کامران جباری

در این پژوهش که به روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی انجام گرفته است، ضمن بررسی مبانی قرآنی و روایی حیا، اهداف، اصول و روش های پرورش حیا تبیین شده است. مطالعه آیات و روایات نشان داد که حیا از ارکان بنیادین خود کنترلی است که انگیزه آن را نه ترس و نه طمع، بلکه احترام به خود تشکیل داده است. همچنین، اهداف تعلیم و تربیت حیا در چهار حیطه اعتقادی، اخلاقی، دنیوی و اخروی عبارتند از: قرب الهی، رشد مکارم اخلاقی، تسلط بر نفس و امیدواری و اصول تربیتی آن عبارتند از: اصل تفکر، اصل کرامت، اصل اعتدال و اصل زهد و روش های تربیت آن عبارتند از: روش الگودهی، روش محبت و روش تذکر.

هدف این پژوهش تعیین میزان شکست عاطفی در دانش آموزان دختر پایه دوازدهم و ارتباط آن با استفاده از شبکه های مجازی و برنامه های شبکه های ماهواره بود. در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی (علی مقایسه ای) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق دانش آموزان دختر پایه دوازدهم شهرستان مشگین شهر بود و نمونه آماری تحقیق شامل 260 نفر بود که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه نشانگان شکست عاطفی دهقانی (1389) استفاده شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون فیشر نشان داد که میزان شکست عاطفی در بین دانش آموزانی که از شبکه های مجازی و برنامه های شبکه های ماهواره استفاده کردند، برابر با 92/67 درصد است و میزان شکست عاطفی در بین دانش آموزانی که از شبکه های مجازی و از برنامه های شبکه های ماهواره استفاده نکردند، برابر با 02/17 درصد بود. تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت به دست آمده در بین گروه ها با اطمینال 95 درصد (05/0>p) معنادار است. هم چنین، میزان شکست عاطفی در بین دانش آموزانی که در شبکه های مجازی وبگردی کردند، نسبت به دانش آموزانی که از برنامه های شبکه های ماهواره استفاده کردند، بیشتر است (05/0>p). عدم تناسب ارزش های فرهنگی حاکم بر محتوای برنامه های شبکه های ماهواره و شبکه های مجازی با ارزش های فرهنگی حاکم بر جامعه از یک طرف و نیازهای روانی به خصوص بیداری عاطفی دختران در این سن در بروز تعارضات نگرشی در گرایش به جنس مخالف موجب تجربه روابط عاطفی ناپخته شده که می تواند در بروز شکست عاطفی در بین نوجوانان دختر تأثیرگذار باشد.

جریان معتزله در فرایند تربیت ازجمله تربیت سیاسی، تأثیر فراوانی داشته اند. تربیت اعتزالی، بر عقل، عقلانیت، آزادی و اختیار انسان تأکید دارد. لذا عقل و اختیار انسان، محور هستی شناسی معتزله است. این تحقیق، جنبه کیفی دارد و روش پژوهشی آن توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است. نتایج تحقیق مبین آن است که  معتزله  قائل به توانایی عقل و اختیار انسان هستند و اختیارداشتن انسان بدان معناست که وی دارای قدرت تعقل و تفکر است. در کارهایش می اندیشد و سپس یکی از آنها را بر سایر کارها  ترجیح می دهد و دارای این توانایی است که خودش مسیر و هدف درست را انتخاب کند. همچنین اعتقاد به توانایی عقل و اندیشه انسان در انتخاب و انجام امور، فرایند تربیت را عقلانی می دانند و به نوعی انسان گرای خردگرا هستند. عناصری نظیر: حاکمیت، امر به معروف و نهی از منکر و اصل «منزله بین المنزلتین»، عناصری هستند که شاکله اصلی بنیادهای فکری در تربیت سیاسی و اجتماعی معتزله را تشکیل می دهند و اطاعت از حاکم در این گفتمان، فرض است و انقلاب علیه حاکم را رد می کنند و آن را تنها در کفر آشکار و یا انکار یکی از ضروریات دین مجاز می شمارند و اغلب نیز، به صبر و تغییر مسالمت آمیز فرامی خوانند. از نگاه معتزله، مهم ترین اهداف تربیت سیاسی عبارت است از: پرورش قدرت آزادی  و اختیار و مسئولیت در فرد، رشد سیاسی، تربیت انسان آزاداندیش و پرورش روح عدالت خواهی و همچنین مهم ترین اصول تربیت سیاسی عبارت است از: تکیه بر عقل و توانایی های شناختی انسان، آزادی و انتخاب، مسئولیت، اصل مشارکت در فرایند سیاسی و اصل توأم بودن علم و عمل.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش های پیش دبستانی مکتب القرآن در مقایسه با آموزش های پیش دبستانی سایر مراکز در زمینه مهارت های اجتماعی بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع پس رویدادی و از نظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری دانش آموزان پایه اول ابتدایی شهرستان میاندوآب بودند که آموزش پیش دبستانی را در مکتب القرآن و سایر مراکز پیش دبستانی گذرانده بودند. از این جامعه تعداد 280 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(احمدی و نورانی، 1380) بود که روایی و پایایی آن مورد تایید متخصصان قرار گرفته است. داده های حاصل توسط آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل نشان داد که بین آموزش مکتب القرآن و بخشی از مهارت های اجتماعی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنی که دانش آموزانی که آموزش های پیش دبستانی را در مکتب القرآن گذارنده بودند در مقایسه با دانش آموزانی که آموزش پیش دبستانی را در سایر مراکز آموزشی گذارنده بودند، در میزان راستگویی، اعتماد به نفس و نحوه ارتباط با خواهران و برادران و همسالان خود در سطح بالاتری قرار داشتند و تفاوت این دو گروه در این ویژگی ها معنادار بود. در حالی که در سایر مهارت های اجتماعی مورد مطالعه مثل حساسیت و زودرنجی، نشاط و تخیل تفاوت معناداری میان دو گروه مشاهده نشد.

