محبوبه فتح آبادی

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در خوداثرمندی والدینی مادران کودکان 6-2 ساله است. این مطالعه در زمره مطالعـات توصیفی ـ پس رویدادی قرار دارد. بدین منظور پس از انتخاب خوشه ای چندمرحله ای 15 مهدکودک از سه منطقه شهر تهران، 350 مادر به پرسش های پژوهش پاسخ دادند. از پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ، پرسشنامه پیوند والدینی، شاخص استرس والدینی، مقیاس منابع حمایت اجتماعی، پرسشنامه اثرمندی مادرانه و فهرست رفتاری کودکان پیش دبستانی جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد استرس والدینی، مشکلات رفتاری کودک، عزت نفس مادر و خرده مقیاس آشفتگی والدینی در شاخص استرس والدینی، در چهار گام، حدود 32 درصد واریانس خوداثرمندی والدینی مادران را تبیین می کنند. لذا برنامه های آموزشی و پیشگیرانه با در نظر گرفتن این متغیرها می تواند سطح خوداثرمندی در مادران را افزایش داده و از ناسازگاری های بعدی پیشگیری کند.

خوداثرمندی والدینی به معنای سطح اطمینان ادراک شده والد از چگونگی ایفای نقش خود است و می تواند با سازگاری روان شناختی و اجتماعی کودک و والد هم بسته باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در خوداثرمندی والدینی مادران کودکان زیر دو سال بود. این مطالعه در زمره مطالعات توصیفی ـ پسرویدادی قرار دارد. بدین منظور، با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس، از ۲۲۰ تن از مادران کودکان زیر دو سال شهر تهران خواسته شد تا به سؤالات پژوهش پاسخ دهند. از شاخص استرس والدینی (آبیدین، ۱۹۹۵)، مقیاس منابع حمایت اجتماعی (کوسک و کوسک، ۲۰۰۲)، پرسش نامه اثرمندی مادرانه (تتی و گلفند، ۱۹۹۱)، پرسش نامه افسردگی بک (بک، ۱۹۷۶)، پرسش نامه خُلق و خوی کودک (بیتس، ۱۹۸۶) و مقیاس اضطراب جدایی مـادرانه (هوک و مک برید و گنزدا، (۱۹۸۹) برای جمعآوری دادهها استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد خُلق و خوی کودک و افسردگی مادر و استرس والدینی، در سه گام، حدود ۳۳ درصد واریانس خوداثرمندی والدینی مادرانِ کودکان زیر دو سال را تبیین میکنند؛ بنابراین برنامههای آموزشی و پیشگیرانه با در نظر گرفتن این متغیرها میتوانند سطح خوداثرمندی در مادران را افزایش داده و از ناسازگاری های بعدی پیشگیری کنند.

نتایج تحقیقات دهه های اخیر نشان می دهند که حالت های روان شناختی بر مکانیسم های زیست شناختی تاثیر می گذارند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر القای خلق مثبت و منفی با استفاده از موسیقی ایرانی بر واکنش های قلبی عروقی بود. برای این منظور، بر اساس ملاک های ورود، 40 نفر از دانشجویان (شامل 20 نفر دختر و 20 نفر پسر) دانشگاه تربیت معلم تهران انتخاب شدند. به منظور القای خلق مثبت و منفی از قطعه موسیقی های ایرانی دارای محتوای هیجانی شاد و غمگین استفاده شد. شاخص های قلبی عروقی ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در حالت پایه (آرامش)، القای خلق منفی و القای خلق مثبت مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که القای خلق مثبت از طریق موسیقی ایرانی منجر به کاهش ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در مقایسه با حالت آرامش می گردد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از این بود که القای خلق منفی از طریق موسیقی ایرانی منجر به افزایش ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در مقایسه با حالت آرامش می گردد. علاوه بر این، اثر متغیر جنسیت در هیچ یک از حالت ها معنادار نبود. در مجموع یافته های تحقیق حاضر از الگوی اختلال های روان تنی و نقش حالت های خلقی و تجارب هیجانی در واکنش های قلبی عروقی حمایت می کند.

این پژوهش با هدف شناخت رابطة نگرانی و حمایت اجتماعی در دورة نوجوانی انجام شد. گروه نمونه شامل 570 دانش آموز (292 دختر، 278 پسر؛ میانگین سنی= 85/16) بود. شرکت کنندگان، پرسشنامة حمایت اجتماعی کودکان و نوجوانان (طهماسیان، 1384) و پرسشنامة نگرانی پن استیت (مایر و دیگران، 1990) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بین احساس نگرانی و حمایت اجتماعی در دختران و پسران و پایه های مختلف تحصیلی رابطة معنادارِ منفی وجود دارد. با افزایش حمایت اجتماعی، نگرانی در نوجوانان کاهش می یابد و با کاهش حمایت اجتماعی، نگرانی افزایش می یابد. همچنین، حمایت اجتماعی می تواند 14٪ از واریانس نگرانی را در نوجوانان تبیین کند. این یافته ها حاکی از آنند که حمایت اجتماعی می تواند عامل حفاظت کننده ای در مقابل نگرانی در سنین نوجوانی باشد. افزون بر این، خانواده و همسالان می ت وانند در برنامه های پیشگیرانه و درمانی برای کاهش و درمان نگرانی، تأثیرگذار باشند.