و کارکنان مرد بیشتر از زنان است. 4ـ بین فرسودگی شغلـی و مدرک تحصیلـی رابطة مثبت وجود دارد. 5ـ میزان فرسودگی شغلی در معلمان و کارکنان شهرها و نواحی مختلف، متفاوت است.

" میزان شیوع نشانگان فرسودگی شغلی معلمان با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای در این پژوهش بررسی شد. 675 نفر از معلمان مدارس ابتدایی فهرست فرسودگی شغلی مازلاک (MBI) و فهرست توصیف شغلی اسمیت، کندال و هیولین (JDI) را تکمیل کردند. نتایج وجود درجاتی از فرسودگی شغلی را در اکثر آزمودنیها و رابطه معنادار بین فرسودگی شغلی با متغیرهای جنس، موقعیت جغرافیایی و رضایت شغلی را نشان دادند. بالاترین همبسـتگی منفی بین میزان حقوق دریافتی و فرسودگی شغلی به دست آمد. "