علی حاجی زاده

تاریخ ادب فارسی جاودانگی و تأثیرگذاری بیشتر مباحث ناب تعلیمی و عرفانی خود را درگونه های مختلف آن، مدیون قالب شعریِ «مثنوی» است. قالب مثنوی به دلیل ویژگی ممتاز و بارز آن در قافیه پردازی، یکی از پردامنه ترین قالب های شعر فارسی است و بزرگ ترین شاهکارهای ادبی زبان فارسی در این قالب شعری سروده شده اند. بهترین روش برای شناخت و احاطi کامل بر این منظومه ها و نیز بیان وجوه افتراق و اشتراک این آثار، پی بردن به فرم و ساختار آن هاست. در پژوهش حاضر ضمن مطالعi بیرونی مثنوی های دوره مورد مطالعه، به مطالعi درونی این منظومه ها؛ یعنی شکل و فرم حاکم بر آن ها پرداخته می شود. براین اساس،  متن (کانون مرکزی) و پیرامتن (دیباچه و خاتمه) مثنوی های بلند تعلیمی و عرفانی تا پایان سده هفتم هجری مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. هدف این نوشتار بررسی فرم و شکلِ حاکم بر متن و پیرامتن منظومه های بلند تعلیمی و عرفانی از حیث پای بندی آن ها بر سنت های ادبی حاکم بر عصر شاعر است. نگارندگان با علم بر اینکه اثر ادبی به عنوان انگاره ای با وحدت سازمند، وجود آغاز و میانه و پایان را مفروض می سازد، می کوشند در پرتو بررسی عناصر پیرامتنیِ  هفت مثنوی تعلیمی و عرفانی (حدیقه الحقیقه، مخزن الاسرار، منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه، بوستان و مثنوی معنوی) کارکردهای متصوّر برای به کارگیری این پیرامتن ها را مورد مطالعه قرار داده و برجستگی های منحصربه فرد مثنوی مولانا را به عنوان سر آمد مثنوی ها بیان کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سه گانه تاریک شخصیت با لذت از بداقبالی دیگران با میانجی گری بی تفاوتی اخلاقی و پرخاشگری در نوجوانان رزمی کار کشور انجام شد. جامعه آماری از نوجوانان ورزشکار رزمی در سطح ایران تشکیل شد. نمونه آماری 384 نفری (260 دختر و 124 پسر) با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه استاندارد پرخاشگری، لذت از بداقبالی دیگران، شخصیت تاریک و بی تفاوتی اخلاقی انجام شد. به منظور تحلیل داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی با رویکرد تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد بین سه گانه تاریک شخصیت با لذت از بداقبالی دیگران از طریق نقش میانجی بی تفاوتی اخلاقی در ورزشکاران رزمی کشور ارتباط مثبت و معنی دار دارد. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود مربیان و روانشناسان ورزشی برای از بین بردن تبعات منفی بی تفاوتی اخلاقی در ورزشکاران که می تواند ارتباط بین ابعاد تاریک شخصیتی با لذت بداقبالی را در ورزشکار تقویت کند، جلسات مشاوره اخلاقی و را با آنان در جهت ترویج روحیه جوانمردی و آگاهی از رسالت واقعی ورزش آشنا سازند.