حامد احمدی نیا

پس از ارائه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای تعدیل های بسیاری بر آن صورت گرفته است، به طوری که با وارد نمودن متغیرهایی نظیر عوامل ریسک های مالی، نقدشوندگی، نامطلوب، وقایع غیرمنتظره، اقتصادی و عملیاتی کارایی این مدل گسترش یافت. در نتیجه این تحولات مدل های جدیدی بر اساس مدل استاندارد قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای نظیر مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای تجدیدنظرشده که در سال 1388 توسط محققان ایرانی دکتر رهنمای رودپشتی و دکتر امیرحسینی مطرح شده است و این مدل توانایی بیشتری در تفسیر دارایی های سرمایه ای با توجه به شرایط بازار، وضعیت موجود در واحدهای اقتصادی و در نهایت پرتفوی سرمایه گذاری دارد. در این تحقیق با توجه به اهمیت بکارگیری این مدل ها برای مدیران مالی، تحلیلگران اقتصادی و سرمایه گذاران ضمن معرفی هر یک از این مدل ها به بررسی آنها نیز می پردازیم.

در این پژوهش به ارزیابی عملکرد شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1383- 1388 که پرتفوی سرمایه گذاری فعال داشته اند. بر اساس معیارهای شارپ، ترینر و سورتینو پرداخته شده و به منظور بررسی دقیق تر کارایی شرکت های سرمایه گذاری از شاخص های حجم معاملات، نقدشوندگی، اندازه و متنوع بودن پرتفوی نیز استفاده شده است. پس از جمع آوری اطلاعات و محاسبه اطلاعات مورد نیاز مشاهده شد که توزیع داده ها نرمال نبوده؛ بنابراین از آزمون های ناپارامتریک برای آزمون فرضیات پژوهش استفاده شد. فرضیه اول پژوهش بر اساس آزمون های فریدمن و ویلکاکسن نتایج مختلفی در ارتباط با ارزیابی عملکرد شرکت های سرمایه گذاری بر اساس سه معیار ارزیابی بیان کرد و نشان داد کنترل سطح ریسک سیستماتیک موجود در بازار در این شرکت ها بهتر از سطح انحراف معیار نسبت به بازده پرتفوی آن ها است. همچنین آزمون تحلیل رگرسیون ترکیبی از بین شاخص های پژوهش تأثیر مثبت و معنادار حجم معاملات پرتفوی این شرکت ها را بر بازده آن ها را آشکار کرد.

اثر تامین مالی بلند مدت بر سطح بازده شرکت، از جمله موضوعاتی است که دو گروه ذینفع، شامل اعتباردهندگان و سرمایه گذاران به آن توجه خاصی دارند به همین جهت در این تحقیق با بررسی نمونه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1384 لغایت 1390، به بررسی تاثیر این اهرم مالی بر بازد ه ی شرکت پرداخته شده است. البته جهت اخذ نتیجه گیری مناسب، این دو گروه از آزمودنی ها براساس نسبت بدهی به کل دارایی تفکیک شده اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در شرکت هایی که منابع مالی از محل استقراض بلندمدت تامین شده و بالتبع اهرم مالی بزرگتری دارند، بازدهی متناسب با سطح ریسک تحمل شده، را فراهم نموده اند. اما هر چه میزان بدهی بلندمدت بیشتر می شود این بازده ی کمتر شده است. در مورد شرکت هایی که میزان تسهیلات کمتری داشته اند، بین بازده ی و نسبت کل بدهی ارتباط معنی داری وجود ندارد.

این پژوهش جهت بررسی کارایی و اثربخشی مدیریت پرتفوی شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که بین سال های 1384-1388 پرتفوی فعال داشته اند، صورت گرفته است. در راستای ارزیابی عملکرد آنها با توجه به تئوری مدرن پرتفوی و تئوری فرامدرن پرتفوی به کمک معیارهای شارپ،سورتینو و استرلینگ صورت گرفته است. نتایج آزمون فرضیه اول که از طریق آزمون های آماری تحلیل واریانس و مقایسه میانگین دو به دو با پس آزمون ال اس دی صورت گرفت،نشان داد عملکرد شرکت های سرمایه گذاری با توجه به معیارهای شارپ،سورتینو و استرلینگ بطور متوسط با یکدیگر تفاوت دارد.البته معیار استرلینگ با تفاوتی جزئی عملکرد بهتری را نشان داد. فرضیه دوم تحقیق نیز عملکرد شرکت های سرمایه گذاری را در مقایسه با بازار مورد ارزیابی قرار داد که بجز معیار سورتینو بقیه معیارها عملکرد بهتر شرکت های سرمایه گذاری در مقابل بازار را نشان دادند. در نهایت نتایج آزمون کروسکال والیس و آماره مربع کای نشان داد که بکارگیری این سه معیار در رتبه بندی شرکت ها نتایج یکسانی را نشان می دهد.