طراحی الگوی انتظامیِ پیشگیری از شکل گیری اجتماعات غیرقانونی و کنترل آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
1 - 6
زمینه و هدف: پیشگیری از بروز و شکل گیری اجتماعات غیرقانونی منجر به کاهش هزینه های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر، یافتن الگویی کارآمد در پیشگیری از شکل گیری و کنترل اجتماعات غیرقانونی بر اساس دانش بومی خبرگان بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ به لحاظ ماهیت، اکتشافی و از نوع توصیفی - تحلیلی با تکنیک دلفی در دو دور انجام شد و بین خبرگان تحقیق به اجماع رسید. جامعه آماری شامل خبرگان پلیس در تهران بود که نمونه به تعداد 15 نفر با روش هدفمند به اشباع نظری رسید. ابزار پژوهش شامل مصاحبه و پرسش نامه محقق ساخته بر اساس نظرات خبرگان بود. اعتبارسنجی و اطمینان بخشی مصاحبه ها با ملاک گوبا و لینکلن و روایی پرسش نامه ها با روش صوری و محتوایی تأیید شد. مصاحبه با استفاده از روش تحلیل مضمونی، و پرسش نامه با استفاده از محاسبه میانگین با نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد برای پیشگیری از شکل گیری اجتماعات غیرقانونی و کنترل آن می توان الگویی انتظامی در دو بُعد اجتماعات غیرقانونی صنفی - کارگری و سیاسی - امنیّتی مفهوم سازی کرد. در بُعد اجتماعات غیرقانونی صنفی -کارگری، مؤلفه های «اصول چهارگانه سلسله مراتبی (مسئول سازی، هدایتی، حمایتی و اقدامی)؛ هدایت معترضان به داخل دستگاه مربوطه و پیش بینی محل مناسبی برای معترضان» شناسایی شد. در بُعد اجتماعات غیرقانونی سیاسی – امنیّتی، مؤلفه های «عملیات روانی و روشنگری، عملیات فضای مجازی، عملیات اطلاعاتی و عملیات انتظامی» شناسایی شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که برای پیشگیری و کنترل اجتماعات غیرقانونی قبل از این که اجتماع تبدیل به اغتشاش شود و مجبور به مقابله با هزینه های مضاعف شد، بر اساس الگوی تدوین شده اقداماتی ازجمله مسئول سازی، هدایتی، حمایتی و عملیات های انتظامی، عملیات روانی و روشنگری، فضای مجازی و اطلاعاتی لازم است.