بررسى خطاهاى گفتار در زبان فارسى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تاریخچه مطالعات مربوط به خطاهاى گفتار حکایت از رویکردهاى گوناگون به این پدیده دارد. برخى پژوهشگران با هدف آزمردن نظریه هاى شناختى به بررسى جنبه ها یى خاص از این پدیده از دریچه روان شناسى زبان پرداخته اند. عد ه ا ى دیگر تلأش کرد ه ا ند تا با دید زبان شناختى به خطاى گفتار انو اعى از طبقه بندى را براى آن به دست دهند. اصطلاح هاى گوناگونى در این حوزه رواج دارد. بررسى و مقایسه تعاریفى که از این اصطلاح ها به دست داده شده نشانگر میزان زیادى از هم پوشی بین تعاریف است، به گونه اى که به نظر مى رسد حدود هر یک به روشنى تبیین نشده است. براى بررسى خطاهاى گفتار در زبان فارسى، پژوهشى با استفاده از داده هاى میدانى انجام شد. تعداد 1064 مورد خطاى گفتارى در محو ر زبانى شامل مقوله هاى واجى، ساختواژى و نحوى، و محور فرازبانى شامل رابطه هاى جایگزینى، جابه جایى، افزایش، حذف و تلفیق طبقه بندى شدند. هم چنین براى بررسى رابطه متغیرهاى جنسیت و میزان تحصیلات با اجزاى طبقه بندى و فراوانى خطاها در هر یک از اجزاء، خطاها بر اساس متغیرها تفکیک و در جداول ثبت شدند و 6 نو بت آزمون مجذور خى انجام شد. نتایج آزمون ها نشان داد که بین دو متغیر پژوهش و اجزاى طبقه بندى رابطه وجود ندارد. از سرى دیگر مشخص شدکه متغیر جنسیت با فراوانى خطاها دراجزاى طبقه بندى زبانى و فرازبانى رابطه دارد. هم چنین معلوم شد که بین متغیر میزان تحصیلات و فراوانى خطاها در محور فرازبانى رابطه وجود دارد. اما نتایج آزمون وجود رابطه بین این متغیر و فراوانى خطاها در محور زبانى را رد کرد.