بهناز جلالی

هدف : شناسایی وضعیت پژوهش های انجام شده در زمینه رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره، تعیین شکاف(های) پژوهشی، تعیین مؤلفه ها و مؤلفه های فرعی مورد توجه، روش شناسی پژوهش ها و توزیع مکانی پژوهش هاست. روش پژوهش : پژوهش از نظر هدف کاربردی، ومبتنی بر مرور نظام مند و براساس استاندارد پریزماست. پژوهش های مرتبط در ۱۱ پایگاه ملی و ۵ پایگاه اطلاعاتی خارجی بین سال های ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۱ و در ایران ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۹ جست وجو و استخراج شد. با درنظرگرفتن معیار های ورودی وخروجی، ۲۵ منبع پژوهشی، اعم از مقاله پژوهشی نشریات و پایان نامه ها شناسایی و بررسی شدند. یافته ها : کانال های اطلاعاتی و ارتباطی، نیازهای اطلاعاتی، و چالش های دستیابی به اطلاعات مهم ترین مؤلفه ها بودند. زیرمؤلفه ها عبارت اند از: کتاب، مجله، روزنامه، رادیو، ماهواره، اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی، خانواده و اقوام، دوستان، بزرگان و شیوخ و ریش سفیدان و کتابخانه ها. مؤلفه های فرعی نیازهای اطلاعاتی عبارت اند از: آموزشی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، بهداشتی و درمانی، آب وهوا، حمل ونقل، ورزش و تغذیه، وآداب ورسوم. چالش های دستیابی به اطلاعات عبارت اند از: صعب العبوربودن راه ها و حمل ونقل، زیرساخت های ارتباطی و اطلاعاتی، نداشتن دسترسی به مراکز بهداشت و درمان، مشکلات زبانی، و سایر چالش ها. روش پیمایشی در ایران (۵۷%) و جهان (۵۵%) بیشترین و روش های پدیدارشناسی و قوم نگاری کمترین کاربرد را داشته اند. ابزار پرکاربرد پژوهش در ایران پرسش نامه و در جهان مصاحبه بوده است. جامعه  بررسی شده پژوهش ها در ایران عبارت اند از: اقوام و عشایر و ایل (۴۲%)، اقلیت (۱۴%)، معلمان، کارگران و سایر کارکنان (۲۸%) و بزرگ سالان (۱۴%)؛ اما پژوهشی درمورد کودکان، روحانیون، جوانان و نوجوانان، و سالمندان یافت نشد. جامعه بررسی شده پژوهش ها در جهان عبارت اند از: روحانیون (۵%)، اقلیت ها و مهاجران (۲۷%)، جوانان و نوجوانان (۱۶%)، سالمندان (۵%)، دانشجویان، معلمان، کارگران و سایر کارکنان (۲۸%) و بزرگ سالان (۲۷%) است. از نظر جغرافیایی بیشتر پژوهش ها در آمریکا و استرالیا انجام شده بود. نتیجه گیری : : توجه به رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره در ادبیات پژوهشی سطح جهانی افزایش یافته است. هدف گستره وسیعی از مطالعات کانال های اطلاعاتی و ارتباطی مانند شبکه های اجتماعی مجازی، توجه به نیازهای اطلاعاتی اقلیت ها، گروه های قومی و تمرکز بیشتر بر متغیرهای فردی است. با این حال، تحقیقات کمی در مورد تأثیر سرمایه اجتماعی-اقتصادی، فرهنگی و مصرفی بر رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره در عشایر، مهاجران و سایر گروه ها وجود دارد. در ایران منابع اطلاعاتی، ابزارها، فناوری ها و کتابخانه ها در رفع نیازهای اطلاعاتی ایلات و عشایر موفق نبوده اند. در سطح جهانی، بهره مندی از روش های تحقیق کیفی، نظریه پردازی در این حوزه را تسهیل کرده است، در حالی که در ایران تکیه بر تکنیک های کمی مانع از تولید نظریه ها شده است. همانطور که در تحقیقات خارج از ایران مشاهده می شود، با توجه به گستردگی، چندبعدی و پیچیدگی رفتار اطلاعاتی، لازم است کارشناسان رفتار اطلاع یابی به تحقیقات بیشتر ادامه دهند. زندگی روزمره در دوره کنونی منجر به انجام پروژه های تحقیقاتی کیفی و فردی با روش های ترکیبی می شود.