هدف پژوهش، مقایسه تطبیقی هدف، محتوا و روش تربیت اخلاقی در فرایند تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن سینا و هربارت است. پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤالات بوده است: تفاوتها و شباهتهای اهداف تربیت اخلاقی از دید ابن سینا و هربارت کدام است؟ تفاوتها و شباهتهای محتوای تربیت اخلاقی از دید ابن سینا و هربارت کدام است؟ تفاوتها و شباهتهای روشهای تربیت اخلاقی ابن سینا و هربارت کدام است؟ برای رسیدن به پاسخ پرسشها و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی (تحلیلی، اسنادی) استفاده شده است. یافته ها نشان داد که هر دو اندیشمند بر هدف اخلاقی آموزش و پرورش تاکید می کنند. در عین حال می توان گفت هربارت، تربیت اخلاقی مبتنی بر علم روانشناسی و ابن سینا به اخلاق با رویکردی اسلامی معتقد است. در محتوای تربیتی ابن سینا تأکید بر آموزه های دینی با مضمونهای اخلاقی است و هربارت بر محتوای مبتنی بر علائق فراگیران تأکید دارد. در روشهای تربیتی ابن سینا تأکید بر روشهای تلقین، بحث و گفتگو است و هربارت بر روش خاص علمی مبتنی بر اصول روانشناختی تأکید دارد.

کاربردصحیح فن آوری های جدید مثل رایانه و تجهیزات وابسته به آن، به خصوص چند رسانه ای ها، در آموزش و یادگیری اهمیت به سزایی دارد و به بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری کمک می کند. این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر آموزش الکترونیکی با روش سنتی بر یادگیری مهارت های زبان انگلیسی دانش آموزان انجام گرفت. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش، شبه آزمایشی بود .جامعه آماری متشکل از کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه مشغول به تحصیل در شهرستان خوی به تعداد 1165 نفر بود. از میان آنان 44 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از ورقه های امتحانی درس زبان انگلیسی، استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون   tدو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر این بود که آموزش الکترونیک در تدریس بر مهارت های خواندن، نوشتن، گوش کردن و صحبت کردن در درس انگلیسی در مقایسه با روش سنتی مؤثرتر است.

گردشگری پزشکی به عنوان یکی از زیرشاخه های گردشگری سلامت یکی از مهم ترین شاخه های صنعت گردشگری است . هدف پژوهش تجربیات زیسته گردشگران پزشکی از درمان در بیمارستان های شهر تبریز است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. شرکت کنندگان پژوهش20 نفر از گردشگران پزشکی بیمارستانهای تبریز بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها بر اساس رویکرد هرمنیوتیک و بر اساس روش دیکلمن،تانر و الن، مصاحبه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از تحلیل تجربیات زیسته گردشگران سلامت پنج مضمون اصلی علل انتخاب، مسائل مالی، فرهنگی اجتماعی، حمل نقل و اقامت و ساختار بیمارستان حاصل شد. شهر تبریز به عنوان یکی از پتانسیل های گردشگری پزشکی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری کشور نیازمند رفع موانعی مانند واسطه گری و دلالی، ساختار نامناسب اداری بیمارستانها ، حمل و نقل و مسائل مالی است.

ظاهرگرایی و عقل گرایی به عنوان دو جریان تاثیرگذار در آرا و افکار فرهنگی و اجتماعی در تاریخ تفکر اسلامی مطرح است. تعلیم و تربیت نیز به عنوان یکی از مقولات فرهنگی از این جریان های فکری متاثراست. سؤالی که مطرح است این است که آیا جریان ظاهرگرای اسلامی توانایی ارائه یک نظریه تربیتی تمام عیار را برای تربیت دینی دارا است. برای پاسخ دادن به این سؤال، در این مقاله به بررسی تاثیرجریان ظاهرگرای اسلامی در عرصه تعلیم و تربیت در زمینه اهداف، اصول، محتوا و روش های تربیت پرداخته شده و سپس به نقد این جریان تربیتی از دیدگاه عقلگرای اسلامی اقدام گردیده است.