کمال الدین محمد رفیعی

طرح امکان توسل به زور علیه مخلفان دولت آمریکا ، در چارچوب دکتر ین دفاع پیشدستانه ، ابتدا در سخنان مقامات آمریکا و سپس به صورت مدون در سند استراتژی امنیت ملی این دولت ، مجامع حقوقی را با این چالش اساسی مواجه ساخت که حقوق بین المللی تا چه اندازه چنین مفهومی بر می تابد . به راه اندازی جنگی بزرگ علیه دولت عراق که تا مرحله تغییر رژیم آن نیز پیش رفت ، شدت و ابعاد این چالش را دو چندان کرد . مقاله پیش رو ، سعی کرده است با استناد به دلایل و توجیهات طراحان و مدافعان دکتر ین دفاع پیشدستانه ، میزان وجاهت حقوقی چنین دلایلی را به ترازوی نقد بسپارد و آنگاه نتیجه گیری کند که اقدامات آمریکا در این چارچوب تا چه اندازه پذیرفتنی و موجه ، و یا به عکس غیر قانونی و نامشروع است .

هر حادثه مهم، به ویژه با ابعاد جهانی حقوق بین المللی را به چالش می کشد. وقایع 20 شهریور 1380 (11 سپتامبر 2001) امریکا، وجدان بیدار جهانیان را در مورد نقش حقوق بین الملل به تامل واداشت....