هدف: تعیین مؤلفه های اطلاع یابی زندگی روزمره کُردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر تحلیل داده ها کیفی با رویکرد دلفی است. پژوهش با فن دلفی و پنلی شامل 26 نفر از خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی، جامعه-شناسی، علوم تربیتی و روانشناسی به اجرا درآمد.روش نمونه گیری از روش غیراحتمالی، قضاوتی و هدفمند بود. پرسش نامه های دو دور دلفی در طیف 5 گزینه ای تنظیم و از میانگین و انحراف معیار رتبه ها برای سنجش توافق استفاده شد. یافته ها: با انجام دو مرحله دلفی، 6 مؤلفه رفتاراطلاع یابی (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و 2 مؤلفه هویت (زبان ، آداب و رسوم) و 6 مؤلفه شبکه های مجازی (شبکه های مورد استفاده، میزان استفاده، هدف و انگیزه، گروه های مورد استفاده، اعتماد، و چالش ها) شناسایی شدند. نتایج مطالعه دو مرحله دلفی نشان دهنده تأیید مؤلفه های کشف شده توسط خبرگان با ضریب کندال 844/0 بود. نتیجه گیری: بنا بر نظر خبرگان ، مؤلفه های اطلاع یابی کردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی در مؤلفه های اصلی و فرعی شامل: شبکه های مجازی (میزان استفاده، هدف و انگیزه،عضویت در گروه ها، اعتماد و چالش ها)، اطلاع یابی زندگی روزمره (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و هویت (زبان و آداب و رسوم ) قرار می گیرد. همچنین برای سنجش مؤلفه های مورد نظر، 79 گویه به تأیید خبرگان رسید که می توان آن ها را به  عنوان معیاری برای پژوهش های آتی جهت ساخت ابزاری برای انجام پژوهش های مرتبط مورد استفاده قرار داد.

هدف: هدف پژوهش حاضر توصیف وضعیت مدیریت ارتباط با مشتری ( CRM ) در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. روش: این پژوهش به روش توصیفی پیمایشی انجام شد. نظرات 158 کتابدار و کارمند شاغل در کتابخانه های عمومی شهر تهران با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته CRM بر اساس ابعاد مدل اوکر و مودامبی که شامل سه مولفه (اجتماعی، فناوری و فکری) و 15 سؤال است گردآوری شد. برای سنجش پایایی پرسشنامه آلفای کرونباخ 89 / 0 محاسبه شد، همچنین به منظور سنجش روایی پرسشنامه از اعتبارسنجی محتوا با نظر متخصصان استفاده گردید. جهت بررسی روایی ابزار اندازه گیری از تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم با استفاده از نرم افزار لیزرل بهره گرفته شد و همچنین جهت اظهار نظر در مورد رد یا پذیرش فرضیات مطرح شده از آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار اس پی اس اس 24 و لیزرل 8 / 8 استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج، میانگین نمرات افراد در مورد CRM برابر با 55 / 3 با انحراف معیار 66 / 0 است و آماره تی در سطح 05 / 0 معنی دار است. حد پایین و بالای اختلاف میانگین محاسبه شده برای CRM مثبت است و میانگین CRM بیشتر از عدد 3 (حد وسط طیف لیکرت 5 گزینه ای) است در نتیجه در سطح مطلوبی قرار دارد. اصالت/ارزش: با انجام این پژوهش انتظار می رود نقش و اهمیت مدیریت ارتباط با مشتری برای کتابداران و کارمندان روشن تر شود و آنان با اهتمام بیشتری در این زمینه گام بردارند و این مهم را تقویت نمایند تا هر چه بیشتر بتوانند به خواسته ها و نیازهای مشتریان توجه نمایند .